تنور دیپلماسی گرم است
در حالی که عباس عراقچی و هلگا اشمید مشغول بررسی راهکارهای اجرایی و رسمیبرای رسیدن به مفاهمه نهایی برای اجرایی کردن توافق نامه ژنو هستند. تحرکات دیپلماتیک معطوف به این فرآیند نیز در صورت و شکلهای مختلف در جریان است. از یک سو جک استراو وزیر خارجه پیشین بریتانیا و رئیس گروه دوستی پارلمانی انگلیس و ایران در تهران به سر میبرد و برای نزدیک تر شدن دیدگاههای طرفین و به تبع آن در مسیر آشنایی افکار عمومیغرب با واقعیات ایران گام بر میدارد. از طرف دیگر روسای جمهوری روسیه و ایران با یکدیگر گفتوگوی تلفنی انجام میدهند و بر پیگیری روند تعاملی مذاکرات ژنو و اجرایی شدن توافقات به عمل آمده تاکید میکنند. از سوی دیگر وزارت امور خارجه آمریکا با صدور بیانیهای اعلام میکند که ممانعت از فروش موتور هواپیما ارتباطی با توافق نامه ژنو نداشته و وزارت بازرگانی آمریکا بر اساس پروتکلهای موجود دست به این اقدام زده و قصدی به ایجاد خدشه در مسیر مذاکرات وجود ندارد. کاخ سفید نیز خطاب به تندروهای کنگره اعلام میکند که افزایش تحریم ها، درها را به روی دیپلماسی با ایران میبندد. «برنادت میهن» سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید در بیانیهای خطاب به تندروهای کنگره، اعلام کرد: اگر «اعضای مشخص» کنگره میخواهند که آمریکا رویکرد نظامیاتخاذ کند خودشان باید در جبهه افکار عمومیآمریکا پیشقدم شوند. این انتقاد تند به عملکرد 50 تن از اعضای کنگره اشاره دارد که از اعمال تحریمهای تازه علیه ایران حمایت کرده اند و این سخنگو آنگونه که هافینگتون پست نوشته، میگوید: «مشخص نیست که چرا اعضای کنگره از لایحهای حمایت میکنند که درهای دیپلماسی را میبندد و واشنگتن را در مسیر رویکرد نظامیدر برابر برنامه هستهای قرار میدهد.». به هر تقدیر تمامیاین فعل و انفعالات حاکی از آن است که علاوه بر فعالیتهای تندروها در هر دو سو طرفداران دیپلماسی و راهکارهای مسالمت آمیز نیز بیکار ننشسته و به دنبال نتیجهدهی مذاکرات ژنو هستند.
چهار دور مذاکرات حساس
سید عباس عراقچی و هلگا اشمید چهار دور مذاکرات را در روزهای 19 و 20 دی ماه به انجام رساندند، مذاکراتی که محرمانه بوده و از متن آن چیزی به طور معمول به بیرون درز نمیکند اما بر اساس گفتههای کوتاه عراقچی مذاکره بر سر حل و فصل 3 موضوع مورد اختلافی در جریان است. در واقع اغلب توافقات انجام پذیرفته و با حل این سه نکته بالاخره مراحل اجرایی شدن توافق ژنو نیز کلید خواهد خورد. در این میان حضور وندی شرمن در ژنو و انجام مذاکرات سه جانبه و سپس انجام گفتوگوهای دوجانبه با ایران بسیار حائز اهمیت است چرا که حضور نماینده ایالات متحده و دیدار دو جانبه میان وی و نماینده ایران نشان میدهد که توافق به مراحل غایی و نهایی نزدیک شده است. دیدارهایی که البته این روزها مسبوق به سابقه است و عراقچی نیز خاطر نشان کرده بود که میان ایران و آمریکا مذاکراتی در جریان است اما قید « تنها مذاکرات اتمی» را نیز در این میانه البته مورد تاکید قرار داده بود. جالب آنکه وبسایت المانتیور در گزارشی مفصل به دیدارهای درازمدت و منظم میان مقامات ایرانی و امریکایی اشاره میکند که مقدمات آن از سال 2009 و با میانجگیری مقامات عمانی بوده است. المانیتور اضافه میکند که پس از مذاکرات آلماتی در مارس 2013 (اسفند 1391) مقامات ایرانی و آمریکایی در سطح دیپلماتهای برجسته در ویلای پادشاه عمان در مسقط گفتوگوهایی داشته اند که حتی مقامات آمریکایی آن را مثبت اعلام میکنند. این وبسایت در ادامه نیز مدعی میشود که این مذاکرات با مخالفت طرف ایرانی ادامه نمییابد و اضافه میکند که پس ازروی کارآمدن دولت روحانی 5 دور مذاکرات در ژنو و نیویورک و عمان و این بار با مدیریت « عباس تخت روانچی» معاون اروپا آمریکای وزارت خارجه برگزار شده است. البته باید خاطر نشان کرد که این ادعاها و شایعات هیچ گاه بطوررسمیازسوی دولتهای ایران و آمریکا مورد تایید قرار نگرفته است.
در نهایت...
البته آنچه مشخص است اراده سیاسی طرفین برای حل و فصل مناقشه یازده ساله بر سر پرونده هستهای است. ارادهای که البته مخالفین پر قدرت و با نفوذی در هر دو سو هم دارد که منافع آنان با عادی سازی پرونده هستهای ایران همخوان نیست و کارشکنیهای کشورهای ثالث و مقامات صهیونیستی نیز مشهود است. در این میان دولت جمهوری اسلامیایران اعلام کرده که به تعهدات خود پایبند بوده و مبتنی بر احترام متقابل و متوازن گام بر خواهد داشت. حرکت بر مدار معقولانهای که بهرغم فشارهای مختلف و با توجه به اراده و خواست عمومیو از موضع قدرت نرم و استقامت ملی به پیش میرود و در سوی دیگر باید دید دولت آمریکا میتواند اقدامات ایذایی و خدشه افزایانه تندروهای کنگره و فشارهای صهیونیستها را مهار کند. نکتهای که پاسخ آن بزودی و با اجرایی شدن توافق نامه ژنو مشخص خواهد شد.