مهم‌ترین توافق «ژنو»، حق ایران برای غنی‌سازی است

وزیر خارجه روسیه در نشست خبری مشترک با همتای ایرانی‌اش:
مهم‌ترین توافق ژنو، حق ایران برای غنی‌سازی است
شرق، زینب اسماعیلی: ساختمان شماره 2 وزارت خارجه که کاشی آبی «نه شرقی، نه غربی جمهوری اسلامی» اش معروف است روز گذشته میزبان وزیر خارجه یکی از کشورهای همسایه بود؛ سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه. لاوروف و ظریف موضوعات مشترک برای صحبت کم ندارند؛ از مذاکرات 1+5 در مورد برنامه هسته‌ای تهران گرفته تا موضوع سوریه و برگزاری ژنو2. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه اولین وزیر خارجه عضو کشورهای 1+5 است که وارد تهران شده و مذاکرات کارشناسی فشرده‌ای را با تهران پی گرفت. از صحبت‌های محمدجواد ظریف پیداست که آن دو و هیات همراهشان در مورد همکاری‌ درباره دریای خزر، همکاری‌های اقتصادی درازمدت دوجانبه‌ و همکاری در مورد موضوعات منطقه‌ای و هسته‌ای بحث و توافق‌ کرده‌اند. تهران چند روز گذشته نیز میزبان یک عضو ارشد شورای ریاست‌جمهوری چین بود. در مذاکرات هسته‌ای ایران و کشورهای 1+5 نیز مذاکرات ایران با چین و روسیه به صورت سه‌جانبه برگزار می‌شد.
روز گذشته لاوروف و ظریف وسط میز کار بلندی نشسته و هیات همراهشان در دو طرف و در مورد موضوعات متنوعی توافق کردند؛ تشکیل کمیسیون مشترک دو کشور مهم‌ترین توافق این نشست است. اما بعد از جلسه کارشناسی نوبت پشت تریبون ایستادن دو وزیر برای پاسخ‌دادن به سوال خبرنگاران است. بیش از یک ساعت از زمانی که برای آغاز نشست خبری اعلام شده بود، گذشته است، پرده سبزرنگ بین اتاق نشست خبری و اتاق مذاکره باز می‌شود. روی میز وسط اتاق روبه‌رو، آب معدنی‌هایی با در بطری‌های آبی‌رنگ چیده شده است، دو نفر به میز تکیه داده‌اند که رویشان دیده نمی‌شود. در حال حرف‌زدن هستند، یکی کوتاه‌تر و دیگری بلندتر است؛ فردی که بلندتر است دستش را به سمت میز دراز می‌کند و سیگاری را که در دست دارد در زیر سیگاری روی میز خاموش می‌کند. بعد از آن به سمت اتاق نشست خبری برمی‌گردند، محمدجواد ظریف، سرگئی لاوروف را راهنمایی می‌کند تا در سمت راستش قرار بگیرد و به سمت تریبون‌هایی که با آرم وزارت خارجه جمهوری اسلامی نشان‌دار شده، راهی می‌شوند. محمدجواد ظریف مثل همیشه خندان است و لاوروف کمی خسته و جدی به نظر می‌آید. ظریف از ابتدای صحبت بابت نقش مثبت روسیه در مذاکرات 1+5 تشکر ویژه می‌کند، آن دو در مذاکرات ژنو نیز با یکدیگر دیدارهای صمیمانه‌ای داشتند. ظریف نشست خبری را شروع کرد و به سرگئی لاوروف یادآوری کرد که برای شنیدن ترجمه حرف‌هایش باید گوشی را بر گوشش بگذارد. او گفت که «گفت‌وگوهای خوبی در چند ماه گذشته درباره گسترش همکاری‌ها بین ایران و روسیه در زمینه ساخت رآکتور و نیروگاه هسته‌ای وجود داشته و دو کشور در برخی موارد به رسیدن به توافق و اقدامات اجرایی بسیار نزدیک شده‌اند.»او اظهار امیدواری کرد «با گسترش همکاری‌ها زمینه برای تامین منابع متنوع انرژی در کشور را فراهم کرده و از دستاوردهای انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای در بخش‌های مختلف از جمله تامین آب شیرین‌ استفاده کنیم.»
