انتشار خبر ادعای آزار جنسی دانش آموزان دبیرستان معین در غرب تهران توسط معاون مدرسه ایران را تکان داده است. از دو روز پیش تاکنون واکنش‌های فراوانی به این خبر صورت گرفته است، مردم در شبکه‌های اجتماعی نسبت به این اخبار خشم، شگفتی و نگرانی خود را ابراز کرده اند. مقامات کشور نیز دستور پیگیری‌های ویژه در این باره داده اند.
رهبر معظم انقلاب در پیامی به آیت الله آملی لاریجانی دستور دادند: «خبر جنایت در یکی از مدارس غرب تهران موجب اندوه و تأسف شد. مقتضی است پس از محاکمه سریعاً حدود الهی را در رابطه با محکومین اجرا نمایید.»
این دستور رهبر معظم انقلاب به رییس قوه قضائیه کم سابق و مهم تفسیر شده است. پیش از آن محمد بطحایی وزیر آموزش و پرورش نیز در حکمی حسین بزرگی زاده، مشاور و بازرس ویژه خود را مسئول رسیدگی به ماجرای آزار و اذیت برخی دانش آموزان دبیرستان معین کرد.
بطحایی اتفاق رخ داده را "بسیار شنیع" خواند و از بزرگی زاده خواست تا ضمن مراقبت در تسریع پیگیری‌ها، با فوریت و اولویت، تمامی عوامل مرتبط با اتفاق مذکور از ابتدا تاکنون را با گروهی از صاحب‌نظران موضوع مورد بررسی دقیق قرار داده و هرگونه مسامحه احتمالی در هریک از واحد‌های سازمانی متبوع که موجب بروز آن شده است را سریعاً گزارش نماید.
همچنین روز گذشته در جلسه هیات دولت این موضوع مطرح شد. معصومه ابتکار در این باره گفت: «مجلس باید هر چه زودتر لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان را در صحن علنی بررسی کند.»
محمد باقر نوبخت سخنگوی دولت نیز در این باره گفت که وزیر آموزش و پرورش از سوی هیات وزیران برای پیگیری هر چه سریعتر موضوع مامور شده است.
اما روز گذشته رییس قوه قضائیه نیز در دستوری صریح به رییس دادگستری تهران گفت: «با توجه به اهمیت موضوع که موجب جریحه‌دار شدن عواطف عمومی شده و نگرانی خانواده‌های محترم را فراهم نموده است و با عنایت به دستور اکید حاکی از دغدغه مقام معظم رهبری (دامت برکاته)، مقرر است در اسرع وقت با رعایت موازین شرعی و قانونی به پرونده رسیدگی و نسبت به اجرای حکم مقتضی بدون هیچ اغماضی اقدام و نتیجه به اینجانب منعکس شود.»
در مجلس نیز جلسه کمیسیون آموزش درباره بررس مسئله برگزار شد. همچنین در صحن مجلس مصطفی کواکبیان به علی لاریجانی گفت: «آقای لاریجانی! شما به عنوان ریاست مجلس در این رابطه باید مأموریت ویژه دهید تا نظارت جدی در این حوزه صورت گیرد البته اگر در دیگر کشور‌ها این اتفاق می‌افتاد وزرا استعفا می‌دادند بنابر این باید مأموریت ویژه‌ای در این رابطه دستور دهید.»
علی لاریجانی در تذکر کواکبیان، گفت: "بله، توصیه درستی است کمیسیون آموزش مجلس این موضوع را به صورت جدی دنبال می‌کند، قوه قضائیه هم در حال بررسی این پرونده است."
براساس گزارش‌ها پیش از رسانه‌ای شدن ماجرا متهم بازداشت شده و رییس دبیرستان برکنار شده است. با این حال شایعات فراوانی درباره جزییات ماجرا منتشر شده است که قابل تائید نیست.
نگرانی از تندروی در افکار عمومی
این ماجرا افکار عمومی را به شدت تحت تاثیر قرار داده و خشم مردم را برانگیخته است. با این وجود هنوز نمی‌توان درباره ابعاد ماجرا قضاوت مشخصی نداشت. ابهام‌هایی درباره آن وجود دارد. ادعای "تجاوز گروهی" در این مورد مطرح شده که تاکنون مورد تائید قرار نگرفته است. به همین خاطر عده‌ای معتقدند نباید در انتشار اخبار و پیگیری ماجرا نیز به حقوق قربانیان و حتی متهم پرونده بی توجهی کرد.
یکی از نگرانی‌های جدی که در این زمینه مطرح شده است، نگرانی درباره وضعیت روحی و روانی قربانیان این ماجراست. اگر ادعا‌های غیر واقعی در این پرونده مطرح شد و در افکار عمومی جا بیافتد در آینده آسیب‌های جدی برای قربانیان و حتی خانواده‌های آنها در پی خواهد داشت.
کامبیز نوروزی روزنامه نگار و حقوق دان در این باره معتقد است: «وقتی سوژه خبر انسان‌هایی هستند که دچار آسیب‌های روانی و جسمانی شده‌اند، شیوه انتشار خبر بسیار سخت‌تر و پیچیده‌تر است. ممکن است افشای همه چیز در عرصه عمومی، بیشتر به آنها آسیب بزند. به همین دلیل است که در پرونده‌های خلاف عفت عمومی دادگاه غیرعلنی برگزار می‌شود. بازی خبری با فاجعه، در این قبیل موارد چه بسا موجب آسیب بیشتر آسیب‌دیدگان شود.»
