وضع تعرفه سنگین بر خودروهای وارداتی از سوی دولت بود، مورد انتقاد شدید نمایندگان مجلس قرار گرفت. آنها می گویند با بالا بردن تعرفه عملاخودروی کمتری وارد می‌شود و مصوبه دولت در این مورد با روح قانون مجلس و خود لایحه (واردات خودروی دست دوم) دولت مغایرت دارد. آنها خواستار تجدید نظر دولت در تعیین تعرفه‌ها شدند.
در حالی که روزهای گذشته بازار خودرو در اکثر محصولات روند صعودی به خود گرفته بود، اما در پی تصویب لایحه واردات خودروی کارکرده زیر پنج سال ساخت، شاهد ریزش قیمت‌ها در بازار خودروهای داخلی و مونتاژی هستیم به‌طوری که در دسته مونتاژی‌ها قیمت برخی خودروها همچون هر دستگاه تیگو ۸ پرو ۹۰ میلیون تومان فروریخت.
به‌طور مشابه در دسته خودروهای داخلی نیز تا لحظه درج این خبر شاهد ریزش چهار تا ۴۰ میلیون تومانی قیمت انواع خودرو هستیم. اما اتفاقی که در این بین افتاد، وضع تعرفه سنگین بر خودروهای وارداتی از سوی دولت بود که مورد انتقاد شدید نمایندگان مجلس قرار گرفت. برخی نمایندگان در جسله علنی روز یکشنبه عنوان کردند که اگر دولت می‌خواهد قیمت خودرو ارزان نشود به‌طور رسمی اعلام کند؛ چراکه با بالا بردن تعرفه عملاخودروی کمتری وارد می‌شود و مصوبه دولت در این مورد با روح قانون مجلس و خود لایحه (واردات خودروی دست دوم) دولت مغایرت دارد. آنها خواستار تجدید نظر دولت در تعیین تعرفه‌ها شدند.
لایحه واردات خودروی کارکرده تصویب شد
واردات خودرو در حالی که از سال گذشته آزاد شد، اما هنوز راه به جایی نبرده است. پس از گذشت 15 ماه، تازه نمایندگان مجلس بر سر تصویب واردات خودروهای کارکرده با عمر کمتر از پنج سال به توافق رسیدند. نمایندگان مجلس در نشست علنی روز یکشنبه (۲۸ خرداد) با لایحه ماده واحده دو فوریتی واردات خودروی کارکرده موافقت کردند. بر اساس این مصوبه، ۳ ماده شامل مواد ۱۱ تا ۱۳ به قانون ساماندهی بازار خودرو مصوب ۱۴۰۰ مجلس افزوده می‌شود. مطابق تبصره یک ماده ۱۱ قانون ساماندهی بازار خودرو امکان واردات خودروی کارکرده مجاز می‌شود که در این صورت، الزامی که در بندهای ۳ و ۴ قانون موجود مبنی بر انتقال فناوری همزمان با واردات خودرو، حذف می‌شود. در تبصره ۲ این ماده عمر خودروهای وارداتی کارکرده حداکثر پنج سال لحاظ شده است. آیین نامه اجرایی این ماده را نیز وزارت صمت با همکاری بانک مرکزی، گمرک ایران و سازمان‌های استاندارد و حفاظت محیط زیست تدوین کرده و ظرف یک ماه از زمان لازم الاجرا شدن قانون در هیات دولت به تصویب می‌رسد.
همچنین بر اساس ماده ۱۲ قانون ساماندهی بازار خودرو (بعد از تایید شورای نگهبان) تبصره ۶ ماده واحده قانون چگونگی محاسبه و وصول حقوق گمرکی و سود بازرگانی و مالیات انواع خودرو و ماشین آلات راهسازی وارداتی و ساخت داخل مصوب ۱۳۷۱ اصلاح شده و تبصره ۸ این ماده واحده حذف می‌شود. بر این اساس هر ساله ارزش ماشین آلات راهسازی و خودروهای وارداتی به کشور اعم از نو و کارکرده بر اساس مستنداتی مانند قیمت شرکت‌های تولید‌کننده یا قیمت نمایندگی‌های آنها در سایر کشورها و نیز قیمت بازار از سوی وزارت صمت و گمرک تعیین شده و مبنای محاسبه حقوق و عوارض گمرکی قرار می‌گیرد. مطابق لایحه تصویب شده سازمان ملی استاندارد و سازمان حفاظت محیط زیست امکان استفاده از استانداردهای ملی کشور و استانداردهای کشور تولید‌کننده برای خودروهای وارداتی را خواهند شد. سلمان ذاکر دیگر نماینده مجلس هم پیشنهاد افزایش حداکثر سن خودروهای وارداتی از ۵ به ۱۰ سال را داد که با مخالفت نمایندگان مواجه شده و تصویب نشد.
