عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در نشست خبری اظهار داشت: اگر جان کری ۳ بار میز مذاکره را ترک کرده ما بیش از ۱۰ بار میز را ترک کرده‌ایم.
به گزارش راه امروز، محورهای مهم سخنان سیدعباس عراقچی در نشست خبری به این شرح است:
- حمایت‌های مقام معظم رهبری به تیم مذاکره کننده انرژی می داد. نفس گرم ایشان بود و حمایت و محبتی که نسبت به ما داشتند و البته راهنمایی و ارشاداتی که داشتند و اصول و خطوط قرمزی که معین فرمودند که برای ما راهنمای کار و معیار عمل بود و خوشحال هستیم که ایشان همواره بعد از مذاکرات اعتماد خود را نسبت به تیم ابراز داشتند.
- ما شاهد فعالیت بسیار فشرده خبرنگاران بودیم و کار شما خبرنگاران کار سختی است ولی فکر می‌کنم همکاری بین دیپلماسی و رسانه در یک ماه گذشته در طول مذاکرات وین به خوبی خود را نشان داد و تشکر می‌کنم از اطلاع رسانی به موقع و انعکاس واقعیاتی که داشتید. و به هر حال از فضایی که ایجاد کردید من جداً تشکر می‌کنم. صحبت در مورد مذاکرات، دکتر ظریف در مجلس مفصل صحبت کردند و من هم در گفتگوی تلویزیونی گفتم.
- قطعنامه شورای امنیت که صادر شد کاملا روشن است. تاریخ خاتمه بررسی شورای امنیت کاملا مشخص است و هیچ جای ابهامی ندارد بنابرانی طول دوره بررسی شورای امنیت از نظر قطعنامه همان ده سال است. اینکه اعلام شده که بعد از ده سال اینها قصد دارند قطعنامه جدیدی ارائه بدهند و بخواهند موضوع بازگشت پذیری برای چند سال دیگر تمدید شود خواسته ای است که ابراز کردند ولی از جانب ما قابل قبول نیست. من می دانم که دولت در کلیت نسبت به این موضوع جدیت دارد حتما ساز و کاری در سطح دولت تشکیل می شود. حتما در آن سطح ساز و کاری تعیین خواهد شد و در وزارت خارجه هم ما ساز و کاری را تعیین می کنیم که اجرای توافق و پیگیری اجرای تعهدات برای ما از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.
- یک مقدار اظهاراتی که از طرف مقابل گفته می شود به تعبیر رهبری همان بحث رجزخوانی است که یک مقدار طبیعی است و قابل انتظار است که طرف‌های مذاکراتی صحبت‌هایی را مطرح کنند که بتوانند فضای داخلی خود را کنترل کنند. به هر حال روال قانونی در کشورهای 1+5 باید طی شود در داخل آمریکا در کنگره هم باید طی شود. لابی های مختلف به کار افتادند که جلوی این کار را بگیرند. آنچه که از نظر ما مهم است این است که توافقی که صورت گرفته بدون هیچ گونه ابهامی هست و همه طرف‌ها باید به این پایبند بمانند و اگر غیر از این باشد ما حتماً اعتراض خواهیم کرد. و به همه مقامات اعلام کردیم که کاری غیر از توافقات صورت نگیرد. با این حال ما در بقیه موارد هم به دقت تعهداتا طرف مقابل را دنبال خواهیم کرد و هر گونه کوتاهی و یا تخلفی در تعهدات مشاهده کنیم از طریق ساز و کاری که در درون توافق پیش بینی شده پیگیری می کنیم.
- همانطور که گفتید بر خلاف آمریکا در داخل ایران هیچ نهادی و هیچ فردی تصمیمات و مصوبات مجلس را ندارد الا بحث شورای نگهبان که آن هم به جهت بحث انطباق قانونی مصوبات است. اگر مجلس محترم تصمیمی در این خصوص بگیرند این روال مربوط می شود به تایید یا رد کلیت توافق. در این مرحله ما در هیچ کدام از کشورهای شرکت کننده و ایران در موقعیت تغییر دادن یا اصلاح مفاد توافق نیستند می توانند کلیت را تایید یا رد کنند.
- طبعاً وقتی که موضوعات در توافق به سرانجام برسد شورای حکام هم پرونده ایران را خارج خواهد کرد و در طول توافق پرونده ایران عادی خواهد شد و برخورد با ایران به مانند هر کشور دیگر عضو NPT فاقد سلاح هسته ای خواهد بود.
- ما هیچ گاه انتظار تغییر سیاست های آمریکا در خصوص ایران را بعد از این توافق الا در خصوص موضوع هسته ای نداشتیم و نداریم. طرف مقابل و آمریکا هم نباید انتظار تغییر مواضع ایران الا در خصوص مذاکرات هسته‌ای داشته باشد. اگر این سیاست ها توسط دولت های دیگر و آمریکا تلقی به تروریست و حمایت از تروریست می شود به هر حال برداشت ناصواب و اتهاماتی است که همچون گذشته به ایران وارد می شود و از نظر ما اعتباری ندارد و ما انتظاری جز این از طرف مقابل نداشتیم. حل و فصل موضوع هسته ای و رسیدن به توافق تنها مدیریت کردن یکی از موضوعات بین ایران و آمریکا و کشورهای غربی است و این به معنی عادی شدن شرایط نیست. ادامه سیاست خارجی ایران طبق روال گذشته خواهد بود.
- حتماً ما در دوره بعد از تحریم شاهد دوران جدیدی در فعالیت ها و همکاری های اقتصادی بین ایران و بقیه کشورها دنیا خواهیم بود به طور طبیعی کشورهای همسایه ما از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند و آذربایجان به دلیل نزدیکی سیاسی و موقعیت خاصی که بین ایران و اروپا قرار دارد می تواند نقش مهمی را ایفا کند.
- در خصوص موضوعات مربوط به گذشته، یک توافق جدید بین ایران و آژانس صورت گرفته و امضاء شده است. ما یک چارچوبی داشتیم و یک توافقی امضاء کردیم که در قالب این چارچوب برای همکاری یک نقشه راهی امضا شد که بر اساس آن همکاری ایران و آژانس گسترش و سرعت پیدا می کند. پروتوکل الحاقی مربوط به آینده است که انشاالله حل و فصل خواهد شد. در قالب پروتکل الحاقی دسترسی هایی که لازم است به آژانس داده خواهد شد از دید ما دسترسی به هر مرکز غیر هسته‌ای مقدور خواهد بود. گفتگوی ویژه نبوده الا همه اموال بلوکه شده ایران آزاد خواهد شد. بعد از اینکه تحریم ها برداشته شود باید این تحریم برداشته شود و پول بلوکه شده متعلق به ایران است آزاد می شود و قابل بهره برداری خواهد بود تا قبل از آن توافق ژنو پابرجا خواهد بود و کماکان آزاد.
- در قطعنامه جدید یک محدودیتی برای صادرات و واردات تسلیحات خواهد بود و این محدودیت را اگر با ممنوعیت مقایسه کنید مشاهده می کنید که یک تحول اساسی صورت گرفته اولاً دیگر تحریم وجود ندارد بلکه محدودیت است. در قطعنامه جدید این ممنوعیت تبدیل شده به اینکه مورد به مورد از شورای امنیت مجوز گرفته شود و همه این محدودیت در ظرف 5 سال می باشد. نقشی که آژانس در این خصوص دارد فی الواقع این طور بگویم که یکی از گزارشاتی که آژانس می‌تواند بدهد گزارش جامع است و این گزارش جمع بندی است که ارائه می دهد. بر اساس پروتکل الحاقی و در آن فقدان مواد اعلام نشده را در کشور مربوطه اعلام می کند، تایید می کند که نه تنها مواد زیر نظر من است بلکه من مطمئن هستم که هیچ فعالیت و مواد اعلام نشده در آن کشور نیست.
- در توافق برجام هیچ یک از مراحل توافق منوط به این گزارش نیست. هیچ یک از مراحل توافق چه دوره 5 ساله تسلیحاتی یا 8 ساله موشکی یا 10 ساله کل توافق منوط به این نیست که آژانس چنین گزارشی بدهد یعنی اگر زودتر از 5 سال آژانس این گزارش را بدهد محدودیت زودتر از 5 سال تمام می شود و اگر ارائه نشود تاثیر منفی ندارد. سلاح هایی که فروش آنها به ایران محدود می شود 7 قلم است. اقلام دفاعی از جمله اس 300 شامل آنها نیست و روسیه به صراحت اعلام کرده که از نظر آنها شامل محدودیت ها نخواهد بود.
- از نظر ما قطعنامه شورای امنیت کاملاً صراحت دارد و دوره، 10 سال است و بررسی پرونده ایران در 10 سال خاتمه پیدا می کند. اینکه آمریکا و دیگر کشورها اعلام کنند که بعد از 10 سال قصد دارند قطعنامه دیگری را اعلام کنند این احاله به یک آینده مبهمی است که معلوم نیست که چقدر اعتبار دارد. ما اعتراض خودمان را گفتیم و به آمریکایی هم اعلام کردیم از نظر ما هیچ اعتباری ندارد. دوره توافق 10 سال است و نه بیشتر.
