درویش کارشناس مسائل اقتصادی می گوید: اگر مذاکرات از سر گرفته نشود سال جاری هم انتظارات برای قیمت ارز صعودی خواهد بود و به سمت ابر تورم خواهیم رفت. اما اگر روابط خارجی ما تلطیف شود با کاهش انتظارات تورمی و ورود ارز به کشور میتوان شاهد کاهش قیمت و ثبات حدودا دو ساله در اقتصاد ایران بود.
اختصاصی/
به گزارش راه امروز - فائزه طاهری: سعید درویش کارشناس اقتصاد در گفت وگو با راه امروز می گوید: دلار و بازارهای تابع افزایش نسبتا بالایی را در بازه زمانی کوتاهی تجربه کرده اند و عموم مردم کنجکاو و نگران از رشد مجدد ارز در سال آینده هستند. قبل از اینکه به سراغ پیش‌بینی بازارهای مالی در سال آینده برویم باید به چند نکته پیرامون علل اصلی رشد ارز در بازار داخلی بپردازیم.
عامل افزایش تورم، نرخ دلار نیست
درویش درباره ارتباط دلار و تورم گفت: برخلاف تصور غلطی که در تحلیل دلار و در رابطه تورم با دلار وجود دارد، باید گفت عامل افزایش تورم و کاهش ارزش ریال که در اصل به معنی کاهش قدرت خرید، کاهش رفاه و گسترش فقر برای اکثریت مردم و در مقابل رشد روز افزون سرمایه برای ذینفعان در اقتصاد ماست، افزایش نرخ دلار نیست! بلکه باید توجه داشت که معادله کاملا برعکس است و در واقع تورم مقصر اصلی کاهش ارزش ریال و همینطور افزایش نرخ دلار است. یعنی باید نگاه به ارز مانند تغییرات نرخ یک کالا باشد. علت رشد قیمت یک کالا تورم است.
به گفته او، بنابراین در مورد ارز هم تورم به همین شکل عمل می‌کند. البته افزایش تورم خود معلول خلق بی‌رویه نقدینگی توسط دولت و بانک مرکزی است و در شرایطی که رشد اقتصادی با میزان چاپ نقدینگی در تناسب نباشد این اتفاق یعنی افزایش تورم اجتناب ناپذیر است. چاپ نقدینگی هم اغلب به علت کسری بودجه ساختاریاست که سال‌ها درگیر آن هستیم.
درویش در تحلیل نرخ دلار و پیش‌بینی آینده آعنوان کرد: نگاه نقطه‌ای به اقتصاد و نرخ ارز، نگاه درستی نیست؛ یعنی در پیش‌بینی آینده دلار ما باید به دنبال یک بازه قیمتی در طول سال باشیم و نه صرفا یک قیمت ثابت. تمام بازارها هر لحظه در نوسان هستند و تصور نقطه‌ای به اقتصاد که بگوییم یک بازار تا ابد رشد می‌کند یا کاهش قیمت را تجربه خواهد کرد و بعد آن رو منحصر به یک عدد کنیم درست نیست. در اصل قیمت دلار و دیگر بازارهای مالی در یک بازه تعریف می‌شود.
پیش بینی نرخ دلار در سالجاری
او ادامه داد: حال برای پیش‌بینی بازه قیمتی که دلار می‌تواند در آن نوسان داشته باشد ساده‌ترین و مهمترین راه محاسبه اختلاف تورم ایران و آمریکاست. تا زمانی که تورم ما از تورم آمریکا بالاتر باشد، به میزان اختلاف این دو کاهش ارزش ریال را شاهد خواهیم بود و این یعنی بدون در نظر گرفتن به نتیجه رسیدن یا نرسیدن مذاکرات پیرامون برنامه هسته‌ای و موشکی ایران که حال همکاری با روسیه هم به آن اضافه شده، حتما شاهد سقوط حدود 40 درصدی ریال در مقابل دلار خواهیم بود!
به گفته درویش، اگر مذاکرات از سر گرفته نشود امسال هم انتظارات برای قیمت ارز صعودی خواهد بود و به سمت ابر تورم خواهیم رفت. اما اگر روابط خارجی ما تلطیف شود با کاهش انتظارات تورمی و ورود ارز به کشور میتوان شاهد کاهش قیمت و ثبات حدودا دو ساله در اقتصاد ایران بود.
