ملاقات روسای جمهور ایران و آمریکا برای بار اول پیچیده است/ دو طرف قانع بودند که این زمان برای برنامه ریزی ملاقات کافی نیست

* نشست های مختلفی داشتم. با روسای جمهور فرانسه  و اتریش و ترکیه و لبنان و سریلانکا دیدار کردم. با دبیرکل سازمان ملل متحد و معاونانش و نخست وزیران ایتالیا و اسپانیا، وزیرخارجه آلمان، رئیس INF دبیر کل OIC نماینده دبیرکل سازمان ملل در سوریه و با روسای هیئت های نمایندگی شرکت کننده در شصت و هشتمین اجلاس سازمان ملل و ... دیدارهایی داشتم.

* دیشب با هموطنان عزیزم دیدار بسیار صمیمی و پرشوری داشتم. با ایرانیان مقیم آمریکا. امیدوارم  همه آنها سفیران ایران در این سرزمین باشند و بتوانند نظرات مردم آمریکا را هم به مردم ایران منتقل کنند.

* جلسات گفت‌و شنودی در این چند روز با رهبران جامعه آمریکا برگزار شد که بسیار خوب بود. با شخصیت های برجسته رسانه های مهم آمریکا نیز دیدار و صبحانه کاری داشتیم. همچنین این فرصت فراهم شد که با شخصیت های معروف و فرهیخته از اندیشکده های آمریکا دیدار و گفتگوی مفید و صمیمی داشته باشیم. دیروز هم در اجتماع بسیار باشکوه که از شخصیت هایی که توسط شورای روابط خارجی دعوت شده بودند سخنرانی داشتم و به سوالات پاسخ دادم.

* علیرغم درخواست های مکرر برای مصاحبه اختصاصی توسط شبکه های تلویزیونی و روزنامه های آمریکا فقط توانستم با واشنگتن پست و سی ان ان و پی بی اس به دلیل ضیق وقت مصاحبه کنم. آقای ظریف هم که مسئولیت مذاکره با 5+ 1 را دولت من به ایشان واگذار کرده، علاوه بر گفتگوهای مفید با همکارانش، دیروز در این جلسه که با حضور وزرای خارجه 5+1 تشکیل شد، جلسه ای داشتند که خودشان نتیجه را اعلام کردند. جلسه در یک فضای بسیار مثبت و امیدوارکننده برگزار شده و امیدواریم این مذاکرات بتواند در زمان کوتاهی به نتیجه ملموس برسد.

* سایر همکاران من از جمله رئیس اتاق بازرگانی ایران که ریاست دفتر رئیس جمهور هم هست و همچنین معاون امور گردشگری و صنایع دستی، 2 تن از نمایندگان مجلس، یک نماینده از شیراز و دیگری از جامعه کلیمیان ایران، گفتگوهایی و دیدارهایی داشتند که مفید بوده است.

* من در اینجا باید اشاره کنم از همه اعضای نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل، دست اندرکاران سازمان ملل و سایر افرادی که در این سفر تلاش هایی داشتند و همکاری و همراهی داشتند باید صمیمانه از همه آنها  تشکر کنم. باید بر این نکته هم تاکید کنم که لحن سخنرانی برخی مقامات عالیرتبه اروپایی و همچنین سخنرانی آقای اوباما رئیس جمهور آمریکا که متفاوت با گذشته بود باید به عنوان یک قدم مثبت برای حل و فصل مسائل فیمابین جمهوری اسلامی ایران و دنیای غرب ارزیابی کنیم.

از رسانه ها که نقش بی بدیلی برای افکار عمومی دارند انتظار دارم بتوانند واقعیت ها را بی کم و کاست به مردم خود و مردم جهان منعکس کنند.

* خبرنگار آسوشتیتدپرس: شما اشاره به لحن متفاوت اوباما داشتید که قدم روبه جلوست ولی از این موقعیت استفاده نکردید که وی را ببینید. شاید این سریعتر می کرد یکسری کارها را. گفتید شاید زمانش نیامده. چه گامهایی باید برداشته شود که این نشست دوجانبه بین شما برگزار شود. و به اصل مطلب توجه شود.

