دو راهی مجلس برای استیضاح

فرشته فریادرس روزنامه نگار در گزارشی در روزنامه تعادل نوشت:  در حالی یک هفته از افزایش قیمت کارخانه خودروها نمی‌گذرد که پیش‌بینی کنترل قیمت بازار درست از آب درنیامد و شاهد افسارگسیختگی قیمت‌ها هستیم؛ خودروهایی که با قیمت های میلیاردی در بازار جا خوش کرده اند.  روند صعودی قیمت ها به حدی است که نه تنها انتقاد مشتریان را به همراه داشته، بلکه صدای مجلس را هم در آورده. به طوریکه نمایندگان مجلس خواهان ورود مجلس به مساله قیمت خودرو شدند. 

برخی از نمایندگان با انتقاد از وضعیت فعلی قیمت خودروها در بازار عنوان کردند: چطور می شود قیمت خودرویی مثل پراید در کمتر از دو ماه به ۳۵۰ تا ۴۰۰ میلیون برسد؛ این قیمت چگونه تعیین می شود و چه افراد و گروهی و تشکیلات و احزابی نقش دارند؟. 

برخی دیگر با کنایه عنوان کردند که پراید آهن قراضه را کیلویی چند می‌دهید؟ نمایندگان بیش از هر فاکتوری دیگری، وزیر صمت را مقصر این وضعیت میدانند و خواهان استیضاح یا برکناری او هستند. درهمین راستا، فاطمی امین وزیر صمت هم که برای پاره ایی توضیحات به کمیسیون صنایع رفته بود؛ اما پس از اینکه اعضای این کمیسیون از صحبت های او قانع نشدند، استیضاح وزیر صمت را به تصویب رساندند.

 حال اگر رئیس مجلس موافقت کند، استیضاح روز سه شنبه در صحن اعلام وصول خواهد شد. البته چندی از این خبر نگذشت که دبیر کمیسیون صنایع به خبرگزاری دولت گفت که فعلا کمیسیون نظری ارائه نکرده و کمیسیون وقت دارد تا نسبت به این موضوع تعیین تکلیف کند؛ چراکه برخی از اعضا امضای خود را برای استیضاح پس گرفته اند. چنانچه تعداد امضاکنندگان به زیر 10 نفر کاهش یابد، استیضاح منتفی می شود. 

حال با توجه به گمانه زنی که درباره برکناری وزیر صمت از سوی خود دولت نیز شنیده می شود، باید منتظر ماند و دید آیا او گزینه بعدی ترمیم بدنه دولت خواهد بود یا در صورت موافقت رئیس مجلس استیضاح او درمجلس کلید می خورد.

تصور بر این بود که با اصلاح قیمت کارخانه خودرو، روند نزولی قیمت‌ها نیز در بازار اتفاق بیفتد، اما متأسفانه قیمت خودرو در بازار که متأثر از کاهش عرضه توسط خودروسازان است، کاهشی نشد و حتی با رشد نجومی قیمتها در انواع خودروهای داخلی و مونتاژی نیز روبه‌رو شده است.  

بررسی‌ها نشان می‌دهد،  قیمت خودروهای صفر در بازار روندی صعودی دارد، به طوری که خودروهای مدل ۱۴۰۲ رشدهای عجیب و غریب قیمتی را تجربه می‌کنند. به نظر می‌رسد قیمت‌ها از ابتدای سال خیال ایستادن ندارد و روندی که در بازار می‌شود، فقط صعودی است.  

پژو۲۰۶ تیپ ۳ پانوراما مدل ۱۴۰۲ تنها در ۱۰ روز گذشته ۴۰ میلیون تومان گران شده است و در بازار به قیمت ۶۸۰ میلیون تومان رسیده است. پژو ۲۰۷ MC اتوماتیک مدل ۱۴۰۲ نیز در بازار به قیمت یک میلیارد و ۵۰ میلیون تومان به فروش می‌رود و این در حالی است که این خودرو ۱۰ روز قبل ۸۰ میلیون تومان ارزان‌تر بود. پژوپارس LX مدل ۱۴۰۲ هم در بازار رشد ۳۰میلیون تومانی قیمت را تجربه پیدا کرده و به قیمت ۷۵۰ میلیون تومان به فروش می‌رود. بنا به این گزارش، دناپلاس دنده ای ساده مدل ۱۴۰۲ در بازار ۸۵۰ میلیون تومان قیمت پیدا کرده و این در حالی است که ۱۰ روز قبل این خودرو ۲۰ میلیون تومان ارزان‌تر بود. دناپلاس اتوماتیک توربو مدل ۱۴۰۲ هم ۶۰ میلیون تومان گران شده و یک میلیارد و ۵۰ میلیون تومان قیمت خورده است.

