به گزارش خبرگزاری صداوسیما به نقل از نشریه تخصصی آرگوسمدیا از واشنگتن، وزارتخانههای خزانهداری و امور خارجه آمریکا روز جمعه (١٦ مردادماه) دستورالعملی درباره نحوه خرید نفت و محصولات پتروشیمی از ایران در دوران پیش از نهاییشدن تحریمهای غرب علیه این کشور منتشر کردند که طی آن دولت آمریکا به خریداران نفتی ایران اجازه میدهد تا زمان اجرائیشدن کامل توافق هستهای و لغو تحریمها علیه ایران، از تهران نفت خام بخرند. بنا بر این گزارش، در طول مذاکرات هستهای، صادرات نفت خام ایران به یکمیلیون تا یک میلیون و صد هزار بشکه در روز محدود شده بود و این در حالی است که این کشور پیش از وضع تحریمها در سال ٢٠١٢ روزانه دو میلیون و ٥٠٠هزار بشکه نفت صادر میکرد. شش کشور چین، ژاپن، کرهجنوبی، تایوان، هند و ترکیه از مشتریان اصلی نفت خام ایران به شمار میآیند. قوانین ایالاتمتحدهآمریکا به رئیسجمهوری این کشور این اجازه را میدهد تا تحریمهایی علیه بانکهای کشورهای دیگر که از کاهش خرید خود از نفت ایران سر باز زنند، وضع کند؛ البته دولت آمریکا قول داده است که به مؤسسههای مالی در این کشورها کاری نداشته باشد، همچنین تحریمهای آمریکا، شرکتهای غیرآمریکایی را که به این معاملات کمک کنند، شامل نمیشود.
اجازه صادرات محصولات پتروشیمی به ایران برای ١٤ کشور
باراک اوباما، رئیسجمهوری آمریکا، پنجم آگوست (١٤ مردادماه) امکان تلاش برای قطع روابط مالی با پکن را زیر سؤال برد و گفت: از آنجا که چین طرف اصلی بدهیهای آمریکاست، این امر امکانپذیر نیست. وی همچنین هشدار داد که این کار میتواند اختلال زیادی در اقتصاد آمریکا به وجود آورد و احتمال دارد که این کار ارزش دلار آمریکا را در جهان با خدشه روبهرو کند. آمریکا همچنین به ١٤کشور اجازه صادرات محصولات پتروشیمی به ایران را صادر کرده است، مقامهای دولت آمریکا برآورد کردهاند که ممکن است شش تا ٩ ماه زمان برای اجرائیکردن مفاد توافق هستهای ایران نیاز باشد. کنگره آمریکا قرار است روز ١٧ سپتامبر (٢٦ شهریور) در یک رأیگیری داخلی نظر خود را درباره این توافق اعلام کند، البته به نظر میرسد که درصورت تصویب هرگونه لایحهای مبنیبر مخالفت با توافق هستهای، اوباما آن را وتو کند. رئیسجمهوری آمریکا برای ماندگارکردن وتوی خود باید نظر موافق ٣٤ نماینده دموکرات کنگره را به دست آورد، اما مشکل اینجاست که اوباما این تعداد دموکرات را در اختیار ندارد. چارلز شومر، یک سناتور اهل نیویورک، که به نظر میرسد در سال ٢٠١٧ رهبر دموکراتها در سنا شود، روز پنجشنبه (١٥ مردادماه) عنوان کرد که با این توافق مخالفت میکند. مقامهای آمریکایی پیشبینی کردهاند که درصورت لغو تحریمها، ایران به ٥٦ میلیارد دلار ارز دسترسی پیدا میکند.
ایران در خرید نفت خام تحریم است و نه در فروش آن
سیدمحسن قمصری، مدیر امور بینالملل شرکت ملی نفت در گفتوگویی با «شرق» درباره صحت و سقم این خبر میگوید: این خبر مشخص نیست صحت داشته و مبنای اعلام آن از سوی «آرگوس مدیا» منبعی موثق است یا خیر. باید صحت آن را از مشتریان نفتی ایران جویا شد که آیا به آنها اعلام شده است که ممنوعیتی برای فروش نفت ایران وجود ندارد یا خیر.
قمصری با تأکید بر اینکه ایران در خرید نفت خود دچار تحریم است و نه در فروش آن و این ادعا مفهومی ندارد، تصریح کرد: درصورت صحت این خبر دست مشتریان نفتی ایران برای انتخاب بین نفت خام ایران و دیگر کشورها باز خواهد بود و بهاینترتیب بنا بر قاعده، فروش نفت خام ایران با افزایش روبهرو میشود.
این مقام مسئول با بیان اینکه ایران همانطور که وزیر نفت نیز اشاره کرده توانایی افزایش ٥٠٠ هزار بشکه نفت خام در روز را دارد و تمامی سیستمها برای این مسئله تست شده و آمادهاند. به گفته وی، هماکنون فقط جزیره خارک ١٣اسکله بارگیری دارد که یکی از بزرگترین ترمینالهای نفتی جهان به شمار میرود و آمادگی پذیرش نفتکشهای بیشتری از جهان را دارد، بنابراین اگر مشکلات سیاسی تحریمها لغو شود از دید فنی مشکلی وجود نخواهد داشت. قمصری همچنین قیمت جهانی نفت و رفتار بازار را قابل پیشبینی ندانست و گفت: بااینحال بنا بر اصول اقتصادی با افزایش عرضه در بازار از سوی ایران، قیمت جهانی نفت با کاهش روبهرو خواهد شد.
صدور دستور افزایش ٥٠٠ هزار بشکهای از سوی زنگنه
همزمان با انتشار این خبر در خبرگزاریهای ایران، بیژن زنگنه، وزیر نفت به وعده خود جامه عمل پوشید و در نامهای به مدیران شرکتهای بهرهبردار نفت و گاز، امور بینالملل شرکت نفت و شرکت پایانههای نفتی دستور افزایش ۵۰۰ هزار بشکهای تولید و صادرات روزانه نفت ایران را صادر کرد. به گزارش مهر، بیژن عالیپور، مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، بهعنوان بزرگترین شرکت بهرهبردار نفتی ایران با اعلام اینکه مناطق نفتخیز جنوب بهعنوان بزرگترین تولیدكننده نفت ایران، حدود ۸۳ درصد نفت و ۱۶ درصد گاز كشور را تأمین میكنند، گفت: با توجه به توافق انجامشده و لغو تحریمها و همچنین فراهمشدن زمینه صادرات بیشتر نفت، آمادگی داریم در مدت سه روز توان تولید نفت خام را به میزان حداكثری كه مورد نظر وزیر نفت است، افزایش دهیم. سیدپیروز موسوی، مدیرعامل شرکت پایانههای نفتی، هم اردیبهشتماه سال جاری در گفتوگو با مهر از افزایش توان صادرات نفت در پایانههای نفتی ایران به شش میلیون بشکه در روز خبر داده و اعلام کرده بود: در صورت افزایش ظرفیت تولید و صادرات نفت، ظرفیت عملیاتی لازم برای صادرات نفت در پایانهها وجود دارد. رکنالدین جوادی، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، هم با بیان اینکه هماکنون ساختار و برنامه ویژه این افزایش تولید و صادرات نفت تعریف شده، گفته است: در قالب یک برنامه کوتاهمدت دوماهه پس از لغو تحریمها، ظرفیت جذب بیش از ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار بشکه اضافهتولید نفت برای ایران وجود ندارد. برایناساس شرکت ملی نفت ایران میتواند تولید نفتش را در کمتر از یک ماه به این ارقام افزایش دهد.