- روحانی: همانطور که اشاره کردید برنامه مقدماتی برای این کار فراهم شده بود که بین من و اوباما دیداری برگزار شود. طرف آمریکایی اظهار تمایل کرده بود برای این دیدار. ما هم علی الاصول مشکلی برای این دیدار نداشتیم اما در برنامه ریزی برای نحوه این دیدار و بخصوص نتایجی که میخواهد دیدار اول داشته باشد وقت و زمان کافی نبود. در واقع دو طرف قانع بودند که این زمان برای برنامه ریزی ملاقات دو رئیس جمهور شاید کافی نباشد. برای ما آنچه مهم است نتیجه اینگونه دیدارهاست. بعد از 35 سال تنش های فراوان بین ایران و آمریکا و مسائل بسیار زیاد بین دو کشور ملاقات در سطح دو رئیس جمهور آن هم برای اولین بار خودبخود با پیچیدگی هایی همراه است. دوطرف میخواستند دیدار کاملا موفق و موثری داشته باشند اما فکر میکنم فضایی که امروز بوجود آمده  کاملا با گذشته متفاوت است. البته آنها که این فضا را بوجود آوردند ملت ایران، صدای رسای ملت ایران در انتخابات 24 خرداد امسال بود. این انتخابات بسیار شکوهمند فضای بسیار نویی را در ایران و جهان به وجود آورد.

تقریبا من با همه مسئولان و مقامات عالیرتبه غربی که دیدار داشتم همه آنها به این نکته تاکید داشتند که انتخابات ایران نقطه عطفی بود. فضای جدیدی را ایجاد کرد. زمینه برای رابطه بهتر آماده شده.

اولین قدم دیروز برداشته شد که همانا اجلاس 5+1 در سطح وزرای خارجه بود. در سطح این چند روز و برنامه ای که یکی دو هفته قبل طراحی شده بود، من از نتیجه راضی هستم. ما قدم ها را باید بسیار حساب شده و دقیق برداریم. هدف ما منافع مشترک دو ملت و حل و فصل مشکلات است. هدف ما قدم به قدم ایجاد بنای اعتماد بین دو ملت و دو دولت خواهد بود.

* خبرنگار سی‌بی‌اس: شما محیط و فضا را متفاوت خواندید. بعد از جلسه دیروز آیا احساس میکنید آمریکایی ها و اروپایی ها متقاعد شدند که ایران آمده مذاکره  کند برای حل و فصل پاره ای مسائل. آیا ایران میتواند جواب درست و شفافی برای مسائل هسته ای اش داشته باشد؟

-روحانی: در جلسه 5+1 که برای همین است، بحث ها پیرامون مسئله هسته ای است. اینکه  چگونه ملت ایران از حقوق مسلم خود بهره برداری کند و در کنار آن اعتماد لازم ایجاد شود. در دیداری که با مقامات عالیرتبه اروپایی داشتم نظر آنها کاملا این بود که فضای بوجود آمده امروز در دولت جدید و بعد از انتخابات کاملاً با گذشته  متفاوت است. شرایط به گونه ای است که راه برای بنای آن اعتماد بسیار تسهیل شده است. امیدوارم در چنین فضایی که امیدوارم اراده کافی در دوطرف باشد؛ البته اراده در طرف ایران هست. امیدوارم مسئله هسته ای در زمان کوتاه حل شود. معتقد هستم که در زمان نه چندان زیادی ما بتوانیم مسائل هسته ای را قدم به قدم به حل و فصل برسانیم و زمینه را برای روابط ایران با غرب و توسعه روابط اقتصادی و فرهنگی مخصوصاً میان ملت های غرب و ایران بتوانیم بخوبی فراهم کنیم.

* خبرنگار راشاتودی: طی اقامت شما در نیویورک بیانات خوبی راجع به مسائل هسته ای و آمریکا و اروپا داشتید. آیا در خود ایران این حمایت لازم را دارید؟

-روحانی: من قبلا هم در یک مصاحبه ای اعلام کردم که دولت همه اختیارات لازم برای گفتگو با طرفهای خارجی اش را دارد. دولت در زمینه مذاکرات هسته‌ای دارای اختیارات کامل است. و من هم در مذاکرات هسته ای وزیر امور خارجه ام را انتخاب کرده و به او مسئولیت دادم. فکر میکنم به هر نتیجه ای در مذاکرات برسیم از پشتیبانی سایر قوا و ملت برخوردار است. اساساً در مذاکرات سرنوشت ساز و مهمی مثل چنین مذاکراتی نمیتواند دولت ایران بدون پشتوانه کامل و اجماع داخلی وارد عمل شود. بنابراین دولت اختیار کافی برای اینکه پای میز مذاکره به نتیجه  مورد نظر برسد را دارد.

* سوال: اخضر ابراهیمی راجع به گفتگوهای ژنو 2 و سوریه صحبت کردند. آیا شما در ژنو 2 شرکت میکنید؟ سیاست شما در بحث حماس و حزب الله چیست؟ چگونه میتوانید با توجه به حمایتتان از اینها به مصالحه برسید؟

-روحانی: مسائل منطقه ما بسیار حائز اهمیت است بویژه مسئله سوریه. سوریه در جنگ خطرناک داخلی گرفتار آمده. معتقدیم همه باید دست به دست هم دهیم و  این جنگ را متوقف کنیم و زمینه را برای آینده فراهم کنیم تا در فضای آزاد و امن مردم سوریه بتوانند برای آینده کشور خود تصمیمات لازم را اتخاذ کنند. ارتباط ما با کشورهای منطقه در تناقض و تنافی با ارتباط ما با غرب نیست. سیاست خارجی ما در چارچوب یک اصول است. ما بر اساس منافع ملی و منافع ملت های منطقه و بر اساس منافع مشترک با سایر بازیگران  جهانی و از جمله غرب روابطمان را تنظیم میکنیم. ما در منطقه خواهان ثبات و صلح و از بین رفتن زمینه های جنگ هستیم. مخالف دخالت خارجی هستیم. مخالف حضور نیروهای بیگانه در منطقه هستیم و معتقدیم روابط کشورهای منطقه باید دوستانه تر و نزدیک تر باشد. در مسئله سوریه مشغول مذاکره با همسایگانش مانند عراق و ترکیه و لبنان هستیم. ژنو2 یا هرگونه فعالیت بین المللی که از ایران دعوت شود بخاطر منافع مردم سوریه ایران حضور فعال خواهد داشت.

راه حل سوریه را نظامی نمیدانیم بلکه سیاسی میدانیم. کشورهای تاثیرگذار باید دست به دست هم دهند و برای پایان رنج مردم تلاش کنند. ما کاربرد سلاح شیمیایی را در منطقه بسیار خطرناک میدانیم و قویاً محکوم میکنیم و از اینکه دولت سوریه به کنوانسیون منع سلاح های شیمیایی پیوسته بسیار خوشحالیم و امیدواریم همه کشورهای منطقه به این معاهده بپیوندند. رژیمی که دارای زرادخانه های سلاح های کشتار جمعی است هم تحت فشار جامعه جهانی به این معاهده ها بپیوندد.

* سوال: شما دیروز دیداری با نخست وزیر ایتالیا داشتید که از آن خبرهای خوبی بیرون آمد که شما نگاه کردید به دورنمای تاریخی روابط روم و تهران. در بحث هسته ای هم صحبت هایی داشتید. فکر میکنید ایتالیا چه نقشی میتواند بازی کند در حل و فصل مسائل هسته ای ایران.

