رئیس انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان بتن سبک ضمن گلایه از بی‌توجهی دولت و سازندگان مسکن به استفاده از بتن سبک اتوکلاو می گوید: مشخص نیست که چرا دولت به استفاده از این مصالح رغبتی نشان نمی‌دهد. چراکه هیچ بهانه و توجیه اقتصادی و اجتماعی هم پشت این بی‌توجهی وجود ندارد. به گفته این مقام صنفی، استفاده از این مصالح تا حد قابل‌توجهی ریسک حریق ساختمان، هدررفت انرژی، آلودگی صوتی و ... را کاهش می‌دهد. از سوی دیگر با استفاده از بتن‌های سبک سرعت ساخت ساختمان را هم بالا می‌برد.
همایش تولیدکنندگان بتن سبک اتوکلاو شده ایران پنج‌شنبه هفته گذشته در هتل خورشید شهر قم با حضور اعضای هیئت مدیره انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان بتن سبک اتوکلاو (AAC) برگزار شد.
تنها 6 درصد سازه‌های ساختمانی از بتن سبک است
رئیس هیئت مدیره انجمن در این همایش اشاره به اینکه AAC از ۱۰۰ سال پیش در دنیا و طی شش دهه اخیر در ایران تولید می‌شود، گفت: متأسفانه به‌رغم تولید انبوه اکنون تنها حدود شش درصد سازه ساختمان‌های کشور از AAC است.
محمود عزیزیان با تأکید بر حرکت صنعت ساختمان‌سازی جهان به سمت استفاده از بتن‌های سبک، بیان کرد: این مصالح نسبت به مواد سنتی تا سه برابر عایق دارد و باعث کاهش آلودگی صوتی می‌شود. همچنین طبق آزمایش‌های صورت‌گرفته در برابر زلزله هشت ریشتری هم مقاوم است. طبیعتاً چنین مصالحی در برابر رطوبت هم نفوذناپذیری بالایی دارد و تمام این مشخصات باعث شد تا در سال 96، 60 درصد بتن تولیدی ایران صادر شود.
او با بیان اینکه مسئله دیگر قیمت تمام‌شده مسکن است، این مساله را یادآورد شد ه سال گذشته میانگین هزینه ساخت هر مترمربع مسکن بین پنج میلیون تا شش میلیون بود، اما اکنون به حدود ۱۴ میلیون تومان رسیده است. از این رو تولیدکنندگان ببا استفاده از مصالح ارزان‌تر می‌توانند در هزینه ساخت صرفه‌جویی کنند. با توجه به سبک‌سازی که در AAC اتفاق افتاده، این مصالح تأثیر بسزایی در کاهش هزینه و قیمت مسکن هم خواهند داشت.
وی در مورد تأثیر استفاده از این مصالح در سرعت ساخت ساختمان‌های نیز تشریح کرد: این موضوع را با یک مثال می‌توان توضیح داد. در یک نمونه بنیاد برکت از انجمن AAC خواست تا مدرسه‌ای به صورت فوری در اوج سرما و بارندگی با بلوک AAC ساخته شود و فقط چهار روز مهلت داشت. در همین مدت کوتاه، یک مدرسه 22 نفره با تمام امکانات و تجهیزات ساخته و تحویل شد.
چرا تولیدکنندگان به دنبال بازار داخلی هستند؟
عزیزیان درباره علت تأکید انجمن بر ایجاد بازار داخلی را بی‌ارتباط با از دست رفتن بازار صادراتی دانست و تأکید کرد: گرچه بازار عراق دیگر تقاضا ندارد، اما واقعیت این است که به دلیل کم‌بودن کارخانه‌ها تا سال 1397 بیشتر تولیدات سر از بازارهای خارجی درمی‌آورد و آنها به دنبال ارزآوری توجه چندانی به بازار داخلی نداشتند. اما اکنون با اضافه‌شدن تعداد زیادی از کارخانه‌های جدید، طبیعی است که آنها به دنبال مصرف‌کننده داخلی باشند.
او در بخش دیگری از سخنانش انتقادی خود گفت: اکثر کارخانجات طی دو سال اخیر ایجاد شده‌اند و باید بازار مصرف داشته باشند. نباید تصور کرد چون بازار عراق از دست رفته اکنون تولیدکنندگان به دنبال بازار جدید هستند.
