خروج خودروهای اقتصادی از بازار

فرشته فریادرس روزنامه نگار در تعادل نوشت: قیمت جدید خودرو در درب کارخانه پس از پاسکاری‌های فراوان سرانجام اعلام شد. بر اساس لیست جدید، قیمت محصولات ایران‌خودرو و سایپا میانگین ۲۹/۷ درصد افزایش یافته است. با این حال جدول منتشرشده، نشان می‌دهد 17 مدل از خودروهای تولیدی مجوز رشد بیش از 40 درصد را دریافت کرده‌اند. چهار مورد از خودروها نیز مجوز افزایش 29 تا 40 درصدی را دریافت کرده‌اند. در این میان تنها شش مدل از خودروها هستند که کمتر از 29 درصد افزایش قیمت داشتند.

بر این اساس حداکثر افزایش قیمتی ۴۲ درصد و کمترین آن ۱۰ درصد است. اما واکنش بازار به اعلام قیمت رسمی کارخانه چه بود؟ روز دوشنبه ۲۱ فروردین درجریان معاملات بازار آزاد قیمت محصولات ایران‌خودرو تا ۴۰ میلیون افزایش پیدا کرد. از آنسو، می‌توان به خروج خودروهای اقتصادی از بازار نیز اشاره کرد؛ به‌طوری‌که خودروهای اقتصادی سایپا وارد کانال 400 میلیون تومانی شدند و «دنا پلاس توربو اتومات» هم در بازار یک میلیارد تومان را رد کرد. 

سرانجام پس از چند روز بحث و گمانه زنی‌ درباره میزان افزایش قیمت خودرو در کارخانه، شورای رقابت نرخ‌های جدید را اعلام کرد و به نظر می‌رسد اخطار مخبر معاون اول رییس‌جمهور برای جلوگیری از تورم تازه در بازار، کارساز شد و ترمز شورای رقابت کشیده شد. 

شورای رقابت پس از چند ماه بحث و گمانه زنی، سرانجام چند روز قبل اعلام کرد که مصوبه‌ای تازه برای افزایش قیمت خودرو نهایی کرده و آن را منتشر خواهد کرد. به دنبال اعلام این خبر، برخی گمانه زنی‌ها از این حکایت داشت که مجوز افزایش قیمت برخی خودروها حتی تا ۷۰ درصد نیز صادر شده، موضوعی که با ورود معاون اول رییس‌جمهور همراه شد و سرانجام قیمت‌های اعلامی فاصله‌ای جدی با نرخ‌های مطرح شده در روزهای قبل پیدا کرد.

بر اساس توضیحاتی که مدیرعامل سایپا داده، میانگین افزایش قیمت خودروهای پرتیراژ از سوی شورای رقابت نهایی شده است. مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا میزان افزایش قیمت‌ خودروهای داخلی را اعلام کرد که بر اساس آن محصولات پرتیراژ ایران‌خودرو ۲۹ درصد و محصولات سایپا میانگین ۱۷ تا ۱۸ درصد افزایش قیمت داشته‌اند؛ پیش از این میزان افزایش قیمت‌ها بیش از ۴۰ درصد بود که پس از دستور معاون اول رییس‌جمهوری این قیمت‌ها توسط سازمان حمایت پالایش و درصد افزایش قیمت‌ها کمتر شد.

مطابق با دستورالعمل ابلاغی شورای رقابت، علاوه بر بررسی کارشناسی صورت‌های مالی خودروسازان داخلی، معیار شاخص رقابت‌پذیری با بررسی خودروهای هم رده داخلی با همکاری تنها دانشکده تخصصی صنعت خودروی کشور (دانشکده و پژوهشکده خودروی دانشگاه علم و صنعت) انجام شد و در این کارگروه از سازمان حمایت مصرف‌کننده و سایر ارکان صنعتی کشور نیز بهره گرفته شد. 

