از آمار ترخیص خودروها تا رانت خودروهای وارداتی

در هفته منتهی به شنبه 28 مرداد 1402 همه‌چیز درباره صف‌های طولانی بنزین در تهران، ماجرای رانت خودروهای وارداتی فوتبالیست‌ها، راه‌اندازی اولین ایستگاه شارژ خودروهای برقی، شرایط دریافت 1000 لیتر بنزین رایگان، تصویب آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده، تعیین تکلیف قیمت خودروهای سواری و مونتاژی و صدور دستور جدید برای واردات خودروهای کارکرده ازجمله مهم‌ترین عناوین رسانه‌ها بودند.

یک عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها مجلس شورای اسلامی در خصوص واردات خودروهای کارکرده گفت: حتماً اگر دولت واردات خودروهای نو و کارکرده را درست انجام دهد قطعاً باعث کاهش قیمت می‌شود، البته دولت تاکنون در زمینه واردات خودروهای نو موفق نبوده است. 

به گفته رشیدی کوچی: هدف ما این است که افراد هدفشان آر خرید ماشین اقدام سرمایه‌ای نباشد، به عنوان مثال فوتبالیست‌ها لندروور ۳ میلیاردی را وارد کردند و قیمت آن را ۱۰۰ میلیارد تعیین کرده‌اند. اگر واردات خودروهای خارجی به اندازه باشد هیچ‌وقت خودروی ۳ میلیاردی ۱۰۰ میلیارد نمی‌شود. وقتی بازار رقابتی شود خودرو از حالت سرمایه‌ای خارج می‌شود. وقتی بازار اشباع شود، قیمت خودرو بالا نمی‌رود. وقتی واردات انجام شود خواه‌ناخواه به‌صورت پلکانی روی تمام قیمت‌ها تأثیر می‌گذارد. وقتی با ۸۰۰ میلیون بتوان تویوتا کرولا ۲۰۲۰ بتوان خرید آیا بر قیمت خودروی داخلی تأثیر می‌گذارد یا خیر؟

تولید خودرو توسط بخش خصوصی در ۴ ماه ابتدای امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۸۹ درصد رشد داشته است. تولید خودرو توسط خودروسازان بخش خصوصی در تیرماه سال گذشته 10 هزار و 67 دستگاه و در تیرماه امسال 21 هزار و 277 دستگاه بوده است که بر این اساس رشد تولید خودروی سواری توسط بخش خصوصی در تیرماه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته 111 درصد بوده است. براساس آمار وزارت صمت، در 4 ماهه ابتدای امسال 70 هزار و 485 دستگاه خودرو و در چهارماهه نخست سال گذشته 35 هزار و 885 دستگاه خودرو توسط بخش خصوصی تولید شده است که مقایسه این آمار حاکی از رشد 96 درصدی تولید خودرو سواری توسط بخش خصوصی در 4 ماهه ابتدای امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته است.

مدیر سامانه فروش یکپارچه خودرو گفت: شهریورماه ثبت‌نام مرحله سوم در سامانه یکپارچه فروش خودرو آغاز خواهد شد. به گفته تقدسی: خودروسازان ظرفیت تولیدشان را افزایش داده‌اند و شهریورماه ویرایش خودرو برای متقاضیان مرحله دوم طرح یکپارچه فروش خودرو آغاز و پس از آن، ثبت‌نام مرحله سوم آغاز خواهد شد. 50 درصد از متقاضیان مرحله دوم ثبت‌نام خودرو از شرکت سایپا و 10 درصد از شرکت کرمان موتور در سامانه یکپارچه فروش خودرو واریز وجه نکرده‌اند بنابراین در زمان ویرایش امکان انتخاب بیشتری از خودرو وجود دارد. به‌زودی سامانه یکپارچه فروش خودرو برای متقاضیان مرحله سوم باز خواهد شد. در ویرایش مرحله دوم تمهیداتی برای متقاضیانی که نوبت تحویل خودرویشان 1403 بوده، دیده شده است.

رئیس صنف جایگاه داران کشور می‌گوید: اخیراً سیاست‌گذاران تصمیم به اجرای محدودیت در سقف سوخت‌گیری گرفتند و برای کارت شخصی و کارت آزاد جایگاه محدودیت‌ها اعمال شده که به فراخور استان‌ها و میزان مصرف به ۱۵، ۲۰، ۳۰، ۴۰ و ۶۰ لیتر در هر بار سوخت‌گیری تقسیم می‌شود. به گفته قلیزاده: افزایش حیرت‌انگیز مصرف بنزین، خودروهای پرمصرف، مصوبه مجلس در مورد الزام به استفاده از کارت سوخت شخصی و خرابی کارت‌خوان‌های سامانه سوخت عوامل مهم شکل‌گیری صف‌های بیشتر در مقابل پمپ‌بنزین‌هاست و همه جایگاه‌های سوخت علیرغم مشکلات متعدد ایثارگرانه در کنار دیگر فعالین برای سوخت‌رسانی مطلوب تلاش می‌کنند.