- بعد از توافق ژنو شاهد موجی از سفر وزرای خارجی اروپایی به ایران بودیم و این موج الآن بعد از وین دوباره شروع شده و همانطور که شاهد بودید یک مقام آلمانی به ایران سفر کرد و ما سفر موگرینی و فابیوس را خواهیم داشت. سفرهای دیگری در دستور کار قرار دارد. به هر حال توافق وین راه را برای برداشته شدن تحریم ها هموار می کند و این راه برای همکاری اقتصادی با ایران و بسیاری از کشورها باز خواهد شد. ما هم البته استقبال می کنیم. ما خواهان گسترش روابط با همه کشورها هستیم.
- در طول مذاکرات هیچ موضوعی غیر از موضوع هسته‌ای مورد بحث واقع نشد الا بحث اتباع ایرانی یا اتباع آمریکایی. به عنوان یک موضوع انسان دوستانه تلاش کردیم که از جهت انسانی مشکلاتی رفع شود ولی در سایر مسائل ما هیچ ورود نداشتیم. اینکه بعد از اجرای توافق و اجرای توافق وین عمل کنند بعد از آن زمینه برای مذاکره در خصوص سایر مسائل باز شود این احتمال به صورت بالقوه وجود دارد. این امری مربوط به آینده است و مربوط به تصمیم گیری ای است که بر اساس منافع ملی صورت خواهد گرفت.
- کشورهای روسیه و چین در طول مذاکرات دو سال گذشته به اعتقاد ما نقش مثبت و سازنده ای را ایفا کردند اگر چه این دو کشور در 1+5 بودند ولی نقش متعادل کننده و مثبتی را در رسیدن به یک توافق متوازن ایفا کردند و ما در طول دو سال گذشته رایزنی های مستمر با این دو کشور داشتیم. روابط ایران با روسیه و چین بسیار مهم و سازنده و مثبت و رو به جلو است. من اطمینان دارم که بعداز اجرا شدن توافق روابط ما با این دو کشور هر چه بیشتر شکوفا خواهد شد و حتماً شاهد روابط گسترده‌تری خواهید بود.
- در خصوص پارچین همانطور که عرض کردم یک نقشه راه جدیدی بین آژانس و سازمان انرژی اتمی کشورمان امضا شده که در آن ترتیباتی دیده شده برای حل و فصل موضوعات گذشته و به نحوی که رضایت آژانس به دست بیاید و آژانس بتواند گزارش نهایی خود را برا جمع بندی موضوعات مربوط به گذشته ارائه دهد همکاری صورت گرفت و ما اطمینان داریم که می شود اطمنان آژانس را جلب کرد و موضوع پی ام دی را می شود به شکل کاملاً معقولی حل و فصل کرد.
- در مورد اینکه با قطعنامه شورای امنیت با چه تعبیر باید صحبت کرد خیلی موضوع صحبت نیست و فرقی نمی کند. مهم این است که برای ما حفظ منافع ملی کشور مهم است. هر جا که قطعنامه ای را خلاف منافع ملی کشور ببینیم بر اساس سیاست های خودمان رفتار خواهیم کرد. بعد از صدور قطعنامه وزارت خارجه ایران بیانیه ای را صادر کرد و مواضع خود را خیلی قاطع نسبت به قطعنامه بیان کرد و ما خیلی روشن گفتیم که از نظر ما و از نظر توافق وین و از نظر خود قطعنامه بین مفاد قطعنامه و مفاد توافق فرق وجود دارد. رعایت مفاد توافق یک تبعاتی را دنبال دارد یا عدم رعایت آن. آنچه که در قطعنامه است و در توافق نیست عدم رعایتش به منظور عدم رعایت توافق نخواهد بود.
- در بندهای بعدی بیانیه امور خارجه ذکر شده که ما برای تامین نیازهای دفاعی خودمان برای حفظ استقلال و امنیت و حاکمیت خودمان و برای مقابله با تروریست از هیچ اقدامی فروگذار نخواهیم کرد. به اعتقاد بنده وزارت خارجه مجری کامل سیاست های اصولی ایران که استکبار ستیزی یکی از مشخصه های اصلی هست بوده و خواهد بود و ما به عنوان مجریان سیاست خارجی هم اعتقادات قبلی ما هست و هم دستورات سازمانی هست و هم اصول اسلامی هست و ادامه خواهیم داد.