دولت در تعیین تعرفه‌ها تجدیدنظر کند
اما بر اساس مصوبه جدید دولت، تعرفه واردات خودروهای سواری تا ۱۷۱درصد افزایش یافت. این رشد تنها خودروهای بنزینی دارای حجم موتور بالا را دربرنمی‌گیرد، بلکه محصولات هیبریدی و حتی زیر ۱۵۰۰سی‌سی را هم شامل می‌شود. بر اساس مصوبه موردنظر، سود بازرگانی واردات خودروهای هیبرید بنزینی با حجم موتور تا ۱۵۰۰سی‌سی از صفر به ۱۱درصد رسیده است. رشد عوارض خودرو به کشور اما مورد اعتراض شدید نمایندگان مجلس قرار گرفت. جلال رشیدی کوچی نماینده مردم مرودشت با انتقاد از افزایش نرخ تعرفه خودروهای وارداتی به شکل تصاعدی تاکید کرد: انتظار می‌رود دولت برای شکستن انحصار در بازار خودرو و کاهش قیمت‌ها در این تعرفه‌ها تجدید نظر کند. او در جلسه علنی روز یکشنبه مجلس نیز در اخطاری با استناد به اصل سوم قانون اساسی بیان کرد: اکنون مجلس در حال بررسی طرحی است که به واردات خودروهای کارکرده اشاره داشته و بیش از 95 درصد از نمایندگان به این طرح رای مثبت دادند یعنی این موضوع خواسته ملت است.
رشیدی کوچی ادامه داد: ما به دنبال این هستیم تا با شکستن انحصار در بازار خودرو و کاهش قیمت‌ها مردم بتوانند خودروهای مناسب سوار شوند اما اکنون آیین‌نامه‌ای که برای واردات خودرو نوشته شده تعرفه‌ها را به شکل تصاعدی افزایش داده است. برای خودروهایی با موتور 1500 تا 2000 سی‌سی تعرفه از 71 به 91، خودروهایی با موتور 2000 تا 2500 سی‌سی از 91 به 131، خودروهایی با موتور 2500 تا 3000 سی‌سی از 96 به 161 و برای خودروهای بالای 3000 سی‌سی به 171 درصد افزایش یافته است. رشیدی‌کوچی اظهار کرد: دولت اگر می‌خواهد قیمت خودرو ارزان نشود به‌طور رسمی اعلام کند. علاوه بر این رقم قرار است 4 درصد عوارض گمرکی گرفته شود. ما در مجلس به کمک دولت در تلاش هستیم تا با شکستن انحصار قیمت خودرو را کاهش دهیم. نماینده مردم مرودشت در مجلس تصریح کرد: واردات خودرو باید به نحوی باشد که به نفع مردم عادی بوده و انتظار می‌رود در آیین‌نامه‌ای نوشته شده و تعرفه‌های لحاظ شده تجدید نظر شود.
در کجای دنیا 171 درصد یعنی سه برابر قیمت ماشین عوارض گرفته می‌شود. یکی دیگر از اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس هم تعرفه واردات خودرو را مغایر با مصوبات مجلس اعلام کرد. لطف‌الله سیاهکلی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت مزیت واردات خودروهای کار کرده این است که با توجه با قیمت پایین خودرو، می‌توانیم با ارز کمتر خودروی بیشتری وارد کنیم؛ اما دولت مصوبه‌ای می‌گذارد که برعکس مصوبه مجلس و لایحه خودش است. وی افزود: وقتی تعرفه را بالا می‌بریم یعنی خودروی کمتری وارد کشور خواهد شد و مصوبه دولت با روح قانون مجلس و خود لایحه دولت مغایرت دارد. تذکرات لازم را به دولت در خصوص مصوبه تعرفه واردات خودرو داده‌ایم.
