حضور پررنگ روس‌ها در گوشه و کنار اقتصاد ایران، به‌خصوص پس از جنگ اوکراین قابل توجه است. سفر تیم‌های مختلف بازرگانی روس به تهران و کلانشهر‌های مختلف نشان می‌دهد تبادلات تجاری وسیعی در این میان هدف‌گذاری شده اما هنوز نتیجه مشخصی از آن دیده نشده است. روس‌ها با وجود سرمایه‌گذاری‌های کلان در خاورمیانه هنوز به ایران نرسیده اند.
روشنعلی یکتا، عضو هیات رییسه اتاق مشترک بازرگانی ایران و روسیه در رابطه با حضور وسیع تجار روس در ایران اشاره کرد: تجار روس با توجه به جنگی که اتفاق افتاد از روسیه بیرون زدند و به مقاصد مختلف از جمله ترکیه و آسیا میانه رفتند. اروپایی‌ها وقتی مسیر را بستند آنها به این کشور‌ها سفر کردند. یکی از کشور‌ها ایران بود که نتوانستیم درست از سوی آنها سرمایه جذب کنیم. گروه‌های زیادی به ایران آمدند اما بستر ها فراهم نبود. باید روی بهبود دیپلماسی اقتصادی کار کنیم اما هنوز شرایط لازم مهیا نشده است تا سرمایه گذاری چشم‌گیری انجام دهند. روس ها در کشور‌های همسایه سرمایه‌گذاری وسیعی انجام داده اند.
روشنعلی یکتا، عضو هیات رییسه اتاق مشترک بازرگانی ایران و روسیه درباره افزایش سظح تجارت ایران و روسیه در یکسال اخیر به «انتخاب» گفت: افزایش حدود 18 درصدی تجارت میان ایران و روسیه را دریکسال اخیر شاهد بودیم. این مسئله نیز بیشتر در بخش صادرات معدنی و کشاورزی بوده است. در بخش‌های دولتی بحث‌هایی وجود دارد که سرمایه‌گذاری صورت گفته اما آمار آن را نداریم. به‌طور کلی در تجارت با روس‌ها از نظر کیفی شاهد اتفاق خاص نبوده‌ایم و فقط فولاد و سیمان صادر کرده‌ایم که به صورت سنتی وجود داشت.
وی در ادامه در رابطه با حضور وسیع تجار روس در ایران اشاره کرد: تجار روس با توجه به جنگی که اتفاق افتاد از روسیه بیرون زدند و به مقاصد مختلف از جمله ترکیه و آسیا میانه رفتند. اروپایی‌ها وقتی مسیر را بستند آنها به این کشور‌ها سفر کردند. یکی از کشور‌ها ایران بود که نتوانستیم درست از سوی آنها سرمایه جذب کنیم. گروه‌های زیادی به ایران آمدند اما بستر ها فراهم نبود. باید روی بهبود دیپلماسی اقتصادی کار کنیم اما هنوز شرایط لازم مهیا نشده است تا سرمایه گذاری چشم‌گیری انجام دهند. روس ها در کشور‌های همسایه سرمایه‌گذاری وسیعی انجام داده اند.
یکتا درباره همکاری روس‌ها با تجار بخش خصوصی گفت: تجار به هر حال یکدیگر را پیدا می‌کنند، در گذشته استانداردهای ما با روسیه نزدیک نبود چون استاندارد های ما اروپایی بود اما الان در حال نزدیک شدن هستیم. در بخش خدمات فنی و معندسی، دارو، فناوری های نوین، کشاورزی، مناطق آزاد، حمل و نقل و.. ظرفیت هایی وجود دارد که روس‌ها می‌توانند در آن همکاری کنند. در بخش سرمایه‌گذاری کشتی های فراسرزمینی می‌توانیم با روس‌ها کار کنیم که کار‌های کوچکی نیز آغاز شده است. سرمایه‌های خیلی خوبی در روسیه خوابیده است که باید جذب ایران شوند.
کامبیز میرکریمی، نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه، درباره حضور پررنگ تجار روس در ایران به «انتخاب»گفت: اوج رفت و آمد در سال گذشته و بعد از جنگ اوکراین بود. البته ایران این فرصت را از دست داد و تامین کنندگان مهمی از دست رفتند. روس ها به مسیر ترانزیت ایران احتیاج زیادی پیدا کرده اند چون یکی از مسیر‌های ارزان قیمت برای روس‌هاست. مجموعه این عوامل باعث شد توجه روس ها به ایران جلب شود و در آمار و ارقام نیز می‌بینیم که رشد قابل توجهی برای صادرات و واردات داریم. تمام زیرساخت‌ها برای جهش آماده است و فقط بحث عدم شناخت بین طرفین وجود دارد. یکی از راه های شناخت حضور در نمایشگاه های بین المللی متقابل است.
وی در ادامه افزود: در حوزه صادرات هدف‌گذاری ما استفاده بیشتر از بازار 270 میلیارد دلاری وارداتی روسیه بوده که ایران سهم کمی از آن داشته است. چند اتفاق افتاد که جهش صادراتی ایجاد شد. در سال 98 موافقت‌نامه تجارت ازاد ایران و اتحادیه اوراسیا عملیاتی شد، سال بعد با کرونا 502 میلون دلار، سال 1401 نیز از 700 میلیارد دلار عبور کرد برای امسال نیز تصور می‌کنیم به بیش از یک میلیارد دلار برسد. با رفع مشکلات گمرکی با تعرفه صفر تبادلات بیشتری انجام می‌شود. جنگ اوکراین و بسته شدن مرز اروپا کمک قابل توجهی به تجارت ما با روسیه کرد.
میرکریمی در رابطه با حجم سرمایه‌گذاری روس‌ها در ایران گفت: روس‌ها به آن صورت سرمایه‌گذاری نمی‌کنند، حجم سرمایه‌گذاری روس‌ها قابل توجه نبوده است اما در حوزه تبادل کالاهای اساسی از جمله چوب و نهاده های دامی و فلزات مختلف و همکاری‌های تکنولوژیک همکاری‌هایی داریم. در حوزه مواد غذایی هم سابقه طولانی بین ایران و روسیه وجود دارد. در محصولات پزشکی از جمله دندان پزشکی، صنایع پایین دست پلمیر، پلاستیک نیز تقاضا‌های قابل توجهی وجود دارد. در حوزه لجستیک حمل و نقل دریایی سرمایه گذاری هایی شده است. وقتی صادرات جهش میکند زیرساخت ها تحت فشار قرار می گیرند و الان با کمبود زیرساخت مواجه هستیم.
میرکریمی درباره موانع تجاری میان ایران و روسیه گفت: الان تنها مانعی که وجود دارد بحث اختلاف نرخ ارز صادراتی با نرخ ارز بازار است. عمده ارز های صادراتی توسط شرکت‌های بزرگ تامین می‌شود، شرکتی که می‌خواهد در این بین قانونی کار کند در رقابت با شرکت‌های دولتی و برخی شرکت‌های غیرقانونی دچار مشکل است. شرکت های غیرقانونی مشکل ایجاد می‌کنند. ما بار‌ها با بانک مرکزی صحبت کردیم.
وی در پایان گفت: ویزا روسیه هنوز عملا برنداشته است. این ها فقط صحبت است اما در عمل اتفاقی رخ نداده است. البته مشکل جدی برای ویزا نداریم.