- رئیس مجلس از اقای ظریف سوال کرد در خصوص تحریم های شورای امنیت تعلیق یا لغو می شود و اقای ظریف گفتند در هیچ جای توافق از کلمه تعلیق یاد نشده است. دو جا در ضمیمه شماره 2 از کلمه تعلیق استفاده شده ولی این جایی که این کلمه استفاده شده مربوط به لغو تحریم های اتحادیه اروپا است. بنابراین تحریم های اتحادیه اروپا لغو می شود. اما آن دیسیژن تعلیق می شود. ولی آنچه که در عمل اتفاق می افتد لغو قوانین تحریمی اتحادیه اروپا است و لغو خواهد شد. تمامی تحریم ها در روز اجرایی شدن دو ماه دیگر لغو می شود.
- روابط ایران و ترکیه یک روابط بسیار مستحکم قدیمی و گسترده است و دارای ابعاد مختلف اقتصادی سیاسی فرهنگی تاریخی اعتقادی. حتماً روابط دو کشور با قوت ادامه خواهد کرد. اینکه ما در بعضی از موضوعات اختلاف نظر داریم کاملاً درست است ولی این به این معنی نیست که روابط دو کشور از مسیر خود خارج شده باشد. اینطور نیست، روابط دوستانه دو کشور ادامه خواهد شد و بعد از توافق این همکاری ها بیشتر خواهد شد. ما در طول دوران گذشته تحریم روابط اقتصادی بسیار گسترده و رو به جلویی داشتیم.
- قطعنامه به لحاظ حقوق بین الملل برای کشورها الزام آور است ولی آیا این قطعنامه به لحاظ حقوق داخلی هم تفوق دارد بر حقوق داخلی؟ قوانین کشورها متفاوت است. برای ما اینطور نیست و ما حتماً نیاز به مصوبه مجلس یا شورای عالی امنیت ملی می باشد و برای آمریکا هم همینطور است. همانطور که عرض کردم تصمیم گیری در این مقطع نسبت به کلیت توافق خواهد بود یا رد می شود یا موافقت. ما و برخی دیگر از کشورهای 1+5 اصرار داشتیم که ابتدا قطعنامه شورای امنیت صادر شود و بعد ما مراحل قانونی در ایران را پیگیری می کردیم و طی روال قانونی در ایران و کنگره آغاز شود.
- طبق توافق دولت آمریکا متعهد شده که رئیس جمهور آن کشور قوانین تحریمی کنگره را اجرا نکند و به این عدم اجرا ادامه دهد تا زمانی که توافق پابرجا است. اگر هر رئیس جمهوری در آینده در آمریکا این عمل را انجام ندهد این نقض توافق می باشد و اگر نظر ما تامین نشود توافق منتفی خواهد شد. در این خصوص فکر می کنم توضیحات کامل داده شده تحریم های تسلیحاتی و موشکی از قبل وجود داشته است. این تحریم ها در قطعنامه جدید تبدیل شده به محدودیت هایی که نسبت به گذشته خفیف است و فقط محدودیت وجود دارد و هر گونه خرید و فروش تا مدت 5 سال. هیچ یک از موشک های جمهوری اسلامی ایران طراحی نشده‌اند که کلاهک هسته‌ای داشته باشند. نقض قطعنامه معادل به نقض توافق نیست. برای کمک به دوستان و متحدین خودمان همانطور که رهبری فرمودند و در بیانیه وزارت خارجه محدودیت قائل نیستیم و برای کمک به متحدین به منطقه به منظور مقابله با تروریسم را ادامه خواهیم داد.
- ساز و کار بازگشت پذیری که مورد توجه قرار گرفته توسط رسانه ها یک ساز و کار پیچیده ای است که به آن اشاره شده این ساز و کار دو طرفه است. اگر هر یک از طرفین معتقد باشند که طرف مقابل نقض تعهدات خود را کرده می تواند از این ساز و کار استفاده کند و اول شامل رجوع به کمیته مشترک ایران و 1+5 است. کمیسیون مشترک 15 روز فرصت دارد که این متن توافق را بررسی کند. این مراحل باید طی شود تا تازه به شورای امنیت برسد یعنی اگر در طول این مراحل موضوع حل و فصل نشود شورای امنیت حدود 30 روز باید تلاش کند برای حل موضوع و اگر نهایتاً نتواست به جمع بندی برسد قطعنامه ای برای ادامه لغو تحریم ها باید به رأی گیری بگذارند. این راه یک روال 60 روزه است و چندین مانع سر راه گذاشته شده است.
- سلاح‌هایی که فروش آنها به ایران در این قطعنامه مشمول محدودیت‌ها شده 7 قلم است و اس300 شامل این موضوع نیست. دولت روسیه نیز به صراحت اعلام کرده که اس 300 شامل محدودیت نیست و خارج از آن چیزی است که در قطعنامه شورای امنیت به آن اشاره شده است.