- روحانی: دیدار با نخست وزیر ایتالیا بسیار مفید بود. نسبت به مسائل مورد علاقه دوطرف گفتگو کردیم. هر کشوری که کمک کند برای حل و فصل سریعتر مسئله هسته‌ای، از تلاشش استقبال میکنیم. اما موضوع این نبود که ایتالیا در 5+1 شرکت کند. چنین پیشنهادی مطرح نبود. بحث این بود که این کشور به عنوان کشور مهم در اتحادیه اروپا در این اتحادیه تلاش کند روند حل و  فصل موضوع هسته‌ای ایران سرعت بیشتری یابد. خود آنها میگویند جمع آنها 3+3 است. قائدتا نمیخواهند 3+4 شود.

* خبرنگار شبکه خبر: سه پیشنهاد برای خلع سلاح اتمی در نشست نم مطرح کردید. برنامه شما در دو سال آینده ریاست بر نم برای تحقق این هدف چیست؟

-روحانی: خاورمیانه منطقه بسیار حساسی است. و وجود سلاح‌های کشتار جمعی بسیار خطرناک است. حداقل در دو نوبت و طبق برخی خبرها در سه نوبت در مجموع در منطقه ما سلاح های غیرمجاز و کشتار جمعی به کار رفته. یک مورد که حمله شیمیایی عراق به ایران است که  مجروح و کشته فراوانی داشته. کاربرد دیگر در سوریه است. و مواردی هم در زمینه کاربرد سلاح های غیرمجاز در آزادسازی کویت مطرح بوده است.

رقابت تسلیحاتی در منطقه ما در زمینه سلاح های کشتار جمعی میتواند بسیار خطرناک باشد. سالهاست این طرح را پیشنهاد و دنبال کردیم. خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای. الان هم دنبال این پیشنهاد هستیم. همان زمان که با سه وزیر اروپایی صحبت میکردیم با این سه توافق کردیم برای کمکشان در این زمینه که برسیم به خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای. در کنفرانس اخیر هم اعلام کردیم که میخواهیم خاورمیانه جزو مناطقی باشد که عاری از سلاح هسته‌ای است. فعلا در منطقه ما یک رژیم است که دارای سلاح هسته‌ای است. همه باید تلاش کنیم کل منطقه از سلاح هسته‌ای عاری بماند. علاوه بر این برخی کشورها که نیروهای نظامیشان در منطقه است، برخی از اطلاعات میگوید که آنها هم از سلاح های کشتار جمعی برخوردارند که اگر درست باشد منطقه اگر عاری شود، ورود و حضور اینگونه کشتی ها در منطقه ممنوع خواهد بود. ما همچنان از این طرح حمایت کرده و از ظرفیتمان به عنوان رئیس نم حداکثر استفاده را میکنیم.

* خبرنگار ان‌اچ‌کی ژاپن: در باب مذاکرات هسته ای که در ژنو انجام خواهد شد، دیدگاهتان مثبت است؟ اتفاقات خوبی خواهد افتاد؟

- روحانی: مذاکرات 5+1 در دولت جدید دیروز شروع شد. خود این یک قدم مهم بود. اینکه مکان اجلاس بعدی و مذاکرات بعدی مشخص شد و زمان تقریبی آنهم تقریبا مورد بحث قرار گرفت نقطه مثبتی بود. در جلسه دیروز بحث های کلی که 5+1 یعنی مجموعا 7 وزیر مطرح کردند مثبت بوده فضایشان. نقاط مشترک فراوانی هم در سخنان وجود داشته. نکته دیگری هم که توافق شده این است که در اجلاس بعدی ایران طرحش را مطرح کند. ایران طرحش را آماده خواهد کرد و در ژنو مطرح خواهد شد. امیدوارم قدم موثرتری در اجلاس ژنو برای حل و فصل مسائل هسته‌ای برداشته شود.

* الجزیره: شما ابراز تمایل کردید برای میانجیگری بین دولت بشار اسد و معارضین. در صورتی که موافقت شود با میانجیگری شما چه پیشنهادی خواهید داشت.

