جمعه ۲۸ ارديبهشت ۱۴۰۳ - May 17 2024
کد خبر: 9464
تاریخ انتشار: 21 دی 1392 08:11
پایان دوروزه مذاکرات عراقچی و اشمید

چهار دور مذاکرات حساس و حل شدن اختلافات

به گزارش راه مردم، «گسترش همه جانبه روابط متوازن و بر اساس احترام متقابل و موضع برابر، سیاست دولت تدبیر و امید است که با جدیت دنبال خواهد شد.» این جملات بخشی از آخرین پیامی‌است که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان یک روز پیش از آغاز مذاکرات کارشناسی ژنو، بر روی صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی فیسبوک قرار داده است.ظریف همچنین در این نوشتار با اشاره به سفر سیدعباس عراقچی معاون خود به ژنو می‌افزاید: « ما برای ادامه مسیر بر اساس برنامه اقدامی‌که در ژنو مورد توافق وزرا قرار گرفت بسیار جدی هستیم و معتقدیم با تعهد متقابل به توافق ژنو، پیشرفت و ورود به مرحله دشوار بعدی یعنی مذاکره و دستیابی به راه حل جامع کاملا امکان پذیر است.» 48 روز پیش ایران و شش قدرت جهانی شاکله یافته در مجموعه 1+5 به اولین توافق نامه جامع و راهبردی و البته اولیه برای پایان بخشی به مناقشه هسته‌ای دست یافتند.

در طول مدت سپری شده فراز و فرودهای بسیاری رقم خورده است. از اظهارات ضد و نقیض که بخشی از آن همپوشان با مفاد توافق نامه بود و بخشی دیگر امیدها را به یأس تبدیل کرده و در مغایرت با اصول و روح توافق نامه بوده است. اقداماتی چون اضافه کردن نام افراد و شرکت‌ها به لیست تحریم‌ها از سوی وزارت خزانه داری آمریکا یا ممانعت از فروش موتور هواپیمای بوئینگ از سوی وزارت بازرگانی یا اظهارات اولیه جان کری در خصوص موضوع غنی سازی از زمره نکات منفی بوده و در مقابل اذعان اوباما به پذیرش حق غنی سازی ایران در راه حل نهایی، مقاومت کری و اوباما در برابر اعمال تحریم‌های تازه از سوی کنگره و تهدید به وتو آن، اشاره اوباما به این نکته که در مذاکرات باید به نتیجه 50-50 دل بست که ملهم از تغییر نگرش و نگاه از موضع برابر و متوازن به موضوع است از جمله نکات مثبتی بوده که در این مدت رقم خورده است.

جمهوری اسلامی‌ایران نیز همواره اعلام کرده که به تعهدات خود در توافق نامه ژنو پایبند است و بدنبال راه حل نهایی در این موضوع است. حال با همه این فراز و نشیب‌های بیرون از متن مذاکرات برای حل موضوعات مورد اختلاف و رسیدن به راهکارهای اجرایی در قالب « برنامه اقدام مشترک» سید عباس عراقچی مذاکره کننده ارشد ایرانی با هلگا اشمید معاون کاترین اشتون چهار دور مذاکرات را طی دو روز رقم زده اند، مذاکراتی که این بار هم در ژنو برگزار می‌شود و یک میهان ناخوانده نیز داشت. وندی شرمن رئیس تیم مذاکره کننده هسته‌ای آمریکا در راه سفرش به روسیه توقفی در ژنو داشت و علاوه بر حضور در جلسه سه جانبه، دیداری مشترک و دو جانبه نیز با نماینده ایران داشت. در پايان اين ديدارها سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه کشورمان با اعلام خبر پایان مذاکرات ژنو اعلام کرد که درباره مسائل باقیمانده به توافق رسیدیم. وي تصريح كرد كه اكنون هيچ اختلاف نظري بين ايران و 1+5 باقي نمانده است. وی در ادامه افزود که بیانیه‌ای طی روزهای آتی در صورت موافقت رسمی‌همه طرفین با متن آن منتشر خواهد شد.  