این تحلیلگر اقتصادی بیان کرد: افزایش تورم، سیاست‌های پولی نادرست، کاهش قابل توجه نرخ بهره حقیقی، ریزش قابل توجه سرمایه‌های اجتماعی و تمایل به مهاجرت از کشور تقاضا برای خرید ارز و همینطور خروج ارز را افزایش داده است و بعید به نظر می‌رسد، بدون اصلاح روابط خارجی و سیاست‌های داخلی شاهد تغییرات در این موارد باشیم.
او افزود: در کنار موارد گفته شده، اعمال محدودیت‌ها در ورود ارز از کانال کشورهای همسایه به این مزید بر علت شده و دست بانک مرکزی برای تاثیرگذاری حداقل کوتاه‌مدت در بازار را محدود کرده. در حال حاضر رشد حقیقی در اقتصاد نداریم و ریسک‌های سرمایه‌گذاری همچنان در حال بزرگتر شدن است که بدون توافق برای سال جاری این ریسک‌ها گسترش پیدا خواهند کرد.
اشتباه دولت ها چه بود؟
درویش با اشاره به اینکه در حال حاضر بحث تقاضا نیز در کشور شرایط خوبی ندارد وهمسو با رشد جمعیت، نیروی فعال کار افزایش پیدا نکرده، توضیح داد: از طرفی ترکیب پول و شبه پول به نفع پول تغییر کرده که مشخصا بخاطر نرخ بهره حقیقی منفی است و این به خودی خود در سرعت گردش پول که یکی از عوامل تاثیرگذار در کنترل تورم است تاثیر عمده‌ای دارد.
او ادامه داد: در سال‌های اخیر تمرکز دولت بیشتر بروی کنترل سرعت گردش پول بوده تا کاهش سرعت چاپ نقدینگی که این سیاست با نرخ حقیقی بهره تناسبی ندارد و در سال جاری برای تاثیرگذاری، نرخ بهره حقیقی باید افزایش چشمگیری پیدا کند.
این تحلیلگر اقتصادی می گوید: وقتی موتور تورم روشن است، همه بازارها رشد می‌کنند. از بورس تا خودرو، مسکن، زمین و طلا همه دچار رشد می‌شوند؛ اما دقت داشته باشید در 20 سال گذشته، بورس، طلا، مسکن و زمین بیشتر از ارز رشد کردند.
چرا بازار سکه دچار حباب شد؟
بنابر توضیحات درویش، ممنوعیت معاملات ارزی و شدت گرفتن تقاضا در بازار سکه به عنوان بازار قانونی جایگزین ارز، سبب رشد حبابی و قابل توجه سکه نسبت به دلار شده است. افزایش تقاضا برای سکه‌های گرمی و ربع سکه و افزایش حباب این نوع سکه‌ها به وضوح نشانگر کاهش قدرت خرید مردم و فقیرتر شدن جامعه است.
دروبش معتقد است: بدون کاهش تنش و رسیدن به یک توافق، اشکال مختلف طلا پناهگاه امن سرمایه در برابر افزایش ریسک‌ها خواهد بود و در این صورت احتمال رشد بالای آن حتمی است.
وضعیت بازار مسکن در سال جاری
این تحلیلگر اقتصادی معتقد است که در سال جاری بازسازی واحدهای مسکونی با اقبال بیشتری مواجه خواهد شد و در بلندمدت نیز رشد قیمت املاک مسکونی بیش از زمین خواهد بود. با توجه به افزایش هزینه‌ها پیرامون مواد اولیه که قطعا در ماه‌های گرم سال تشدید خواهد شد، به نظر نمی‌رسد اقبال به سمت ساخت و ساز به اندازه گذشته باشد و سرمایه گذاران این حوزه به دنبال کسب سودهای سریعتر و کم دردسرتر هستند. همچنین در کوتاه‌مدت نیز قیمت اجاره‌بها افزایش خواهد داشت و سال سختی برای مستاجران در پیش است!
به گفته درویش، عقب‌ماندگی بازار اصطلاح رایج این روزها برای تحلیل بازار سرمایه است. در تحلیل بازارها باید توجه داشت نقدینگی همزمان نمی‌تواند در چند بازار حضور داشته باشد و در واقع نقدینگی به ترتیب از بازاری به بازار دیگر حرکت می‌کند. رشد بازار سرمایه هنوز به زمان نیاز دارد و در بازه بلندمدت با برگشت اعتماد محقق خواهد شد.
