یک استاد دانشگاه با اشاره به افزایش نرخ تورم نقطه به نقطه در ماههای اخیر گفت: «اگر دولت تیم اقتصادی خود را کارآمدتر کند و دوم انضباط اداری، مالی و پولی را به اقتصاد ایران باز گرداند، جای نگرانی برای این افزایش وجود ندارد.»
راه امروز: پس از مرکز آمار ایران، بانک مرکزی هم گزارش نرخ تورم تیرماه 95 را منتشر کرد. گزارشی که اگرچه حکایت از روند نزولی شاخص اصلی تورم (تورم میانگین) به سطح 9.2 درصدی دارد، در عین حال نشان می‌دهد که شاخص کوتاه‌مدت‌تر (تورم نقطه‌به‌نقطه) در جهشی نسبتا شدید، طی تنها یک ماه 1.3 درصد رشد کرده و از 6.8 درصد به 8.1 درصد رسیده است.
همچنن نرخ تورم نقطه به نقطه درمناطق روستایی در تیرماه 2 درصد رشد داشته است. در پاییز سال گذشته که دولت سیاست های انبساطی همچون ارائه وام خرید خودرو و کاهش نرخ سود بانکی را در دستور کار خود قرار داد برخی کارشناسان از احتمال افزایش نرخ تورم خبر دادند.
با این حال مسعود نیلی مشاور اقتصادی رئیس جمهور تورم ماهانه 0.8 درصدی را به عنوان سقف تورم قابل تحمل برای دولت معرفی کرد و گفت: اگر نرخ تورم ماهانه بیش از 0.8 درصد افزایش یابد، دولت سیاست‌های انبساطی از جمله کاهش نرخ سود را متوقف خواهد کرد. اما اکنون سه ما پیاپی است که شاخص تورم ماهانه فراتر از خط قرمز 0.8 درصدی دولت برای مدیریت تورم قرار می‌گیرد. در خرداد ماه، این شاخص 1.2 درصد و در اردیبهشت‌ماه 0.9 درصد و در تیرماه به 1.3 رسیده است. با این حال سیاست های انبساطی همچنان ادامه دارد. آیا دوران کاهش نرخ تورم به اتمام رسیده است و از این پس باید شاهد افزایش نرخ تورم بود؟
دکتر مهدی پازوکی استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو گفت: «دلیل عمده افزایش تورم نقطه به نقطه در ماههای اخیر ناشی از بی انضباطی پولی و مالی است که اقتصاد ایران را فرا گرفته است.»
وی ادامه داد: «بر اساس آخرین گزارش بانک مرکزی میزان نقدینگی کشور 1038 تریلیون تومان بوده است. این نقدینگی اگر از طریق سیاست گذاری و انضباط پولی و مالی به سمت فعالیت های تولیدی سوق داده شود بسیار هم خوب است چراکه بسیاری از واحدهای تولیدی اکنون مشکل نقدینگی دارند و با این کار بیکاری کاهش و ارزش افزوده جدیدی در اقتصاد ایجاد خواهد شد. اما اگر این نقدینگی در چرخه بی انضباطی بیافتد منتج به افزایش تورم خواهد شد.»
این کارشناس مسائل اقتصادی اظهار کرد: «راه حل بی انضباطی پولی و مالی که سال هاست اقتصاد ایران از آن رنج می برد این است که برخورد علمی با آن صورت بگیرد. البته بانک مرکزی اخیرا سیاست های خوبی را در پیش گرفته است. از جمله اینکه با سیاستی بخردانه نرخ سود و نرخ بهره تسهیلات بانکی را کاهش داده و نرخ سود بانکی در حال نردیک شدن به نرخ تورم است که این اتفاق یک امتیاز مثبت به سمت انضباط اقتصادی است.»