-روحانی: اساس این است که در نهایت باید بین دولت سوریه و گروه های معارض توافق حاصل شود. البته میدانید که در زمینه سوریه امروز از یک طرف دولت است و از طرفی گروه های معارض که اختلاف نظرهایی بین معارضین هست. از طرف دیگر گروه های تروریستی در سوریه فعال هستند. کمک به گروه های تروریستی را همه باید متوقف کرده و این گروه ها باید سوریه را ترک کند. این گروه ها از کشورهای مختلف منطقه در سوریه تجمع کردند. جامعه جهانی باید روی گروه های تروریستی و بخصوص القاعده حساس باشد.  من در نطق سازمان ملل طرح WAVE را پیشنهاد کردم. همه باید با افراطی گری و تروریسم و خشونت مبارزه کنیم. هیچ کشوری به تنهایی قادر نیست این مسئله را حل کند. تروریست ها همانند میکروبی هستند که مرتب از نقطه ای به نقطه ای دیگر در حال حرکتند. باید جامعه را از این میکروب خطرناک دور کنیم. تروریسم برای صلح و امنیت جهانی میتواند خطرناک باشد.

موضوع دیگر موضوع معارضین سوری و دولت است که باید پای میز مذاکره بنشینند. در سوریه همه باید بپذیریم که باید فضای امنی تشکیل شود و مردم پای صندوق آرا در آن فضای امن بیایند و انتخاب مردم سوریه باید انتخاب همه باشد و همه باید از آن پشتیبانی کنند. آینده سوریه متعلق به مردم سوریه خواهد بود.

* سی‌ان‌ان: در جلسه‌ای که با شما در نیویورک داشتید، اظهارات مشابه زیادی از سوی شما گفته شده. نیویورک شهری است که همه صحبت میکنند و مذاکره می کنند. شما خودتان خیلی در حوزه خبری بودید و خیلی درباره شما اظهار نظر شد. چهره جدید از ایران. درباره روابط ایران و آمریکا چه نظری دارید به عنوان چهره جدید؟

- روحانی: این تفاوت، خواست مردم ایران است. مردم در انتخابات و در حضور گفتمان های متفاوت که در ضمن مناظره های تلویزیونی بیشتر آشکار شد، مردم گفتمان اعتدال را برگزیدند. مردم اعلام کردند با افراط گری مخالفند و نمیخواهند آنها به راهشان ادامه دهند.  مردم در واقع به برنامه های این دولت رای دادند که برنامه ها روشن است و آن زمان هم منتشر شده بود. در روابط خارجی و سیاست داخلی و حقوق بشر و جایگاه زنان و ...

این تفاوت ها کاملاً در برنامه این دولت آشکار و روشن است و دولت به همان وعده‌های انتخاباتی خود وفادار و متعهد می ماند و دنبال میکند. در همین دوره کوتاه آغاز کار دولت، قدم های مهمی در راستای اجرای آن برنامه ها برداشته و این قدم ها را در بخش های مختلف ادامه خواهد داد. در زمینه اقتصاد دولت در انتخابات نظر خاصی داشته. دولت بر آزادی بیشتر بخش خصوصی و حمایت بیشتر از این بخش، ایجاد فضای مناسب کسب و کار، امکانات لازم برای  تولید و اشتغال، جزو اولویت های برنامه دولت بوده و دولت در همه این زمینه‌ها به برنامه های خود متعهد است.