تنور دیپلماسی گرم است


در حالی که عباس عراقچی و هلگا اشمید مشغول بررسی راهکارهای اجرایی و رسمی‌برای رسیدن به مفاهمه نهایی برای اجرایی کردن توافق نامه ژنو هستند. تحرکات دیپلماتیک معطوف به این فرآیند نیز در صورت و شکل‌های مختلف در جریان است. از یک سو جک استراو وزیر خارجه پیشین بریتانیا و رئیس گروه دوستی پارلمانی انگلیس و ایران در تهران به سر می‌برد و برای نزدیک تر شدن دیدگاه‌های طرفین و به تبع آن در مسیر آشنایی افکار عمومی‌غرب با واقعیات ایران گام بر می‌دارد. از طرف دیگر روسای جمهوری روسیه و ایران با یکدیگر گفت‌وگوی تلفنی انجام می‌دهند و بر پیگیری روند تعاملی مذاکرات ژنو و اجرایی شدن توافقات به عمل آمده تاکید می‌کنند. از سوی دیگر وزارت امور خارجه آمریکا با صدور بیانیه‌ای اعلام می‌کند که ممانعت از فروش موتور هواپیما ارتباطی با توافق نامه ژنو نداشته و وزارت بازرگانی آمریکا بر اساس پروتکل‌های موجود دست به این اقدام زده و قصدی به ایجاد خدشه در مسیر مذاکرات وجود ندارد. کاخ سفید نیز خطاب به تندروهای کنگره اعلام می‌کند که افزایش تحریم ها، درها را به روی دیپلماسی با ایران می‌بندد. «برنادت میهن» سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید در بیانیه‌ای خطاب به تندروهای کنگره، اعلام کرد: اگر «اعضای مشخص» کنگره می‌خواهند که آمریکا رویکرد نظامی‌اتخاذ کند خودشان باید در جبهه افکار عمومی‌آمریکا پیشقدم شوند. این انتقاد تند به عملکرد 50 تن از اعضای کنگره اشاره دارد که از اعمال تحریم‌های تازه علیه ایران حمایت کرده اند و این سخنگو آنگونه که هافینگتون پست نوشته، می‌گوید: «مشخص نیست که چرا اعضای کنگره از لایحه‌ای حمایت می‌کنند که درهای دیپلماسی را می‌بندد و واشنگتن را در مسیر رویکرد نظامی‌در برابر برنامه هسته‌ای قرار می‌دهد.». به هر تقدیر تمامی‌این فعل و انفعالات حاکی از آن است که علاوه بر فعالیت‌های تندروها در هر دو سو طرفداران دیپلماسی و راهکارهای مسالمت آمیز نیز بیکار ننشسته و به دنبال نتیجه‌دهی مذاکرات ژنو هستند.


چهار دور مذاکرات حساس


سید عباس عراقچی و هلگا اشمید چهار دور مذاکرات را در روزهای 19 و 20 دی ماه به انجام رساندند، مذاکراتی که محرمانه بوده و از متن آن چیزی به طور معمول به بیرون درز نمی‌کند اما بر اساس گفته‌های کوتاه عراقچی مذاکره بر سر حل و فصل 3 موضوع مورد اختلافی در جریان است. در واقع اغلب توافقات انجام پذیرفته و با حل این سه نکته بالاخره مراحل اجرایی شدن توافق ژنو نیز کلید خواهد خورد. در این میان حضور وندی شرمن در ژنو و انجام مذاکرات سه جانبه و سپس انجام گفت‌وگو‌های دوجانبه با ایران بسیار حائز اهمیت است چرا که حضور نماینده ایالات متحده و دیدار دو جانبه میان وی و نماینده ایران نشان می‌دهد که توافق به مراحل غایی و نهایی نزدیک شده است. دیدارهایی که البته این روزها مسبوق به سابقه است و عراقچی نیز خاطر نشان کرده بود که میان ایران و آمریکا مذاکراتی در جریان است اما قید « تنها مذاکرات اتمی» را نیز در این میانه البته مورد تاکید قرار داده بود. جالب آنکه وب‌سایت المانتیور در گزارشی مفصل به دیدارهای درازمدت و منظم میان مقامات ایرانی و امریکایی اشاره می‌کند که مقدمات آن از سال 2009 و با میانجگیری مقامات عمانی بوده است. المانیتور اضافه می‌کند که پس از مذاکرات آلماتی در مارس 2013 (اسفند 1391) مقامات ایرانی و آمریکایی در سطح دیپلمات‌های برجسته در ویلای پادشاه عمان در مسقط گفت‌وگوهایی داشته اند که حتی مقامات آمریکایی آن را مثبت اعلام می‌کنند. این وب‌سایت در ادامه نیز مدعی می‌شود که این مذاکرات با مخالفت طرف ایرانی ادامه نمی‌یابد و اضافه می‌کند که پس ازروی کارآمدن دولت روحانی 5 دور مذاکرات در ژنو و نیویورک و عمان و این بار با مدیریت « عباس تخت روانچی» معاون اروپا آمریکای وزارت خارجه برگزار شده است. البته باید خاطر نشان کرد که این ادعاها و شایعات هیچ گاه بطوررسمی‌ازسوی دولت‌های ایران و آمریکا مورد تایید قرار نگرفته است.


در نهایت...


البته آنچه مشخص است اراده سیاسی طرفین برای حل و فصل مناقشه یازده ساله بر سر پرونده هسته‌ای است. اراده‌ای که البته مخالفین پر قدرت و با نفوذی در هر دو سو هم دارد که منافع آنان با عادی سازی پرونده هسته‌ای ایران همخوان نیست و کارشکنی‌های کشورهای ثالث و مقامات صهیونیستی نیز مشهود است. در این میان دولت جمهوری اسلامی‌ایران اعلام کرده که به تعهدات خود پایبند بوده و مبتنی بر احترام متقابل و متوازن گام بر خواهد داشت. حرکت بر مدار معقولانه‌ای که به‌رغم فشارهای مختلف و با توجه به اراده و خواست عمومی‌و از موضع قدرت نرم و استقامت ملی به پیش می‌رود و در سوی دیگر باید دید دولت آمریکا می‌تواند اقدامات ایذایی و خدشه افزایانه تندروهای کنگره و فشارهای صهیونیست‌ها را مهار کند. نکته‌ای که پاسخ آن بزودی و با اجرایی شدن توافق نامه ژنو مشخص خواهد شد.




نظرات شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
مهمترین اخبار - صفحه خبر