پشت‌پرده بی‌توجهی دولت به استفاده از بتن های سبک
رئیس انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان بتن سبک ضمن گلایه از دولت اظهار کرد: مشخص نیست که چرا دولت به استفاده از این مصالح رغبتی نشان نمی‌دهد. چراکه هیچ بهانه و توجیه اقتصادی و اجتماعی هم پشت این بی‌توجهی وجود ندارد. گرچه در پروژه‌های مسکن مهر و نهضت ملی از این مصالح استفاده شده، اما میزان آن بسیار ناچیز است.
او با تأکید دوباره بر مقاومت بالای بتن های سبک در برابر حریق خاطرنشان کرد: نهادهای ذی‌ربط در بررسی احیای ساختمان پلاسکو که دچار حادثه ملی شد تحقیقات مختلفی انجام دادند تا بار دیگر طعمه آتش نشود و به این نتیجه رسیدند که از AAC استفاده کنند. علاوه بر آن، اکنون تمام برج‌های بزرگ تهران که ساخته می‌شوند از این مصالح بهره می‌برند؛ اما دولت همچنان به آن توجهی ندارد.
عزیزیان درباره علت مقاومت دولت در برابر استفاده از این مصالح این‌گونه توضیح داد: طبیعتاً افراد و شرکت‌هایی که به انحای مختلف به یارانه انرژی و تولید دسترسی دارند و به نهادهای قدرت هم نزدیک هستند در برابر فراگیری بتن های سبک مقاومت نشان می‌دهند. از سوی دیگر، دولت نیز همواره گارد محکمی در برابر استانداردهای نوین نشان می‌دهد که نمونه آن در استفاده از پنجره‌ها و شیشه‌های دو جداره بود که الزام به استفاده از آن 13 سال به طول انجامید. بهانه دولت هم این بود که این همین مسیله ششیشه دو جداره ۱۳ سال به طول انجامید تا مورد پذیرش دولت قرار بگیرد. استدلال دولت هم این بود که پنجره‌های دو جداره بر قیمت نهایی مسکن می‌افزاید، در حالی که اکنون مشخص شده هزینه این پنجره‌ها در پرداخت هزینه انرژی جبران می‌شود.
کاهش 80 درصد هدررفت انرژی از دیوارها
رضا محرابی، عضو هیئت مدیره انجمن AAC کشور، در ادامه این نشست گفت: در مبحث ۱۰ ساختمان‌سازی برای دیوار یک مقاومت حرارتی تعریف شده که بر اساس آن بلوک‌های AAC بالاترین میزان حرارت را در بین تمام مصالح ساختمانی سخت دارند و طبق آزمایش‌هایی که در مرکز تحقیقات انجام شده مقاومت آن نسبت به نزدیک‌ترین رقیب خود دو برابر بالاتر است. طوری‌که هدررفت انرژی از دیوار را تا یک‌پنجم کاهش می‌دهد.
او با اشاره به ناترازی تولید و مصرف انرژی در ایران، افزود: چندی پیش وزیر نفت اعلام کرد برای رفع این ناترازی به بودجه ۸۰ میلیارد دلاری نیاز دارد که رئیس مجلس مخالف تخصیص آن بود. باید توجه داشت که ۵۲ درصد گاز مصرفی ایران مربوط به شبکه خانگی است که اگر فقط ۱۰ درصد کاهش یابد، ۲۴۰ میلیارد مترمکعب گاز در کشور ذخیره و همچنین کمترین سیمان و آب مصرف می‌شود. در نتیجه همین بتن های سبک تا حد زیادی 80 میلیارد دلار مذکور را پوشش می‌دهند.
وی ادامه داد: در حالی که قیمت تمام‌شده مسکن نسبت به چند سال قبل بیش از دو برابر شده، باید از مصالح باکیفیت استفاده شود که سرمایه کشور به هدر نرود. اکنون وقت آن رسیده که حاکمیت و مردم متوجه مزایای این نوع ساخت و ساز شوند. گذشته از صرفه‌جویی انرژی، این مصالح بهای تمام‌شده دیوار شامل مصالح و مواد مصرفی مانند دستمزد کارگر، مهار دیوار هزینه، نازک‌کاری و ... را تا یک سوم کاهش می‌دهد.
