هیات رئیسه دائم، جایگاه اصلی قدرت نمایی گروه‌های سیاسی کشور در قوه مقننه است.
به گزارش راه امروز، چه آنكه در هر دوره مجلس، فراكسيون‌هاي نوپا و حتي گعده‌هاي سياسي مجلس تلاش مي‌كنند تا با جاي گيري مناسب در ميدان رقابت انتخاب رئيس و هيئت رئيسه مجلس به نوعي وزنه سياسي خود را در خانه ملت به رخ رقبای سیاسی‌شان حتی در بیرون از پارلمان بكشند.
بر اساس روال قانوني، مجلس در نخستين اقدام با انتخاب هيات رئيسه موقت، در مسير بررسي اعتبارنامه‌هاي نمايندگان منتخب گام بر مي‌دارد و پس از آنكه اعتبارنامه حداقل دوسوم نمایندگان به تصویب رسید، در گام بعدي اهالی خانه ملت بايد هيات رئيسه دائم را انتخاب کنند.
البته در مجلس اول كه در خرداد سال 59 كار خود را با رياست سني «يدالله سحابي» آغاز کرد، روال انتخاب اعضاي هيات رئيسه با كمي تفاوت نسبت به دوره‌هاي بعدي برگزار شد. در این دوره سحابی مدت 19جلسه پس از شروع به کار مجلس، در سمت رئیس سنی، اداره مجلس را برعهده داشت و در جلسه نوزدهم یعنی اواخر تیرماه، رأی گیری برای انتخاب هیئت رئیسه دائم انجام شد. يعني هيات رئيسه موقتي تشکيل نشد و کرسي رياست از رئيس سني، يکباره به رئيس دائم واگذار شد.
هادی غفاری نماینده دوره اول مجلس در این رابطه به خبرنگار خبرآنلاین، توضیح داد و گفت: «در اواخر سال اول مجلس نخست بود که نمایندگان بندی را به آیین نامه داخلی مجلس اضافه کردند که براساس آن مجلس باید پس از تصویب تقریبا دوسوم اعتبارنامه نمایندگان، برای انتخاب هیئت رئیسه دائم اقدام کند. انتخاب هیئت رئیسه موقت در دور اول به دليل مطول شدن بررسي اعتبارنامه ها، مورد غفلت واقع شد. در واقع شرایط به گونه‌‌ای شد که در مجلس اول تا جلسه 19 و 20 که هیئت رئیسه دائم انتخاب شود، اداره مجلس در اختیار هیئت رئیسه سنی بود.»
اما گذشته از مجلس اول که به دلایل ذکر شده، فاقد هیات رئیسه موقت بود، در ادوار دیگر مجلس، هیات رئیسه موقت به نوعی به آیینه تمام نمای هیات رئیسه دائم مجلس مبدل شده است. زمانی به اهمیت ترکیب هیات رئیسه موقت می‌توان پی برد که دانست در بیشتر مواقع انتخابات هيات رئيسه دائم و موقت با تغيير اندكی در گزينه‌هايي انتخابي مواجه بوده است، به نحوی که در اکثر ادوار مجلس، افرادی که در انتخاب هیئت رئیسه موقت به سمت ریاست، نواب رئیس، کارپرداز و منشی گمارده شدند، تنها با کم و زیاد شدن چند رأی در انتخابات هیئت رئیسه دائم، در سمت خود ابقاء شده‌اند. در واقع می‌توان هیات رئیسه موقت را سکوی پرشی برای هیات رئیسه دائم دانست.
در این میان، تنها در مجلس دوم شاهد تغییر نائب رئیس دوم و تمام نواب رئیس در مجلس ششم در انتخابات هیات رئیسه دائم نسبت به هیات رئیسه موقت بودیم. از میان سمت‌های دیگر نیز در مجلس پنجم، ششم و هفتم از میان تمام افراد منتخب هیات رئیسه موقت، یک نفر از سمت منشی در انتخابات هیئت رئیسه دائم تغییر کرده است. همچنین در مجلس هشتم نیز هیات رئیسه موقت با تغییر یک کارپرداز در جایگاه هیات رئیسه دائم باقی ماندند.
در جدول زير تغيير آراء رئيس و نواب رئيس موقت و دائم را مشاهده كنيد:
