یادی از مذاکره هنرمندانه امام با آمریکا

اگر در این گفته دقت شود ایشان می گو‌یند چرا مثل سایر کشورها مذاکره نکنیم. در ادبیات سیاسی مذاکره و رابطه دو مقوله متفاوت و جدای از هم هستند معمولاً در مذاکره شرایط و خواسته‌های طرفین مشخص می‌شود و بر اساس توافقات حاصل در مذاکره رابطه برقرار می‌شود، اما اگر در مذاکره توافقی حاصل نشود طبعاً رابطه‌ای هم برقرار نخواهد شد.

نکته قابل توجه اینکه ملت ایران و ملت آمریکا هیچگاه قطع رابطه نکردند. شما می‌دانید چندین میلیون ایرانی در آمریکا زندگی و فعالیت می‌کنند و ارتباطات متعددی بین دو ملت وجود دارد.حتی دولت ایران هم هنوز با ملت آمریکا و یا شرکت‌های آمریکایی قطع رابطه نکرده‌است. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تا مدت‌های طولانی بسیاری ازکالاهای آمریکایی یا قطعات یدکی صنایع آمریکایی موجود در ایران مستقیم از آمریکا تأمین می‌شد و هنوز هم می‌شود حتی در اواخر سال نود رسانه‌ها اعلام کردند، ایران مقدار زیادی گندم از آمریکا خریداری کرده‌است. هنوز هم تعداد قابل توجهی از جوانان ایرانی سالانه برای تحصیل به آمریکا می‌روند و در دانشگاه‌های آمریکا تحصیل می‌کنند، حتی هستندروحانیونی که برای تبلیغ و ترویج در ایام خاص به آمریکا سفر می‌کنند و در جمع مسلمانان در آمریکا به تبلیغ می‌پردازند، هیأت‌های علمی که برای شرکت درکنفرانس‌های علمی بین دو کشور مبادله می‌شود....پس رابطه وجود داشته و دارد، پس از پیروزی انقلاب اسلامی روابط به دلایل گوناگون فراز و فرود داشته ولی هیچگاه قطع نشده‌است.

توضیحی که من در این مورد دارم، در شرایطی که آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی آن نامه را به محضر امام نوشتند، به اصل مذاکره هم ایرادی نبوده‌است ، چون شیوه امام خمینی(ره) نفی مذاکره نبود.من در این مورد خاطره‌هایی از حضرت امام دارم که نقل آن می‌تواند مفید باشد. اگر به نظرات و بیانات حضرت امام خمینی، ازآغاز دوران نهضت اسلامی راجع به آمریکا توجه کنیم ، امام همواره بیانات تندی علیه دولت آمریکا داشتند و دولت آمریکا را غارتگر اموال مسلمین و مسوول بسیاری ازکشتارها و جنایات درکشور اسلامی و در ایران می‌دانستند، مواضع امام از سال 1342 حتی قبل از آن در آثار باقیمانده از امام درج شده و علاقه‌‌‌مندان می‌توانند به آنان مراجعه کنند. اما در روزهای آخر توقف حضرت امام در پاریس در سال 1357 که من در پاریس در خدمت امام بودم. آقای جیمی کارتر رئیس جمهور وقت آمریکا نماینده‌ای را به پاریس اعزام کرد و نماینده آقای کارتر به همراه نماینده ژیسکاردستن رئیس‌جمهور وقت فرانسه از حضرت امام درخواست ملاقات کردند. حضرت امام اجازه دادند که نماینده رئیس‌جمهور آمریکا و رئیس‌جمهور فرانسه برای ملاقات و گفت‌وگو به حضور حضرت امام برسند. این دو نماینده حدود ساعت 10 شب به محل اقامت حضرت امام در نوفل‌لوشاتو آمدند، خدمت امام رسیدند و حدود یک ساعت و نیم با امام مذاکره و گفت‌وگو کردند. حدود ساعت 12 شب اقامتگاه حضرت امام را ترک کردند. حضرت امام بعد از گفت‌وگو و مذاکره با این نمایندگان فرمودند: اعلام کنید که من در اولین فرصت به ایران برمی‌گردم . متن خبر را همزمان به رادیو فراسه دادیم و رادیو فرانسه در اخبار ساعت 12 شب خود این خبر را پخش کرد و رسانه‌های مختلف بعد از رادیو فرانسه به این خبر پرداختند و پیرامون آن تحلیل و تفسیر کردند.

دولت بختیار مانع اعزام هواپیمای ایران ایر برای انتقال امام و همراهان از پاریس به تهران شد. با اقداماتی که انجام شد حدود ده روز بعد با اجازه یک فروند هواپیمای 747 ایرفرانس، امام و همراهان، فرودگاه شارل دوگل پاریس به مقصد فرودگاه مهرآباد تهارن را ترک کردند و حدود ساعت 9 صبح روز جمعه 12 بهمن ماه 1357 وارد تهران شدند. وقتی که دلیل تصمیم حضرت امام برای اعلام حرکت به تهران را بعد از ملاقات و مذاکره نمایندگان دولتین آمریکا و فرانسه جویا شدیم، امام فرمودند: آنها در آن مذاکره از راه دلسوزی برای من وارد شدند و به من پیشنهاد دادند فعلاً به ایران نروم چون احتمال خطر برای جانم وجود دارد و ادامه دادند من که می‌دانم آقای کارتر، دلش برای من نسوخته حتماً توطئه علیه ملت ایران دارد و می‌داند اگر من در ایران باشم از انجام توطئه او جلوگیری می‌کنم، از این جهت بلافاصله پس از ترک آن دو اعلام کردم که به ایران می‌روم. درس‌هایی که ما از این رفتار امام آموختیم:

اولاً- امام مواضع‌شان راجع به جنایات آمریکایی‌ها و اینکه آمریکا دشمن است روشن وبوده‌است.
ثانیاً- در مذاکره مستقیم با دشمن استراتژی دشمن را کشف کردند و برای خنثی کردن توطئه دشمن تصمیم به بازگشت به ایران گرفتند.

ثالثاً- نه‌تنها هیچ امتیازی به دشمن ندادند بلکه با شناسایی استراتژی دشمن توطئه او را خنثی کردند.

منبع: انتخاب