قیمت دلار در بازار آزاد امروز چهارشنبه سوم آذر ۲۸ هزار و ۸۰۰ تومان بود. این رقم بالاترین نرخ اسکناس آمریکایی از ابتدای سال جاری است، اما اختلاف نرخ بین قیمت فروش دلار، در صرافی‌های رسمی و غیررسمی، به افزایش تقاضا برای دریافت ارز دولتی و تشکیل صف جوی صرافی‌های منتخب بانک مرکزی منجر شده است.
به گزارش راه امروز: درشرایطی که امیدواری برای ثبات قیمت دلار بعد از یک دور نوسان مقطعی در کانال ۲۷ هزار تومان در تابستان افزایش یافته بود، بیش از ۲ هفته است که قیمت دلار تمایل زیادی به صعود پیدا کرده است. این تمایل به صعود در شرایطی ایجاد شده که گزارش‌ها نشان می‌دهد درآمدهای ارزی دولت افزایش یافته است. حتی براساس جدیدترین گزارش اوپک، تولید نفت ایران در مهرماه افزایش یافته و قیمت نفت سنگین با ۸ دلار و ۶ سنت افزایش به ۸۲.۱۴ دلار در هر بشکه رسیده است. رشد درآمدهای ارزی درصورتی که قابل دسترس باشد می‌تواند نقش تعیین کننده‌ای در تامین نیازهای ارزی داشته باشد. این درآمدهای ارزی، به‌غیر از درآمدهایی است که مطابق گزارش‌های دولتی در حوزه صادرات فرآورده‌های غیرنفتی و افزایش حجم صادرات به‌دست آمده است. اما چرا با وجود چنین آمارهایی که می‌تواند حجم عرضه را افزایش دهد و به کاهش قیمت دلار منجر شود، قیمت ارز شیب صعودی به خود گرفته است؟
عامل دیگری که این روزها به‌عنوان اهرم فشار بر بازار ارز تأثیر می‌گذارد سرنوشت مذاکرات هسته‌ای و احیای برجام است. هرچند قرار است مذاکرات هسته‌ای از اواخر ماه نوامبر آغاز شود اما عدم‌قطعیت در مورد نتایج این مذاکرات به بلاتکلیفی بازار ارز منجر شده است. دیروز و درآستانه آغاز مذاکرات هسته‌ای در هشتم آذر ماه، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وارد تهران شد و در جریان دیدار با مقامات سازمان انرژی اتمی اعلام کرد: دنبال ادامه مذاکرات هستیم. رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا نیز روز قبل در توییتی نوشت: باید مشترکا در جهت رسیدن به یک راهکار دیپلماتیک از طریق بازگشتی دوجانبه به برجام تلاش کنیم.
با وجود این سخنان ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد: آمریکا برای اطمینان از بازگشت ایران به میز مذاکره گام‌های یکجانبه بر نمی‌دارد. همزمان برخی خبرگزاری‌های خارجی از احتمال شکست در مذاکرات خبر داده‌اند، به‌طوری که روزگذشته خبرگزاری بلومبرگ اعلام کرد آمریکا باید خود را برای شکست در مذاکرات آماده کند. مخابره چنین اخبار متناقضی تأثیر منفی زیادی بر بازار ارز گذاشته است. به زعم تحلیلگران روند مذاکرات هسته‌ای می‌تواند تعادل عرضه و تقاضای ارز را با چالش مواجه کند. نمودارهای قبلی نیز نشان می‌دهد در دور قبلی تحریم‌ها و همزمان با خروج آمریکا از برجام قیمت هر دلار آمریکا ظرف چند ماه و از اردیبهشت ۱۳۹۷ تا مهرماه همان سال دست‌کم ۲۲۰ درصد رشد کرد.
صف خرید طولانی شد
حال، اختلاف نرخ بین قیمت فروش دلار، در صرافی‌های رسمی و غیررسمی، به ۲ هزار تومان رسیده و موجب شده بسیاری از طالبان کسب سود، با هدف برخورداری از رانت توزیع‌شده، به صرافی‌های رسمی هجوم آورند. این روزها فقط کافی است یک کارت ملی در جیب داشته باشید تا ۴ میلیون تومان سود مفت به جیب بزنید زیرا صرافی‌های رسمی ۲۲۰۰ دلار آمریکا را، به قیمت هر دلار ۲ هزار تومان ارزان‌تر از کف بازار به مشتریان می‌فروشند.
قیمت هر دلار آمریکا دیروز در کف بازار به ۲۸ هزار و ۶۲۰ تومان رسید اما صرافی‌های دولتی هر دلار را در محدوده ۲۶ هزار و ۸۰۰ تومان می‌فروختند. حال قیمت دلار در بازار آزاد صبح امروز چهارشنبه سوم آذر با رشد ۱۷۰ تومانی نسبت به خرید و فروش‌های دیروز، به ۲۸ هزار و ۸۰۰ تومان رسید. به این ترتیب اسکناس آمریکایی در بازار آزاد به بالاترین سطح خود از ابتدای سال رسید.
بنابراین اختلاف نرخ بین قیمت فروش دلار، در صرافی‌های رسمی و غیررسمی، به افزایش تقاضا برای دریافت ارز دولتی و تشکیل صف جوی صرافی‌های منتخب بانک مرکزی منجر شده است. این رویداد در عین حال حجم توزیع رانت را در بازار افزایش داده است. سیاست ارز چند نرخی در طول سال‌های گذشته و در ابعاد مختلف به توزیع رانت‌های گسترده منجر شده است. بازار ارز ایران هم‌اکنون نرخ‌های مختلفی ازجمله نیما، سنا، بازار متشکل، بازار آزاد، هرات، سلیمانیه و نرخ‌های ترجیحی دارد که در طول سال‌های گذشته چالش‌های اقتصادی فراوانی ایجاد کرده است.