* خبرنگار ایرنا: چه برنامه‌ای برای بهبود روابط با کشورهای منطقه و بویژه کشورهای عربی دارید؟

-روحانی: یکی از اولویت های دولت رابطه بیشتر و بهتر با همسایگان است. دولت اهمیت ویژه ای برای رابطه با آنها، چه عربی و چه غیرعربی قائل است. در این ایام با بسیاری از رهبران کشورهای همسایه دیدار داشتم. از روسیه تا ترکیه، تا عراق و پاکستان و افغانستان و کشورهایی که از منطقه ما هستند مانند لبنان و تاجیکستان و قزاقستان. در این چند روز در نیویورک هم با چند مقام کشورهای عربی و شمال آفریقا دیدار داشتم. در این دیدارها به مناسبت‌هایی راجع به روابط ایران با کشورهای همسایه طرح بحث شد. اساس برنامه ما ایجاد ارتباط بیشتر بین ما و همسایگان، توسعه روابط اقتصادی و فرهنگی، حل و فصل مسائل و مشکلات احتمالی و موضوع توریسم است. ما در سطح وسیعی با عربستان و عراق و بحرین و عمان و ... روابط توریستی خوبی داریم. البته نسبت به عربستان و عراق رقم بسیار بالاست. بحث چند میلیون نفر در سال. یکی از اهداف این دولت روابط صمیمی‌تر با همسایگان است. دولت این هدف را دنبال میکند. به همین دلیل  ملاقات‌هایی تنظیم شده با همه همسایگان و از جمله کشورهای عربی.

* خبرنگار وال‌استریت ژورنال: درباره بهبود اوضاع اقتصادی در ایران با توجه به تحریم های 5-6 سال گذشته؛ بهرحال وضعیت اقتصاد ایران را در طول مبارزات انتخاباتی‌تان گفتید که سعی میکنید بهتر شود. در این باره چه نظری دارید؟

- روحانی: اقتصاد ایران کاستی‌هایی داشت و این را کم‌وبیش همه ما می‌‌دانستیم. البته میدانید که من قبل از ریاست جمهوری مسئولیت یک مرکز تحقیقاتی را برعهده داشتم و از بسیاری از آمارها و ارقام بیخبر نبودم. خودم و رقبای انتخاباتی‌ام، بر مشکلات اقتصادی و راه حل برای آن تاکید میکردیم. البته باید اذعان کنم بعد از آنکه مسئولیت را برعهده گرفتم و با آمارها و ارقام‌ها آشناتر شدم و امروز  هم ادامه دارد آشنایی‌ام، من به مردم قول دادم که بعد از 100 روز گزارشی از واقعیت های کشور به مردم ارائه میکنم. امیدوارم در این مدت همه ابعاد مختلف مسائل اقتصادی و سایر مسائل اجتماعی و فرهنگی را به  مردم به صورت دقیق ارائه کنیم. دولتم متعهد است همه ارقام و آمار به صورت شفاف به اطلاع مردم برسد. این را برای ایجاد اعتماد بیشتر بین دولت و مردم میدانم و برای اینکه اقتصاددانان و سایر مسئولان بهتر بتوانند برای آینده کشور برنامه ریزی کنند ضروری میدانم. به همین دلیل به سخنگوی دولت دستور داده شده اطلاعات لازم از شرایطی که دولت با آن مواجه می شود را با مردم در میان بگذارد. رییس جمهور هم موظف است در هر فرصتی گزارشاتی را مستقیما به مردم ارائه کند که امیدوارم فاصله این گزارش ها طولانی نباشد.

اگر بخواهم در یک کلمه جواب شما را بدهم آنچه امروز می بینم کمی بدتر از آنچیزی است که قبلا می دیدم و می گفتم. اما مشکلات اقتصادی ما قابل حل و فصل است. امید من آن است که با حمایت و حضور مردم هر مشکلی را میتوانیم حل کنیم. امید من به مراتب بیش از مشکلات است. و حمایت مردم از دولت هم بیش از حد انتظار است. بنابراین آینده ما روشن و آینده‌ای خواهد بود که مردم در رفاه و راحتی بیشتری باشند.