لاوروف: حق غنی‌سازی ایران جزو توافقات ژنو است
خبرنگار شبکه خبر در مورد مذاکرات حاشیه‌ای در ژنو از لاوروف ‌پرسید و او با چهره‌ای که اندک لبخندی داشت، از دیدارهای صمیمی‌اش با ظریف گفت که اتفاقا پنهانی نبوده و در اینترنت تصاویرش موجود است. وزیر خارجه روسیه در مورد نشست مشترکشان در تهران گفت: «نتایج نشست «ژنو3» را مورد بررسی قرار دادیم که در آن درباره حل و فصل مرحله به مرحله مساله هسته‌ای ایران توافق شده بود. نتایج آن را بررسی کردیم که یکی از آنها حق ایران برای استفاده از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای از جمله حق غنی‌سازی بوده است و البته حل شدن تمام مسایلی که آژانس درباره ایران دارد از جمله آنها بود و اینکه برنامه ایران کاملا تحت نظر آژانس ادامه یابد.»او ادامه داد: «ما درک مشترکی درباره سند ژنو داریم و اینکه این سند باید توسط طرف‌ها به اجرا گذاشته شود و سعی می‌کنیم اینگونه شود. بسیار فشرده و هدفمند کار خواهیم کرد تا به مرحله بعدی حل و فصل و عادی‌سازی مساله هسته‌ای ایران و نتیجه نهایی که اجازه دهد این مساله به‌طور کامل حل و فصل شود، برسیم.»وزیر امور خارجه روسیه اضافه کرد: «زمان زیادی برای انجام این مذاکرات و رسیدن به توافق صرف شده است. توافقاتی انجام شده که دو طرف باید آن را اجرا کنند؛ به خصوص درباره تحریم‌هایی که خارج از چارچوب شورای امنیت علیه ایران وضع شده‌اند و این کار آغاز شده است. بازرسان آژانس سفری به تهران داشته‌اند و بازدیدهای خود را در چارچوب توافقاتی که در ژنوصورت گرفته، ادامه خواهند داد. کمیته‌ای که در چارچوب نشست 1+5 با حضور ایران و آژانس شکل می‌گیرد به این فرآیند کمک می‌کند و مسلما رایزنی‌هایی که بین ایران و آژانس در جریان است به حل و فصل مسایلی که در آژانس وجود دارد، کمک می‌کند.»لاوروف اضافه کرد: «مهم‌ترین مساله این است که توافقات اجرایی شود و آنها را عملی کنیم و تفسیر دوباره‌ای به آنها ندهیم؛ البته به موازات آن لازم است رایزنی‌ها آغاز شود تا بتوانیم به توافق نهایی در این‌باره برسیم و نقطه پایانی به سوالاتی که در این‌باره وجود دارد، بگذاریم.»
ژنو2 و تحقق اعلامیه ژنو1
ظریف و لاوروف تلاش می‌کنند تا در حل بحران سوریه نیز نقش ویژه‌ای ایفا کنند. ظریف در این مورد گفت: «روسیه در جلوگیری از وقوع یک بحران منطقه‌ای و حمله نظامی به سوریه نقش بسیار مثبتی داشته و همکاری بسیار خوبی بین ایران و روسیه در این زمینه بوده است. صلح و امنیت بر منطقه ما به ثبات بین‌المللی کمک خواهد کرد.»لاوروف نیز در مورد ژنو2 تاکیدکرد: «به هر حال این کنفرانس باید برگزار شود؛ هر کشوری که مسوولیت‌پذیر باشد باید تمام تلاش خود را بکند که این ابتکار عمل به نتیجه برسد و هر سعی و تلاشی برای اینکه این رخداد برگزار نشود پایبندنبودن به خواست جامعه بین‌الملل خواهد بود. «ژنو2» روی تحقق اعلامیه«ژنو1» برگزار می‌شود و این اصل مرکزی است. امیدوارم ایران هم به عنوان یکی از بازیگران اصلی در این نشست حضور یابد.»