اثر لایحه واردات کارکرده‌ها بر بازار
رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودروی پایتخت گفت: تصویب لایحه واردات خودروی کارکرده زیر پنج سال ساخت از سوی نمایندگان خانه ملت، همچنین اخبار مثبت بهبود روابط سیاسی، بر بازار خودرو تاثیرگذار شد و قیمت همه انواع خودروها در بازار فروریخت. «سعید موتمنی» در گفت‌وگو با ایرنا افزود: به‌طور کلی اخبار مثبت؛ چه آزاد شدن واردات، چه درباره مسائل سیاسی و غیره بر کالاهای سرمایه‌ای از جمله خودرو تاثیرگذار است. وی بیان‌داشت: در چند روز گذشته شاهد روند صعودی قیمت‌ها در بازار خودرو بودیم، اما روز گذشته ملاحظه شد که با تصویب لایحه واردات خودروی کارکرده زیر پنج سال ساخت، همچنین اخبار مثبت واصله از بهبود روابط سیاسی با همسایگان بر بازار تاثیرگذار شد و قیمت همه انواع خودروها در بازار فروریخت. این مقام صنفی گفت: به‌طور مثال پژو ۲۰۷ دنده‌ای سقف شیشه‌ای که در روزهای گذشته تا ۷۵۰ میلیون تومان افزایش یافته بود، روز گذشته در ۷۰۰ میلیون تومان نیز مشتری نداشت. وی تصریح‌کرد: چنانچه مصرف‌کننده بداند که در آینده نزدیک گشایشی در واردات خودرو (حال چه خودروهای نو و چه کارکرده) ایجاد می‌شود، قیمت‌ها با کاهش مواجه خواهد شد و تصویب لایحه واردات خودروی کارکرده زیر پنج سال ساخت در روز جاری از سوی مجلس نیز در همین راستا اثرگذار شد. موتمنی خاطرنشان‌کرد: هر اقدامی در جهت ساماندهی بازار خودرو، حتی اگر این اقدام واردات تعداد اندکی خودرو باشد، بر بازار با تاثیرگذاری مثبت همراه خواهد شد.
وی گفت: در آینده نزدیک خواهیم دید که با آزاد شدن واردات خودرو، موضوعی همچون اینکه تعرفه گمرکی واردات چقدر باشد، بر قیمت‌ها تاثیرگذار می‌شود. رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودروی تهران اظهار داشت: بهبود روابط سیاسی با همسایگان نیز از آن دسته نشانه‌هایی است که آرامش سرمایه‌گذاران را به دنبال دارد و از این رو، سبب کاهش روند قیمت‌ها خواهد شد. سید جواد حسینی کیا نماینده مردم سقز هم با ابراز خوش‌بینی از واردات خودرو دسته دوم، تصریح کرد: پیش بینی مجلسیان این است که با واردات خودروهای کارکرد زیر 5 سال ناترازی تولید خودرو و مصرف از بین برود و در نهایت شاهد حذف شیوه قرعه کشی در عمل باشیم. در گذشته مجوز واردات خودرو کارکرده از سوی مجلس به دولت داده شد اما این مهم عملیاتی نشد.
اگر ناترازی تولید و مصرف از بین برود شاهد سرازیر شدن قیمت خودرو در بازار خواهیم بود همان‌گونه که امروز نیز قیمت خودرو در حال ریزش است. این نماینده مجلس در پاسخ به این پرسش که برخی از کارشناسان بر این باورند که واردات خودرو به صنعت داخلی آسیب وارد می‌کند و چرا نمایندگان برای کاهش قیمت تولید خودرو در کشور تلاش نمی‌کنند؟ گفت: قیمت فولاد و محصولات پتروشیمی در بورس تعیین می‌شود و بر اساس این قیمت باید فروش‌ها انجام شود زمانی‌که قیمت مواد اولیه در بورس تعیین می‌شود نمایندگان باچه مکانیزمی می‌خواهند قیمت تولید را کاهش بدهند؟ قیمت هزینه‌های بالاسری که میزان محدودی در نرخ خودرو تاثیرگذار هستند نمایندگان به خودروسازان تذکرات لازم را دادند. وی در پایان وزارت صمت را به عنوان متولی نظارت بر واردات خودرو معرفی کرد و افزود: واردات خودرو هیچ‌گونه خللی در روند تولید و صنعت خودروسازی در کشور ایجاد نمی‌کند؛ نیاز سالانه کشور به خودرو حدود یک میلیون و 700 هزار دستگاه است در حالی که صنعت حدود یک میلیون خودرو تولید می‌کند و 700 هزار متقاضی واقعی نیازش بدون پاسخ می‌ماند که به نظر می‌رسد نیاز این تعداد از متقاضیان با خودروهای کارکرده پاسخ داده خواهد شد.