* خبرنگار پی‌بی‌اس: در زمانی که در سال 2003 رئیس تیم مذاکره کننده ایران در مسئله هسته‌ای بودید، گفتگوهای خوبی با سران اروپایی در تهران داشتید. حتی در اصفهان اتفاقاتی افتاد و رضایتمندی بوجود آمد. به نظر شما آیا باز میتوانید با شرکای آمریکایی و اروپایی خود همکاری مشابه سال 2003 داشته باشید که شفاف سازی بیشتری شود؟

- روحانی: هر کاری که در آن دوره انجام گرفت، بر مبنای توافقات دو طرف بود. ما هیچ وقت به شرکای اروپاییمون نگفته بودیم که اصفهان را تکمیل نمیکنیم. اصفهان از روز اول تاسیسش تحت نظارت دقیق آژانس بوده. حتی قبل از اینکه ساختمانش ساخته شود ماه ها قبل به اطلاع آژانس رسیده بود.  ما هیچگاه راه فریب را انتخاب نکردیم. هیچگاه راه مخفی کردن را انتخاب نکردیم. شفاف حرف زدیم و سخن گفتیم  و عمل کردیم. الان هم به آنچه میگوییم متعهد خواهیم بود. هیچ موردی نخواهید دید که دولت به وعده اش چه به مردم و چه به طرف هایش عمل نکند. ما به صراحت میگوییم که میخواهیم فناوری هسته ای داشته باشیم و تحت نظارت آژانس باشد و به مقررات از جمله ان‌پی‌تی متعهدیم. به صراحت میگوییم دنبال بمب نیستیم و شفاف هستیم و ساخت بمب را خطرناک میدانیم برای خود و منطقه خودمان. به صراحت میگوییم در دکترین دفاعی ما چیزی به نام سلاح کشتار جمعی وجود ندارد.هیچ جا برخلاف تعهدات عمل نکردیم و نخواهیم کرد. در مذاکرات 5+1 به طرفهای خود اطمینان بیشتر میدهیم که فناوری هسته‌ای صلح آمیز خواهد ماند و آنها به ما اعتماد خواهند داد که علیه پیشرفت ایران اقدام نکنند. هر دو باید اعتمادسازی کنیم.

* سی‌سی‌تی‌وی چین: راجع به مسائل امنیتی در افغانستان و پاکستان چه نظری دارید؟

- از هم اکنون باید آنها که در منطقه تاثیرگذارند به فکر همکاری و کمک بیشتر به دولت افغانستان باشد. من در مدت کوتاه چند هفته‌ای که مسئولیت دولت را به عهده گرفتم دوبار با کرزی بحث و گفتگو داشتم. یک بار در تهران و یک بار در بیشکک قزاقستان. خود کرزی هم برای آینده افغانستان نگرانی های فراوانی دارد. بحث این است که هرگروهی که بخواهد پای میز مذاکره بیاید و به چارچوب های دموکرسی متعهد باشد، میتواند مفید باشد. در بحث طالبان این است که طالبان گروه هایی که عملیات انجام میدهند و برخی عملیاتشان تروریستی است آیا میخواهند آن را کنار بگذارند و به صورت یک حزب و فعال سیاسی در جامعه افغانستان فعال باشند یا خیر؟ البته هنوز در قدم های اولیه مذاکره اند. اگر این مذاکرات منتهی شود به حضور سیاسی طالبان در افغانستان و نه حضور نظامی در این کشور. بالاخره در یک کشور امنیت باید در اختیار نیروهای رسمی کشور باشد. اگر طالبان سلاحشان را زمین بگذارند، چنین صلحی میتواند برای آینده افغانستان و ثبات منطقه مفید باشد.

فکر نمیکنم در دنیای امروز آن افکار افراطی طالبان قابل قبول باشد. نمیتوانیم بگوییم زنان نمیتوانند در عرصه های اجتماعی فعال باشند. نمیتوانیم از آزادی های فرهنگی یک جامعه جلوگیری کنیم. تکثرهای فرهنگی، اندیشه‌ای را باید بپذیریم و قبول کنیم. امیدوارم طالبان در فکری نو در چارچوب یک تشکل سیاسی در آینده افغانستان حضور داشته باشد. صلح در این مبنا و در مبنای خواست ملت افغانستان می تواند مفید باشد چرا که جنگ برای افغانستان ویرانگر است و مردم خسته شده اند و تروریسم موجب شده در افغانستان یک فعالیت باثبات اقتصادی پانگیرد.

