اختصاصی/«معبد لائودیسه» نهاوند همچنان در انتظار تخصیص اعتبار

به گزارش راه امروز- فرشته فریادرس: این روزها که بازار معرفی ظرفیت های ایران به جهان داغ است، گویا برای مردم نهاوند زمان مناسبی بود که یکبار دیگر به مسوولین برای کشف «معبد لائودیسه نهاوند» که هنوز چشم انتظار تخصیص اعتبار است، تلنگری بزنند. اگرچه متولیان میراث فرهنگی و گردشگری نهاوند در این سال ها تمام تلاش خود را برای پیگیری این مساله به کار بسته اند، اما ظاهرا افاقه نکرده است. به گونه ای که اینبار مردم نهاوند خود دست به کار شده و با راه انداختن کمپینی چند هزار نفری بر لزوم ادامه کاوش و گمانه زنی ها برای کشف معبد لائودیسه تاکید دارند. گویا این معبد نیز به دنبال هویت گمشده اش می گردد که کاوش آن اینگونه به یک مطالبه عمومی تبدیل شده است. اما واقعیت تلخ ماجرا اینجاست که تنها خواست مردم کفایت نمی کند؛ چرا که ادامه این کاوش به ابزار قدرتمندتری به اسم منابع مالی نیاز دارد که آنهم در اختیار مردم نیست!. حال اگر مردم نهاوند بخواهند از اجحافی که برخی مسوولین در تمام این سال ها بر این شهر پر از تاریخ و اصالت روا داشته اند،  بگذرند،  اما از خواسته خود کوتاه نیامده و مصرانه پای مطالبه اشان که به جا هم هست؛ ایستاده  اند. شاید این خواسته چندان زیادی برای مردم این شهر کوچک نباشد که اعتبار لازم برای ادامه کاوش اختصاص یابد؛ چرا که کشف «معبد لائودیسه» می تواند نهاوند را صاحب یک برند کشوری و جهانی و تحول بزرگی را در گردشگری آن ایجاد کند.

«معبد لائودیسه» یکی از آثار باستانی دوران سلوکیه است که در منطقه دوخواهران نهاوند واقع شده که در صورت کشف این معبد گردشگری شهر نهاوند متحول شده و این شهرستان در سطح ملی و جهانی مطرح می شود. کشف کتیبه ای به خط و زبان یونانی در سال 1322 شمسی و ترجمه آن به زبان فارسی سبب شد که مردم و مسوولان حساسیت زیادی برای کشف معبد لائودیسه در منطقه دوخواهران که از محلات قدیمی نهاوند است، پیدا کنند.  بر اساس این کشف پروفسور «گریشمن» باستان شناس بزرگ فرانسوی در سال 1325 برای بررسی محل معبد راهی نهاوند شد، اما ساخت و سازهای انبوه در منطقه دوخواهران و همچنین زیر و رو شدن لایه های خاک در منطقه وی را برای کشف معبد نا امید ساخت. از طرفی با احتمال وجود معبد لائودیسه در این منطقه، در سال 1327 محله دوخواهران و قلعه یزدگرد یکجا به ثبت آثار باستانی رسید که با حساسیت زیاد نسبت به این منطقه از این سال تا سال 1384 هیچگونه حفاری و کاوشی برای کشف و شناسایی معبد فوق انجام نشده است.  

اما برای نخستین بار در سال های 84، 90 و 91 با همت میراث فرهنگی استان همدان تیمی به سرپرستی دکتر رهبر باستان شناس بزرگ ایران بیش از 50 گمانه در شرایط بسیار سخت در منطقه زده شد اما به دلیل ساخت و سازهای انبوه و انتقال خاک های منطقه برای استفاده در کشاورزی و همچنین عدم بهداشت مناسب برای کاوشگران کار گمانه زنی بسیار مشکل بود. از سوی دیگر برخلاف سایر کاوش های باستانی دیگر فضای کافی جهت انجام کار در اختیار نبود که این مسائل انجام کار را با مشکل مواجه ساخت.  اگر چه به گفته رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگری نهاوند، در سه فصل کاوش و گمانه زنی، محل معبد کشف نگردید اما شواهد و قرائن از جمله کشف کتیبه بزرگ نهاوند در نزدیکی امام زاده دوخواهران و کشف مجسمه های کوچک مفرغی خدایان یونان در این منطقه و نیز کشف سرستون زیبای یونیک که به یقین به معبد تعلق داشته و همچنین پایه ستونها و میان ستونهایی که به دوره یونانی تعلق دارد از دلایلی است که می توان بر اساس آنها محدوده امام زاده دوخواهران را محل وجود معبد لائودیسه دانست.

به گزارش راه امروز، بر اساس تحقیقات انجام شده در سال 22 فردی بنام اصغر پاروند تعریف کرده  که از محله دوخواهران سنگ ها را جمع آوری و می فروخت، اما ناگهان قطعه سنگی پیدا شده که روی آن نوشته ای وجود داشت، حدس می زند که باید این نوشته مهم باشد،از این رو به شخصی که قصد خورد کردن سنگ را داشته، می گوید که دست نگهدارد و این موضوع را به مسئولان وقت میراث فرهنگی اطلاع می دهد. بنا به کفته رهبر باستان شناس معروف، در این کتیبه «آنتیوخوس سوم» پادشاه سلوکی به «ساتراپ» دستور می دهد که نیایش همسرش «لائودیسه» که به کاهنه بزرگ ارتقاء یافته را همگانی کرده و روی سنگی بنویسد و در مهمترین معبد شهر نصب کند. به اعتقاد او، می توان محدوده امامزاده دوخواهران را به محل معبد

«لائودیسه» نسبت داد به علاوه اینکه این امامازاده فاقد شجرنامه است و حتی نام این دو خواهر که گفته می شود از خواهران امام رضا(ع) هستند را کسی نمی داند. شاید بتوان بین امامزاده دوخواهران و کتیبه ارتباط برقرار کرد.

گفتنی است؛ شهرستان نهاوند از قدمت بالایی در کشور برخوردار است به طوری که در دوران ساسانیان پایتخت تابستانی این سلسله بوده و دارای ابنیه های تاریخی، فرهنگی و تپه های باستانی زیادی است که تاکنون 110 اثر آن ثبت آثار ملی شده است. «حمام حاج آقا تراب، مسجد جامع بازار، تپه گیان و... از مهمترین  ابنیه ها و آثار تاریخی این شهرستان است.