البته به گفته قالیباف سخنگوی وزارت صمت، میانگین افزایش قیمت خودرو ۲۹/۷ درصد بوده و سقف افزایش قیمت برای خودروها ۴۲ بوده و هیچ‌یک از خودروها بیش از این عدد افزایش قیمت نداشته‌اند. او با اشاره به پیشنهاد شورای رقابت مبنی بر افزایش ۴۰ درصدی خودرو، گفته: با تصمیم‌گیری‌های جدید این پیشنهاد تعدیل شد و به زیر ۳۰ درصد رسید.

باید این موضوع را نیز در نظر داشت که در زمان خرید به قیمت‌های پایه ۳ درصد عوارض شهرداری، ۶ درصد مالیات ارزش افزوده، یک درصد مالیات ماده ۳۰ قانون مالیات ارزش افزوده، یک درصد مالیات شماره‌گذاری، ۲.۵ درصد مالیات هوای پاک، ۴.۲۵۰ میلیون تومان بیمه شخص ثالث و حدوداً ۶۰۰ هزار تومان خدمات شماره‌گذاری، پست و نصب پلاک نیز اضافه خواهد شد. 

همچنین لازم به ذکر است که در طرح جدید تخصیص یکپارچه خودرو امکان تخصیص خودرو بدون قرعه‌کشی فراهم آمده است و اکنون همه واجدان شرایط می‌توانند بدون قرعه‌کشی در خصوص دریافت خودروهای مدنظر با قیمت جدید بر اساس فهرست انتظار اقدام کنند.

یکی از محصولات ایران‌خودرو بیشترین افزایش قیمت را میان محصولات دو خودروساز بزرگ کشور داشت. در جدول قیمت جدید خودرو در درب کارخانه، خودروی دنا پلاس اتوماتیک با موتور EF7_YC,L از قیمت ۳۴۸ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان به نرخ ۴۵۰ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان رسیده است. یعنی هم‌اکنون این خودرو در درب کارخانه حدود ۱۰۲ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان گران‌تر از گذشته به فروش می‌رسد.

با نگاهی به جدول قیمت جدید خودرو در درب کارخانه می‌توان به این نکته پی برد که در میان افزایش قیمت‌ها، خودروهایی نیز وجود دارند که قیمت آنها دستخوش تغییر نشده‌اند. دو خودروی هایما S7 پلاس توربو شارژ اتوماتیک و هایما S5 توربو شارژ اتوماتیک AT6، خودروهایی هستند که در این نوبت از افزایش قیمت به صورت دستوری نرخ آنها افزایش پیدا نکرده است. فارغ از دو مدل خودروی هایما که قیمت آنها افزایش نیافت، یکی از پرطرفدارترین خودروهای بازار این روزها تنها ۲۱ میلیون تومان گران شد. خودروی کوییک از ۱۴۵ میلیون تومان به ۱۶۶ میلیون تومان رسید.

پس از اعلام قیمت‌های جدید خودروهای پرطرفدار داخلی شاهد یک اتفاق مهم در بازار بودیم، در این خصوص می‌توان به خروج خودروهای اقتصادی از بازار اشاره کرد، به‌طوری‌که خودروهای اقتصادی سایپا وارد کانال 400 میلیون تومانی شدند و «دنا پلاس توربو اتومات» هم در بازار یک میلیارد تومان را رد کرد. رشد قیمت خودرو در حالی در بازار دیروز رقم خورد که نرخ دلار نوسان اندکی در بازار داشت با این شرایط می‌توان گفت رشد قیمت خودرو تحت تاثیر نرخ دلار نبوده و بیش از همه چیر به دلیل افزایش قیمت کارخانه‌ای خودرو بوده است.

«شاهین»، «کوییکR»، «کوییک معمولی»، «تیبا صندوقدار»، «تیبا2 معمولی» و «ساینا» محصولاتی هستند که امروز مورد ارزیابی قرار گرفتند.

براساس ارزیابی بازار و با اعلام قیمت جدید کارخانه‌ای خودروها شاهد جهش قیمت در بازار خودرو بودیم، رشدی که موجب شد تا سایپایی‌ها در بازار رشد 4 تا 22 میلیون تومان را تجربه کنند. رصد بازار روز یکشنبه نشان‌دهنده آن است که در میان محصولات سایپا «ساینا» تنها خودرویی است که بیشترین رشد قیمت در بازار را داشت و 22 میلیون تومان گران شد.