در ادامه مخبر معاون اول رئیس‌جمهور از تعدادی جایگاه عرضه سوخت در سطح تهران بازدید کرد و با حضور در مرکز پخش فرآورده‌های نفتی از نزدیک در جریان روند توزیع بنزین و سوخت‌گیری خودروها قرار گرفت. معاون اول رئیس‌جمهور، در میانه روز (پنج‌شنبه 26 مرداد) اظهار داشت: گزارش‌ها نشان می‌دهد که در 15 جایگاه در تهران هنوز ازدحام وجود دارد که برای حل این مشکل در جلسه تصمیم‌گیری و مقرر شد که سقف برداشت و برخی محدودیت‌ها لغو شود تا شرایط به حالت عادی بازگردد. در ساعات بعد از غروب تا پایان شب روز پنج‌شنبه و شروع بامداد امروز، بررسی‌های میدانی تسنیم از نقاط مختلف شهر تهران نشان می‌دهد که وضعیت جایگاه‌های عرضه سوخت در تهران عادی شده و از صف‌های طولانی خبری نیست.

مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران از تولید روزانه 115 میلیون لیتر بنزین در پالایشگاه‌های کشور خبر داد و گفت: مشکلی برای تأمین و توزیع بنزین در کشور، با وجود افزایش ۱۳ درصدی مصرف بنزین در سال جاری وجود ندارد. به گفته سالاری در جریان بازدید محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهوری و جواد اوجی، وزیر نفت از مرکز دیسپچینگ شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران و ارتباط با مناطق شرکت این شرکت در سراسر کشور برای بررسی وضع تأمین و توزیع بنزین با اشاره به حمایت و توجه وزیر نفت به موضوع سوخت‌رسانی در کشور، همه مناطق شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی کشور در حال آماده‌باش هستند. وی با اشاره به افزایش روزانه ۱۷ میلیون لیتری توزیع بنزین تاکنون در سال ۱۴۰۲ در مقایسه با مدت مشابه پارسال ادامه داد: این رقم از افزایش ۱۳ درصدی مصرف حکایت دارد، با این حال با ظرفیتی که پارسال اضافه شد، با وجود افزایش مصرف خللی در موضوع سوخت‌رسانی به وجود نیامد.

وزیر صنعت، معدن و تجارت از توافق با شهرداری برای فراهم کردن زیرساخت ایستگاه‌های شارژ خودروهای برقی و افتتاح آن در هفته دولت خبر داد و تشریح کرد: برقی شدن خودروها، اختلالی در برق‌رسانی شهری ایجاد نخواهد کرد؛ چراکه در ساعات شب تا صبح برق مازاد نیز در کشور وجود دارد و از حیث شارژ خودروها مشکلی وجود ندارد. به گفته علی‌آبادی: احتمال دارد در هفته پیش ‌رو اولین شارژرهای سریع برای برخی افراد که خودروی برقی دارند یا تصمیم به واردات دارند، نصب شده و امکان شارژ سریع در سطح شهر برایشان فراهم شود. ما در اولویت، با شهرداری‌ها به دنبال این هستیم که زیرساخت‌های شارژ سریع را در سطح شهرها فراهم کنیم که در هفته دولت به‌صورت عمومی این اتفاق خواهد افتاد. البته احتمال دارد در هفته پیش‌ رو اولین شارژرهای سریع برای برخی افراد که خودروی برقی دارند یا تصمیم به واردات دارند، نصب شده و امکان شارژ سریع در سطح شهر برایشان فراهم شود.

معاون صنایع عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به افزایش کیفیت قطعات و لوازم‌یدکی خودرو تولید داخل، گفت: درگذشته عمده کالاهای داخلی، ضمانت کالایی نداشت، اما هم‌اکنون حداقل ضمانت کالاها ۹ ماه است. به گفته برادران: رشد تولید قطعات اصل و قطعات داخلی با توجه به اینکه بازار قطعات قاچاق و تقلبی محدود شده، توسعه پیدا کرده و بیشترین رشد تولید در سال گذشته، مربوط به گروه قطعات یدکی خودرو داخلی بوده است. نظارت‌ها را هم در تولید و هم در عرضه و ضمانت ادامه می‌دهیم تا به‌نوعی رضایت عمومی مردم حاصل شود و مطمئن شویم که هیچ کالای تقلبی و کالای قاچاق در سطح بازار عرضه نمی‌شود.