* سوال:

- روحانی: در طول حضور در نیویورک عملاً دنبال یک برآورد دقیق‌تر از فضای جدید جهانی بعد از شروع به کار این دولت بودیم. فکر میکنم در این زمینه دستاوردهای خوبی داشتیم. ما دنبال این بودیم که بهترین مسیر و شیوه را برای بازسازی و جایگاه منطقه‌ای و جهانی ایران را ترسیم کنیم. در این زمینه در حد مذاکره و بحث و بیان مواضع و در برخی موارد برخی از توافقات، دستاوردهای خوبی داشتیم. ما دنبال تقویت رابطه با طرفهای مذاکراتی در این سفر بودیم. در این زمینه موفقیت ما بیش از حد انتظار بود. مخصوصاً با کشورهای اروپایی، دیدارها و مذاکرات و بحثهایمان بسیار خوب بود و فکر میکنم زمینه برای روابط گسترده‌تر در زمینه‌های مختلف با کشورهای مهم اقتصادی، لااقل با آنها که من در این سفر با آنها دیدار داشتم، فراهم می‌شود. تلاشمان این بود با مقاماتی که در این سفر دیدار می‌کنیم، بخصوص درباره تروریسم و خشونت بحث  کنیم که در این زمینه موفقیت‌های بسیار خوبی داشتیم.

درباره مسئله هسته‌ای توضیح دادیم که برنامه و آینده ما چیست.

سخت است که آدم بگوید به همه انتظاراتش دست یافته اما آنچه من در این سفر به دست آوردم، در حد این سفر 4 روزه برای من قابل قبول است. من میخواهم این سفر اولین گام و آغاز برای روابط بهتر و سازنده با کشورهای جهان باشد. همچنین اولین گام برای رابطه بهتر دو ملت بزرگ ایران و آمریکا باشد. بتوانیم افکار و شناخت دو ملت را نسبت به یکدیگر بیشتر کنیم. نسبت به دو دولت حداقل جلوی تنش بیشتر را به عنوان اولین گام بگیریم. برای گام بعدی تنش ها را کاهش دهیم. زمینه را فراهم کنیم برای دستیابی به منافع مشترک.

* خبرنگار ا‌ن‌بی‌سی: شما اشاره کردید که ما طرحی را میخواهیم ارائه کنیم در گفتگوهای ژنو. میتوانید توضیح بیشتری دهید درباره اینکه طرحتان چیست؟

-روحانی: اولا همه کشورها بر یک اصولی توافق کنیم. اگر بتوانیم روی اصولی توافق کنیم فکر میکنم بتوانیم به طرح و نقشه راه مشترکی برسیم. من به رئیس جمهور فرانسه که بحث مفصلی داشتیم چارچوب طرح هایی که مورد نظر ایران است به عنوان اصول را مطرح کردم. باید بر مبنای اصولی که همه توافق میکنیم بتوانیم به راه آینده و نقشه راه آینده دست یابیم. مثلا معتقدیم سوریه نباید تجزیه شود. تجزیه سوریه را بسیار خطرناک میدانیم برای منطقه. معتقدیم تروریست ها باید سوریه را ترک کنند. معتقدیم جنگی نباید از طرف قدرتهای خارجی بر سوریه تحمیل شود. همه باید بپذیریم راه حل سوریه، حتما سیاسی است و نه چیز دیگر. باید بپذیریم که باید شرایط را برای مذاکره بین معارضین و دولت سوریه فراهم کنیم. اصولی که مورد نظر ماست اگر مورد توافق کشورهای مذاکره کننده طرف مقابل باشد میتوانیم راحت تر به هدف برسیم.

این خبر در حال تکمیل است