به گفته او "شاید در این فضای پرتب و هیجان، خواندن اینکه حتی حقوق شخص متهم هم باید محفوظ بماند، کمی برای خواننده محترم نامأنوس باشد. دفاع از قربانیان نمی‌تواند به قیمت نقض حقوق اولیه متهم تمام شود. او هر جرمی مرتکب شده باشد، باید پس از دادرسی عادلانه به هر مجازاتی که لازم است محکوم شود؛ در‌حالی‌که حیثیت و حقوق او نیز محفوظ بماند. "
نوروزی ازعملکرد ضعیف وزارت آموزش و پرورش و صداوسیما در انعکاس درست و به موقع این خبر انتقاد کرد. به گفته او وزارت آموزش و پرورش و تلویزیون در این باره "منفعل" عمل کرده اند.
خبری که ایران را تکان داد.
فقدان آموزش و ضعف در سیستم آموزش و پرورش
این البته یک بعد ماجراست، در دو روز گذشته انتقادات فراوانی درباره بی توجهی به حقوق کودکان، نظام فرزند پروری و بحران سیستماتیک آموزش و پرورش در کشور مطرح شده است. بسیاری معتقدند تا زمانی که به طور جدی در این باره آسیب شناسی نشود اتفاقاتی از این دست رخ خواهد داد.
رئیس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران با تاکید بر اینکه حتما به یک پروتکل آگاهی‌دهی درباره مسایل جنسی متناسب با سن افراد نیاز داریم گفت: «اما این به تنهایی نمی‌تواند موثر باشد و حتی می‌تواند آسیب‌زا باشد اگر قبل از آن سبک‌های فرزندپروری خانواده‌ها را اصلاح نکرده باشیم. باید یک نظام مهارت آموز در بین والدین شکل بگیرد و سپس به سمت آموزش‌های مهارتی و آموزش‌های جنسی برویم»
کوروش محمدی افزود: "در نظام آموزش و پرورش، «پرورش» یک کلمه اضافه و یک یدک بی مصرف است، زیرا کار پرورشی در آن انجام نمی‌شود و آموزش و پرورش یک نظام رقابتی است که استرس تولید می‌کند و بیشترین انتظاری که نظام مدرسه‌ای ما دارد کسب نمرات بالاست و چیز دیگری از وی نمی‌خواهند و در نهایت بچه‌ها آسیب می‌بینند. "
او در پاسخ به اینکه آیا نباید گزینش افراد برای ورود به آموزش و پرورش مورد بازنگری قرار بگیرد تا شاهد فعالیت افراد بیمار در سیستم تعلیم و تربیت نباشیم؟ عنوان کرد: «اینکه گزینش افراد صلاحیت‌دار به تنهایی در دستورکار قرار بگیرد کافی نیست و باید به آن سوی ماجرا که دانش آموزان هستند بیشتر توجه کنیم و دانش‌آموزان را بیمه کنیم. شاید نشود همه کارکنان مدارس را ارزیابی کرد که ببینیم چه کسی مشکل اختلال روانی دارد، اما می‌توان به دانش آموز آموزش داد چگونه در مواجهه با موقعیت‌های مخاطره آمیز از خود دفاع کند.»
در همین رابطه مظفر الوندی کارشناس حقوق کودک و دبیر سابق مرجع ملی حقوق کودک نیز تاکید کرد "تحقیقات نشان می‌دهد که در مناطق مختلف نیاز مبرم به این آموزش‌ها وجود دارد. در مورد آزار جنسی دانش‌آموزان که در روز‌های اخیر رسانه‌ای شده است، اگر ما تصور کنیم که شدیدترین مجازات برای این فرد در نظر گرفته شود، اما فراموش نکنیم که ضربه روحی و روانی که به این دانش‌آموزان وارد شده با هیچ مجازاتی قابل جبران نیست. خانواده‌هایی که در این ماجرا آسیب دیده‌اند هم شرایط روحی خوبی ندارند. این موضوع با مجازات این فرد تمام نمی‌شود. "
او معتقد است: «ساختار آموزش و پرورش مشکلاتی دارد که ترجیح می‌دهد این موضوع را توجیه کند تا خود را تبرئه کند. در نهایت هم تصمیمی برای پیشگیری از موارد مشابه گرفته نمی‌شود. چگونه است که ما برای هر فردی که می‌خواهیم کاری را به او بسپاریم با دقت تخصص و توان او را بررسی می‌کنیم، اما در مورد سلامت روان معلمی که قرار است فرزند ما را تربیت کند هیچ حساسیتی نداریم.»
الوندی گفت: «اتفاقی که در این مدرسه افتاده است به صورت دفعی اتفاق نیفتاده است، بلکه نتیجه یک فرآیند است. نشانه‌هایی وجود داشته، اما چطور مسوولان متوجه این فساد نشده‌اند. ضمن اینکه این مدرسه در یک منطقه برخوردار از امکانات قرار دارد، مشخص نیست در مدارس دیگر چه اتفاقاتی در حال وقوع است.»
مطالب و اظهار نظرها فراوان دیگری نیز در این باره منتشر شده است، که بیشتر حول همین مواضع می چرخد.
حالا پس از گذشت یک دو توفانی در افکار عمومی و ابراز خشم، نگرانی و شگفتی مردم و رسانه ها فضا کمی آرام شده است و نگاه‌ها به سمت روشن تر شدن ابعاد ماجرا و اعلام نتایج تحقیقات قضایی است.
با توجه به دستور مقام معظم رهبری و متعاقب آن دستور رییس قوه قضائیه به نظر می رسد به زودی جزیات ماجرا روشنتر می شود. باید امیدوار بود که نحوه اطلاع رسانی درست در اعلام اخبار پیرامون ماجرا لحاظ گردد و از نهادهای مسئول از آشفتگی خبری دو روز گذشته به اندازه کافی درس گرفته بشند.