افت ۱۱ درصدی نیاز به فولاد در صورت استفاده از بتن های سبک
محرابی با فرض ساخت سالانه 500 هزار واحد مسکونی در ایران توضیح داد: با استفاده از AAC حدود 10 میلیون مترمکعب صرفه‌جویی در مصرف گاز می‌شود و مصرف فولاد، 11 درصد، یعنی معادل ۴۰۰ هزار تن کاهش می‌یابد. بر این اساس اکنون ما ظرفیت تولید چهار میلیونی داریم و اگر محقق شود ۴۰ درصد ساخت و ساز کشور را پوشش می‌دهد که معادل 20 درصد کل پروژه نهضت ملی مسکن است.
او نیز با گلایه از دولت این پرسش را مطرح کرد که چرا در ساخت بیمارستان‌ها، وزارتخانه‌ها و مسکن‌های انبوه‌سازی و ملی کمتر از فناوری‌های نوین استفاده می‌شود؟
وی با یک محاسبه سرانگشتی تأکید کرد: ساخت وساز با یک مترمکعب سفال نسبت به یک مترمکعب AAC 36 درصد تفاوت قیمت دارد که در بازه شش ماه تا یک سال هزینه به مردم بازمی‌گردد.
محرابی خاطرنشان کرد: مسئله دیگر این است ۹۰ درصد فکر و انرژی مسئولان بر مباحث خودروست؛ درصورتی که تا ۵۰ درصد انرژی در خانه‌سازی به هدر می‌رود.
صرفه‌جویی ۱۷ درصدی در مصرف انرژی
نائب رئیس هیئت مدیره انجمن AAC کشور هم که در این نشست حضور داشت، بیشتر بر اجرای قوانین بالادستی تأکید کرد و گفت: شهرداری، نظام مهندسی و اداره کل شهرسازی باید کمک کنند تا مقررات ملی ساختمان به عنوان قانون بالادستی در ساخت و ساز کشور اعمال شود. پس از زلزله منجیل آیین‌نامه ۲۸۰۰ تدوین شد، اما اکنون به‌رغم مقررات فراوان، در اجرا مشکلات فراوانی وجود دارد.
صمد صومی با یادآوری کلاس‌بندی مصرف انرژی ساختمان‌ها توسط دولت، اظهار کرد: در این زمینه هم از اجرای آیین‌نامه‌ها خبری نیست. خواسته ما هم این نیست که پیمان‌کاران ملزم یا مجبور به اجرای پروتکل خاصی شوند؛ اما از دولت و افکار عمومی خواسته می‌شود که مباحث ۱۹، 18 و 3 ساختمان‌سازی را خودخواسته اجرا کنند و این آگاهی ایجاد شود که در ایران 22 کارخانه سالانه چهار میلیون مترمکعب مصالح نوین تولید می‌کنند و ظرفیت افزایش دو برابری آن را دارند. موضوعی که درنهایت منجر به صرفه‌جویی 50 درصدی دیواره‌ها (17.5 درصد در مجموع ساختمان) می‌شود.
به عقیده وی، ایران از لحاظ منابع انرژی و برخی از مصالح ساختمانی با مشکل مواجه است؛ اگر مقررات ملی ساختمان در حداقل‌ها اجرا شود، کشور در مصرف انرژی، سیمان و سایر مصالح هم با مشکلات مختلف دست و پنجه نرم نمی‌کند. ازجمله آنکه روش‌های فعلی الگوی مصرف انرژی پاسخ‌گو نیست و بیشتر شبیه اداره کشور با تعارف و رانت است.
این تولیدکننده AAC با انتقاد از شهرداری‌ها و نظام مهندسی که صرفاً در مبحث انرژی به مردم هزینه تحمیل می‌کنند، تأکید کرد: این سازمان‌ها مسئولیتی در برابر تأمین امنیت انرژی نمی‌پذیرند. از این رو دولت باید نظام مهندسی و شهرداری‌ها را برای امنیت مردم ملزم کند تا از این محصول بهره ببرند. زیرا اگر اجرای مبحث ۱۹ ساختمان اجرا شود این محصول اولویت اول است.