 

نکته قابل توجه اینجاست افزایش قیمت برخی از خودروها به‌حدی از قیمت کارخانه بالاتر است که مصرف‌کنندگان را با شوک قیمتی روبه‌رو کرده است به‌عنوان نمونه، دیگنیتی پرایم در کارخانه 935 میلیون تومان قیمت خورده است اما این خودرو در بازار دو میلیارد و 555 میلیون تومان فروخته می‌شود، علاوه بر این دیگنیتی پرستیژ نیز یک میلیارد و 120 میلیون تومان در کارخانه قیمت‌گذاری شده است اما در بازار دو میلیارد و 950 میلیون تومان به فروش می‌رسد.

البته به‌صورت کلی در خودروهای چینی رشد قیمت‌ها افسار گسیخته است و خودروها یک میلیارد و 500 میلیون تومان را رد کرده و به دو میلیارد رسیده‌اند، به‌عنوان نمونه فونیکس تیگو پرومکس دو میلیارد و 620 میلیون تومانی کارخانه در بازار سه میلیارد و 725 میلیون تومان فروخته می‌شود.

در این شرایط، فعالان بازار خودرو اعتقاد دارند تنها در صورتی که عرضه خودرو افزایش پیدا کند و شاهد محدودیت در عرضه نباشیم، قیمت‌ در بازار خودرو کنترل خواهد شد. سعید موتمنی، رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو در مورد دلایل افزایش قیمت‌ها می‌گوید: دلیل اصلی گرانی‌های اخیر به عرضه کم خودرو برمی‌گردد. به گفته او، اتفاقی که شاهد آن هستیم این است که خودرو کمتر فاکتور شده و محدودیت عرضه باعث شده است در حال حاضر خرید خودروی داخلی صفر به سختی انجام می‌شود و کسی که خریدار است، مجبور شود به هزار و یک جا برود تا بتواند خودرو تهیه کند؛ البته با قیمت بالاتر که علت اصلی آن هم این است که فعلا عرضه خودرو به آن صورت در بازار انجام نمی‌شود و خودرو کم است. موتمنی متذکر می‌شود: از فروردین ۹۷ تا امروز خودروهای داخلی تقریبا ۱۸ تا ۱۹ برابر شده است که یکی از دلایل اصلی افزایش نجومی قیمت خودرو، محدودیت عرضه است.

روز گذشته تعدادی از نمایندگان مجلس هم که از وضعیت قیمت ها در بازار خودرو گلایه مند بودند خواهان پاسخگویی و استیضاح وزیر صمت شدند.  فتح الله توسلی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در جلسه علنی دیروز (یکشنبه) مجلس در تذکری گفت: همه از وضعیت اسف بار بازار خودرو خبر داریم؛ در کمتر از یک ماه گذشته قیمت برخی از خودروها ۳۰۰ میلیون اضافه شده که هیچ توجیهی ندارد. آیا کسی پاسخگوی این وضعیت در کشور است؟ ما که نمی توانیم جواب مردم را بدهیم. وی ادامه داد: چطور می شود قیمت خودرویی مثل پراید در کمتر از دو ماه به ۳۵۰ تا ۴۰۰ میلیون برسد؛ این قیمت چگونه تعیین می شود و چه افراد و گروهی و تشکیلات و احزابی نقش دارند؟ واقعا نمی توانیم جواب مردم را بدهیم. توسلی از رییس مجلس خواست که مجلس به موضوع افزایش قیمت خوردو ورود کند.

عبدالعلی رحیمی مظفری هم در تذکری شفاهی بیان کرد: اکنون سوال این است که چه زمانی خودرو می‌خواهد از سبد تولید ملی خارج شود؟ ما تا چه زمانی باید تاوان خودرو را بدهیم؟ آقای وزیر پاسخ دهد آیا نفت، گاز، بنزین و گازوئیل و سوختی که در کشور هدر می‌دهیم، سرمایه ملی نیست؟ آیا نمی‌شود با مابه التفاوت ارز در این حوزه خودرو وارد کشور کرد که اجازه آن صادر نمی‌شود؟ او در ادامه عنوان کرد: اگر بهانه این است که همه چیز گران شده است، ما باید سوال کنیم که پراید کیلویی چند، این آهن قراضه را کیلویی چند می‌دهید؟ آیا خودروساز‌های خارجی هزینه نمی‌دهند؟ آیا هزینه انرژی آن‌ها از ما بیشتر نیست؟ چرا قیمت‌ها به این صورت است و تا چه زمانی می‌خواهیم به این بهانه که تولید را ملی کنیم و مردم را تحت تحریم قرار دهیم؟ 