قیمت «شاهین» در بازار یکشنبه 720 میلیون تومان شد و رشد 20 میلیونی قیمت را تجربه کرد. «ساینا» هم در بازار 416 میلیون تومان قیمت‌ خورد و این خودرو 22 میلیون تومان نسبت به روزهای گذشته افزایش قیمت داشت. از سوی دیگر رصد بازار خودرو نشان می‌دهد، در میان خانواده کوییک هم «کوییکR» در بازار 416 میلیون تومانی شد و رشدی 6 میلیونی را تجربه کرد و «کوییک معمولی» هم با افزایش 4 میلیونی در بازار 407 میلیون تومان قیمت خورد.

اما در میان خانواده تیبا، «تیبا صندوقدار» در بازار 400 میلیون قیمت‌گذاری شد و افزایش 2 میلیونی را تجربه کرد و «تیبا 2 معمولی» هم در بازار 406 میلیون تومان دست به دست شد و رشدی 7 میلیونی داشت.

قیمت محصولات ایران‌خودرو در بازار آزاد نیز بعد از تعیین تکلیف نرخ‌های جدید کارخانه، دوشنبه ۲۱ فروردین بین پنج تا ۴۰ میلیون افزایش پیدا کرد. دنا پلاس شش دنده و تارا دنده‌ای بیشترین افزایش قیمت را به‌ثبت رساندند و امروز هر کدام با جهش ۴۰ میلیونی پا به بازار گذاشتند. قیمت دنا پلاس شش‌دنده به ۹۵۵ میلیون تومان رسید و تارا دنده‌ای امروز ۸۲۰ میلیون تومان ارزش دارد.

قیمت دنامعمولی با رشد ۲۵ میلیونی به ۷۹۰ میلیون تومان افزایش پیدا کرده و سمند EF۷ دوگانه‌سوز که به همین اندازه گران شده، امروز ۶۴۰ میلیون تومان فروخته می‌شود.  پژو ۴۰۵، رانا پلاس و رانا پلاس پانورما که جزو ارزان‌ترین محصولات ایران‌خودرو در بازار به‌حساب می‌آیند، ۲۰ میلیون بیشتر از روز یکشنبه ارزش دارند و قیمت محصولاتی مثل پژو پارس ساده و پژو ۲۰۶ تیپ ۲، درمقایسه با روز یکشنبه ۱۰ میلیون تومان بیشتر شده است. دنا پلاس اتوماتیک هم که دیروز کمترین میزان افزایش قیمت را به ثبت رسانده و ارزش آن پنج میلیون تومان ارتقا پیدا کرده، حالا در بازار آزاد ۹۸۵ میلیون تومان معامله می‌شود.

در پی اعمال افزایش قیمت محصولات خودروسازان، فعالان بازارخودرو معتقدند، این افزایش تاثیر مستقیم بر روند بازار خودرو دارد. در این میان باید به این نکته اشاره کرد که حتی تاخیر شورای رقابت و وزارت صمت در اعلام قیمت‌ها بر بازار تاثیر گذاشت و خودرو را طی ۱۰ روز حدود پنج درصد گران کرد. کارشناسان معتقدند با افزایش قیمت خودرو در درب کارخانه، نرخ خودروها در بازار آزاد نیز شیب صعودی را تا پایان سال طی می‌کند. کریمی سنجری کارشناس خودرو، نیز با اشاره به تغییر رویکرد شورای رقابت از حالت سیاسی به حالت تخصصی‌تر در این دوره، اصلاح قیمت‌ها را در جهت کاهش فاصله قیمت کارخانه‌ای محصولات با بازار، برای مصرف‌کننده مفید دانسته‌ و عنوان کرد بایستی در ادامه روند واردات خودروها، تعللی صورت نگیرد و به سیاست‌هایی نظیر واردات خودرو برای متعادل ساختن بازار توجه جدی‌تری شود.