رئیس پلیس راهور فراجا نسبت به خرید خودروهای کارکرده وارداتی بدون پلاک ملی هشدار داد. به گفته سردار هادیانفر: مجلس شورای اسلامی واردات خودروهای دست‌دوم را تصویب و به دولت ابلاغ کرد. دولت نیز به وزارت صمت ابلاغ کرده است که خودروهای دست‌دوم وارد شود اما فعلاً سازوکار آن مشخص نشده است. موضوع مهمی که وجود دارد این است که فعلاً آیین‌نامه‌ای در خصوص نحوه واردات، تأمین ارز و یا میزان واردات مشخص نشده است اما متأسفانه عده‌ای سودجو در فضای مجازی اقدام به انتشار فیلم‌هایی از خودروهای موجود در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس می‌کنند و قیمت‌های غیرصحیح نیز مطرح می‌کنند. سودجویان در شبکه‌های اجتماعی اقدام به معرفی شماره تلفن یا دفاتر در تهران و شهرستان‌ها می‌کنند که متقاضیان برای واریز پول و ثبت سفارش خودرو اقدام کنند در حالی که آیین‌نامه اجرایی واردات خودرو هنوز به تصویب هیئت‌وزیران نرسیده است.

مدیرعامل جامعه بازاریان و بازرگانان کیش با اشاره به برنامه‌ریزی برای تقویت سفرهای زمینی به کیش گفت: برای هر خودرو هنگام ورود به کیش از ۲۰۰ تا یک هزار لیتر بنزین رایگان اختصاص خواهد یافت. به گفته نجفی: براساس این طرح که با نام «رویداد تابستانه سلام هم‌وطن کیش» آغاز شده، سه میلیون لیتر بنزین رایگان برای جذب گردشگر زمینی به کیش اختصاص یافته که در صورت استقبال مسافران تا پایان سال جاری ادامه‌دار خواهد بود. مسافران زمینی کیش می‌توانند با نصب برنامه «مشعل» به نشانی www.mymashal.ir و در لحظه ورود به کیش علاوه بر دریافت ۲۰۰ لیتر بنزین رایگان، با استقرار در هتل‌ها، خرید از مراکز پذیرایی، بازارها و تفریحات گردشگری، تخفیفات ۲۰ تا ۷۰ درصدی خود را به‌صورت بنزین رایگان دریافت کنند. یکی دیگر از ویژگی‌های این طرح این،‌ قابلیت تبدیل به وجه نقد بنزین ذخیره شده و انتقال به کارت بانکی معرفی شده است.

رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس از تصویب آئین‌نامه واردات خودروهای کارکرده در وزارت صمت خبر داد. به گفته تالارپشتی: این آئین‌نامه در وزارت صمت به تصویب رسیده و برای بررسی و تصویب به هیئت دولت ارسال شده است. امیدواریم هیئت دولت هرچه سریع‌تر آئین‌نامه واردات خودرو را تصویب کند و از دولت می‌خواهیم این موضوع را هرچه سریع‌تر در دستورکار قرار دهد زیرا این موضوع مطالبه مردم است. واردات خودرو می‌تواند به تنظیم و ساماندهی بازار، ارتقای کیفیت تولیدات داخلی و افزایش رقابت‌پذیری کمک کند.

شورای رقابت در خصوص زمان لازم‌الاجرا بودن قیمت خودروهای سواری مونتاژی و غیرمونتاژی مصوبه خود را صادر کرد. شورای رقابت در قالب مصوبه‌ای زمان اجرای مصوبات قیمت خودروهای سواری مونتاژی و غیر مونتاژی را مشخص کرد.

در این مصوبه آمده است: در خصوص زمان لازم‌الاجرا بودن مصوبات شورای رقابت در مورد قیمت خودروهای سواری مونتاژی و غیرمونتاژی با نظر اکثریت اعضای شورای رقابت مصوب گردید: با توجه به اینکه بر اساس ماده 2 مصوبه جلسه 543 شورای رقابت مورخ 1401/11/11 تحت عنوان «دستورالعمل تنظیم بازار خودروهای سواری»، «بازار تمامی خودروهای سواری شامل خودروهای تولیدی، مونتاژ و وارداتی انحصاری تشخیص و از این پس (1401/11/11) مشمول این دستورالعمل هستند.» و طبق بند 1-3 ماده 3 دستورالعمل مذکور «مبنای تنظیم قیمت خودرو، براساس ضوابط قیمت‌گذاری مصوب هیئت تعیین و تثبیت قیمت‌ها است که توسط سازمان حمایت محاسبه می‌شود و نتایج محاسبات در کارگروه خودرو ارائه و به تصویب شورای رقابت می‌رسد و توسط عرضه‌کننده خودرو لازم‌الاجراست.»

