ولی رضا نصر در نیویورک تایمز نوشت: اجماع بین المللی برای نابودی تسلیحات شیمیایی سوریه دیپلماسی را به مرکز عرصه سیاست خارجی آمریکا بازگردانده است. اما پیاده کردن خط فرمز آمریکا در سوریه تنها مقدمه و پیش درآمدی برای دست و پنجه نرم کردن با خطی قرمزتر و غلیظ تر در اطراف برنامه هسته ای ایران است. هفته ی گذشته، دلربایی رئیس جمهور جدید ایران و انعطاف پذیری او نشانه ای مناسب از یک راه حل دیپلماتیک دارد.
به گزارش
راه مردم ، اما اگر آمریکا تصور کند که ایران از موضع ضعف مذاکره می کند ساده لوح خواهد بود. برعکس، ایران در نتیجه ی بهار عربی در جایگاه بهتری نسبت به دیگر رقبای منطقه ای خود قرار دارد و شورش در سوریه به شکلی متناقض این کشور را مستحکم کرده است. گواه آن سخنان روحانی است که ایران را از همسایگان عرب این کشور متمایز ساخت و بیان داشت که در جایگاهی بی نظیر برای دستیابی به توافق است.
در طول پنج سال گذشته، آمریکا تصور می کرد که تنها با یک «ایران تعضیف شده توسط تحریم های اقتصادی» می تواند به توافق هسته ای دست پیدا کند.
با این حال، انعطاف پذیری دیپلماتیک ایران جدی است اما نباید آن را با تمایل به تسلیم شدن اشتباه گرفت. ایران خود را مغلوب شده نمی داند. نظام سیاسی این کشور همچنان ثابت قدم ترین و انعطاف پذیرین ترین نظام در منطقه است.
آمریکا همچنان دشمن اصلی ایران است. خروج آمریکا از عراق، افغانستان و محور استراتژیکش در آسیا خبر خوشایندی برای تهران بوده است. جایگاه آمریکا در منطقه با تصمیم دولت اوباما به عدم اجرا خط قرمز در قبال استفاده از تسلیحات شیمیایی سوریه دچار اسیب شده است. همین مسئله راهی را برای روسیه متحد اصلی ایران باز کرد تا نقشی حیاتی در سازمان ملل به عنوان یک واسط دیپلماتیک ایفا کند.
در همین حال، پس از مکالمه تلفنی (هرچند کوتاه) تاریخی اوباما با روحانی، فشار اسرائیل باعث شد که اوباما تکرار کند و بگوید که گزینه استفاده از زور علیه ایران مجهز به سلاح هسته ای را کنار نمی گذارد.
درحالیکه آمریکا به گفتگوها با ایران بر سر برنامه هسته ای نزدیک می شود، نباید تصور کند که ایران آماده ی تسلیم شدن است.
آمریکا بدون تهدید قابل اعتنا و معتبر جنگ بر سر میز مذاکره حاضر می شود و با ایرانی مواجه است که دارای ثبات داخلی است و از نقش محوری اش در سوریه سود می برد.
برای نخستین بار، مذاکرات بین این دو کشور نمی تواند براساس تهدید ایران و تسلیم شدن این کشور باشد، بلکه مبتنی بر متقاعد ساختن تهران به مصالحه است.
این مهم ، نیازمند آن است که آمریکا رویکردی را اتخاذ کند که در راستا و خط «نرمش قهرمانانه ای» که آیت الله خامنه ای خواستار آن شده ، باشد.
انتظار هیچ توافق و معامله بزرگی را با ایران آن هم در کوتاه مدت نداشته باشید اما این توافق می تواند شامل لغو تحریم ها در ازای گام های ملموس و باز کردن نظارت بین المللی باشد.
این گام نخست مهمی می تواند باشد که اعتماد دوجانبه را ایجاد و انگیزه مورد نیاز را به دیپلماسی می دهد.
*سید ولی‌رضا نصر (متولد ۱۳۳۹ تهران) اسلام‌شناس، استاد دانشگاه، متفکر سیاسی و مفسر مسائل بین‌المللی، و از اساتید شناخته‌شدهٔ مسائل خاورمیانه در غرب است. او رئیس مدرسه مطالعات بین‌المللی پیشرفته دانشگاه جانز هاپکینز است. او عضو پیوسته ارشد مؤسسه بروکینگز است. نصر مشاور ریچارد هولبروک در دولت باراک اوباما بود. وی پسر سید حسین نصر فیلسوف ایرانی است.
نصر مشاور باراک اوباما در طی انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۸ بود و از جمله متنفذترین صاحب نظران مسائل خاورمیانه در آمریکا محسوب می‌شود.
منبع: انتخاب