در حال حاضر مجلس پیشقدم شده و انتظار داریم مابقی دستگاه‌ها نیز در این مسیر گام بردارند.  کمال علیپور خنکداری دیگر نماینده مجلس هم در تذکری شفاهی اینطور گفت: مجلس مصوب کرده است تا خودرو وارد کشور شود اما متاسفانه برداشت غلطی شده است‌. کجا گفته شده که از مردم ۵۰۰ میلیون تومان گرفته شود؟ در کجا به وزارت صمت اجازه داده شده تا اینگونه با مردم برخورد کنند؟

در همین حال، استیضاح وزیر صمت در کمیسیون صنایع و معادن مجلس پس از صحبت‌های طراحان استیضاح و پاسخ‌های وزیر بررسی شد. با توجه به اینکه تعداد امضاکنندگان استضیاح بیش از ۱۰ نماینده بود، گزارش استیضاح به صحن علنی ارسال خواهد شد. حاجی دلیگانی عضو کمیسیون قضائی مجلس در این باره توضیح داد: استیضاح وزیر صمت در کمیسیون صنایع و معادن مجلس پس از صحبت‌های طراحان استیضاح و پاسخ‌های وزیر بررسی شد و با توجه به اینکه تعداد امضاکنندگان استضیاح بیش از ۱۰ نماینده بود، گزارش استیضاح به صحن علنی ارسال خواهد شد. به گفته او، اگر گزارش امروز به مجلس ارسال شود طی دو روز جلسه علنی بعدی مجلس اعلام وصول می‌شود و ظرف مدت ده روز باید جلسه استیضاح برگزار خواهد شد. 

روح الله عباسپور و لطف الله سیاهکلی دو عضو دیگر این کمیسیون نیز در گفت وگو با ایسنا این موضوع را تایید کردند. البته عباسپور سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن گفته است: قرار بر این شد هر کسی که از توضیحات وزیر قانع شد انصراف خود را اعلام کند. اما چندی نگذشت که معصومه پاشایی دبیر کمیسیون صنایع و معادن مجلس درباره جزییات استیضاح وزیر صمت به ایرنا خبرگزاری وابسته به دولت گفت: فعلا کمیسیون نظری ارائه نکرده است و تا فردا کمیسیون وقت دارد تا نسبت به این موضوع تعیین تکلیف کند این در حالیست که بعضی از خبرگزاری ها اظهارنظرهایی را مطرح کرده‌اند که صحت ندارد. 

پاشایی با بیان اینکه در صورتی که تعداد استیضاح کنندگان به حد نصاب نرسد، استیضاح متنفی می شود گفت: در صورتی که آمار زیر ۱۰ نفر باشد استیضاح منتفی است، اکنون تعدادی از نمایندگان امضای خود از طرح استیضاح وزیر صمت را پس گرفتند.

در راستای تقویت کارآمدی بدنه دولت، سخنگوی دولت اعلام کرد که با توجه به اینکه مدیران مستمر مورد ارزیابی قرار می‌گیرند تغییراتی در بدنه دولت اعمال خواهد شد. بر همین اساس نیز هفته پیش شاهد سه تغییر در مدیران ارشد اجرایی کشور بودیم که شامل جابجایی در ریاست سازمان برنامه و بودجه، وزارت جهاد کشاورزی و مدیریت صندوق نوآوری و شکوفایی بود. پیش از این هم شاهد تغییر رئیس کل بانک مرکزی و وزیر آموزش و پرورش بودیم. در این بین در مورد تغییر سید رضا فاطمی امین وزیر صمت نیز گمانه زنی‌هایی مطرح شد و چالش‌هایی همچون صنعت خودرو، بازار لوازم خانگی، فولاد و مس را عاملی برای تغییر وزیر اعلام کردند.  از همین رو، روز گذشته وقتی یکی از خبرنگاران از وزیر صمت پرسید که «آیا گمانه زنی‌ها در مورد تغییر وی صحت دارد یا خیر» که فاطمی امین در پاسخ گفت: «قرار بود شوخی نکنید!»

 از سال گذشته زمزمه‌های زیادی در مورد تغییر فاطمی امین به گوش می‌رسید و حتی مجلس نیز وزیر صمت را یک بار استیضاح کرد و برخی از نمایندگان به دنبال استیضاح دوباره او بودند؛ اما حالا با اتفاقاتی که رخ داده، باید منتظر ماند و دید آیا او گزینه بعدی ترمیم بدنه دولت خواهد بود یا در صورت موافقت رئیس مجلس استیضاح او درمجلس کلید می خورد.