وی ادامه داد: «همچنین سیاست دیگر بانک مرکزی که قرار است از هفته آینده اجرا شود اجازه به بانک ها برای خرید و فروش ارز آزاد و گشایش اعتبار ارزی از سوی مردم است. همچنین بانک مرکزی با سازمان شفافیت بین المللی وارد مذاکره شده که بر خلاف استدلال تندروها که معقدند این موضوع باعث لو رفتن اطلاعات ایران می شود باید گفت اینطور نیست و این سیاست بسیار خوب است چراکه ایران قصد حمایت از تروریسم را ندارد و ذخایر ارزی ما نیز در بانک ها خارجی است و آنها همه چیز را می دانند. لذا سیاست های بانک مرکزی در مجموع به سمت انضباط پولی است.»
پازوکی در پاسخ به این سوال که اگر افزایش تورم نقطه به نقطه در ماههای اخیر ناشی از بی انضباطی پولی و مالی است، دولت چگونه در سه سال اخیر نرخ تورم میانگین را کاهش داده است؟، گفت: «به هر حال دولت جلوی برخی هزینه های غیرضرور را گرفته است و بخشی از نقدینگی را به سمت تولید هدایت کرده است.»
وی ادامه داد: «یکی از دلایل افزایش نرخ تورم افزایش نقدینگی است یعنی اگر به سمت فعالیت های دلالی و واسطه گری برود باعث افزایش تورم خواهد شد.»
وی افزود: «مهم ترین دلیل کاهش نرخ تورم میانگین در سه سال اخیر این است که انتظارات تورمی مردم کاهش یافته است. یعنی وقتی مردم احساس کنند قیمت ها در حال افزایش است سعی می کنند نقدینگی خود را تبدیل به طلا و ارز کنند تا ارزش پول خود را حفظ کنند. در حالی که از سال 92 به بعد و به خصوص بعد از برجام انتظارات مثبتی شکل گرفت و مردم احساس کردند شرایط رو به بهبود است و به همین دلیل نرخ تورم کاهش یافت.»
این استاد دانشگاه اظهار کرد: «اما به نظر من افزایش نرخ تورم نقطه به نقطه در ماههای اخیر دو دلیل دارد. دلیل اول همانطور که اشاره شد بی انضباطی پولی و مالی است که احتمالا بخشی از نقدینگی وارد فعالیت های دلالی شده است. اما دلیل دوم افزایش انتظارات تورمی در ماههای اخیر است که به دلیل برخی موضوعات مانند داستان فیش های حقوقی و همچنین برخورد دولت که گهگاه در زمین منتقدان بازی کرد شکل گرفته است.»
وی ادامه داد: «در این زمینه بخش رسانه ای دولت بسیار ضعیف عمل کرد. لذا پیشنهاد بنده به آقای روحانی این است که گزارش جامعی از شرایط کشور در سال 92 که دولت را در دست گرفتند به مردم ارائه کنند. این گزارش نباید صرفا شامل نرخ تورم و رشد اقتصادی باشد بلکه باید درباره تمام بخش ها که در دولت قبل عقب گرد داشتیم باشد.»
پازوکی در پاسخ به این سوال که دولت باید در برابر افزایش نرخ تورم نقطه به نقطه چه سیاستی در پیش بگیرد؟، گفت: «اگر این تورم منتج به خروج اقتصاد از رکود شود و به سمت افزایش تولید و رشد اقتصادی برویم نباید خیلی نگران این افزایش تورم دو درصدی بود.»
وی ادامه داد: «در عین حال دولت باید تیم اقتصادی خود را اصلاح و کارآمد کند. مردم در انتخابات 7 اسفند خواستار تغییر بودند و از دولت انتظار دارند با توجه به همراهی مجلس فعلی، تیم اقتصادی خود را تغییر دهد. لذا دولت باید تغییرات را از خودش شروع کند.»
پازوکی در پاسخ به این سوال که با توجه به روند افزایش نرخ تورم نقطه به نقطه در سه ماه اخیر آیا نگران از دست رفتن مهم ترین دستاورد اقتصادی دولت در سه سال اخیر (کاهش تورم) نیستید؟، گفت: «خیر؛ بنده نگران این موضوع نیستم به شرط آنکه اولا دولت تیم اقتصادی خود را کارآمدتر کند و دوم اینکه انضباط اداری، مالی و پولی را به اقتصاد ایران باز گرداند.»