طبق دستور وزارت صمت، شرکت‌های متقاضی واردات خودروهای کارکرده باید نوع، مدل (سال تولید) و زمان واردات خودروی مدنظر خود را اعلام کنند. چندی پیش مجلس شورای اسلامی با واردات خودروهای کارکرده موافقت کرد. بر همین اساس نیز انجمن صنفی شرکت‌های خدمات پس از فروش خودرو در نامه‌ای به شرکت‌های متقاضی اعلام کرد که طبق دستور وزارت صمت شرکت‌های متقاضی واردات خودروهای کارکرده نوع و زمان واردات خودروی مدنظر خود را اعلام کنند. در این نامه آمده است: در پی برگزاری جلسه انجمن در ۲۱ مرداد ۱۴۰۲ با کارشناسان دفتر اداره کل صنایع خودرو وزارت صمت در خصوص ابلاغ مجوز واردات خودروهای کارکرده به‌منظور انجام تمهیدات لازم، خواهشمند است چنانچه آن شرکت یا شرکت مادر مربوطه قصد واردات خودروهای کارکرده را دارد دستور فرمایند زمان واردات، نوع و تیپ، برند (نشان)، مدل، حجم موتور، سقف تعدادی و ارزشی خودروهای موردنظر را حداکثر تا پایان وقت اداری روز سه‌شنبه مورخ ۲۴ مرداد ۱۴۰۲ به انجمن اعلام نمایند.

مدیرعامل سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی اعلام کرد: بر اساس قانون، باید تکلیف خودروهای سواری متوقف شده در گمرک تا پایان امسال روشن شود که تلاش می‌کنیم تا پایان شهریور امسال خودروهایی که مشکل استاندارد ندارند، مزایده و عرضه شوند. به گفته اجتهادی: کار خوبی که در سازمان انجام گرفت در حوزه خودروهای سواری و ماشین‌آلات راه‌سازی است که شاید متوسط هشت سال در بنادر و انبارها رسوب کرده بود و مشکل ثبت سفارش و فروش داشتند. در این زمینه تعاملی که بین قوه مجریه و قضاییه در این زمینه شکل گرفت، عامل اصلی تسریع در تعیین تکلیف کالاها و زدودن برخی مشکلات در راه این موضوع بوده است. رئیس‌جمهور در سفر دوم هیئت دولت به بوشهر هم به این موضوع اشاره داشت.

رئیس‌کل گمرک با اشاره به ترخیص بیش از ۶۹۰ دستگاه خودرو از ابتدای سال، ضمن اعلام آمادگی برای واردات خودروهای کارکرده از واریز ۵۹ همت حقوق ورودی به خزانه خبر داد. به گفته رضوانی‌فر: تا کنون 1621 دستگاه خودرو به گمرکات اجرایی اظهار شد که حدود 928 دستگاه خودرو در حال طی تشریفات و حدود 690 دستگاه خودرو نیز ترخیص شده است. بر اساس سقف واردات 2 میلیاردی خودرو در سال جاری وصول حدود 40 همت حقوق ورودی پیش بینی شده است. بر این اساس عجله ما برای ترخیص خودرو از ذی‌نفعان و فعالان بازار خودرو بیشتر است. تا روز 20 مرداد 59 همت واریز به خزانه داشتیم که دو برابر شده اما در حوزه حقوق ورودی خودرو از تعهدات بودجه عقب هستیم. طی چند روز آینده مدت‌زمان یک‌ماهه تدوین آیین‌نامه واردات خودرو به پایان خواهد رسید و در صورت ابلاغ آیین‌نامه مذکور برای ترخیص خودروهای کارکرده و دست‌دوم نیز آمادگی داریم.

به گفته معاون وزیر نفت: یک کارگروه نظارت بر جایگاه‌های عرضه فعال کرده‌ایم که بازدیدهای سرزده به جایگاه‌ها دارند و به‌ جایگاه‌هایی که می‌گویند کارت سوخت نداریم اخطار می‌دهیم. تناسب با نیاز هر جایگاه و میزان تردد و مراجعه‌ای که دارد، کارت آزاد سوخت در اختیار جایگاه‌ها قرار گرفته و توقف سوخت‌رسانی با بهانه نبود کارت آزاد، پذیرفتنی نیست. هم‌اکنون حدود ۷۰ تا ۷۵ درصد عرضه بنزین با کارت سوخت شخصی صورت می‌گیرد که بر اساس قانون بودجه تا پایان شهریور باید این رقم به ۹۰ درصد برسد.