همکاری هسته‌ای با ایران
او همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا ایران و روسیه درباره موضوع هسته‌ای با یکدیگر همکاری خواهند داشت، گفت: «ما علاقه‌مند هستیم همکاری‌مان را با ایران در زمینه توسعه انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای ادامه دهیم. در واقع طرح‌های ایران را برای احداث بلوک‌های جدید شبیه نیروگاه بوشهر که با آب سبک کار می‌کنند می‌دانیم و تاکید می‌کنم که هیچ قطعنامه شورای امنیت چنین نیروگاهی را منع نکرده است.»به گفته وزیر خارجه ایران در موضوعات اقتصادی نیز روسای دو طرف در کمیسیون مشترک تعیین شده‌اند و به تصویب هیات وزیران رسیده است و به زودی جلسه مشترک خود را برگزار خواهند کرد و به دنبال آن یازدهمین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و روسیه برگزار می‌شود. سرگئی لاوروف نیز در این جلسه خبر داد: «ایران و روسیه برای برگزاری نشست همکاری‌های مشترک اقتصادی دو کشور توافق کردند و کمیته‌های پیگیری آن را نهایی کرده‌اند. روسای کمیسیون‌ها به زودی با یکدیگر ملاقات می‌کنند.» اگرچه هر دو وزیر خارجه به تعیین روسای این کمیسیون تاکید کردند اما هیچ‌کدام فرد تعیین شده را اعلام نکردند.
بر اجرای توافقات گذشته درباره «اس - 300» اصرار داریم
وزیر خارجه ایران در پاسخ به پرسش خبرنگاری درباره تصمیم ایران درخصوص پیگیری توافقنامه اس -300 با توجه به ارجاع آن به دادگاه بین‌المللی گفت: «ما کماکان بر اجرای توافقات گذشته اصرار داریم. این موضوع در سفر معاون نخست‌وزیر روسیه به ایران مطرح شد و گفت‌وگوها درباره آن ادامه داشته و کماکان ادامه خواهد داشت. امیدواریم با توجه به روابط بسیار خوب دو طرف و افق‌های بسیار جدی همکاری در حوزه‌های مختلف و به صورت درازمدت و راهبردی میان ایران و روسیه، دو طرف بتوانند این موضوع را به نحوه قابل قبولی حل و فصل کنند.»
اجلاس برای تعیین رژیم حقوقی خزر
لاوروف نیز در بخش دیگری از این نشست در مورد توافق‌های انجام شده با همتای ایرانی‌اش گفت: «درباره همکاری‌ها در چارچوب دریای خزر، بررسی‌هایی با ایران انجام داده‌ایم. اجلاس سران کشورهای حاشیه دریای خزر را برای تعیین رژیم حقوقی آن در سال آینده در آستاراخان پیش رو داریم و قبل از آن اجلاس وزیران خارجه نیز برگزار خواهد شد.»او اضافه کرد: «ایران و روسیه همکاری‌هایی براساس منافع و اقدام متقابل در چارچوب قوانین بین‌المللی دارند و همکاری ما علیه هیچ کشوری نیست.»نشست خبری ظریف و لاوروف با پاسخ به سوال چهار خبرنگار (دو خبرنگار ایرانی و دو خبرنگار روس) برگزار شد. آن دو برای ثبت در تصویر عکاسان بعد از پایان نشست دوبار با یکدیگر دست دادند و از کنار تصویربرداران گذشتند و از سالن خارج شدند. خبرنگاران روس که با هیات همراه لاوروف به تهران آمده بودند، اجازه داشتند موبایل و تبلت به نشست خبری بیاورند و هنگام نشست در حال ارسال خبر بودند، خبرنگاران ایرانی اما دقایقی بعد از نشست سالن را ترک کردند تا از نگهبانی موبایل‌ها و تبلت‌هایشان را تحویل گرفته و اخبار خود را ارسال کنند.