بیماری ها و اختلالات شایع شخصیت کدام است؟

 زندگی مشترک ، اتوبانی است که بازگشت ندارد؛ دنده عقب گرفتن در آن، یا عقبگرد است ؛ یا منجر به تصادف و جرح و زخم می شود، زخمی که چون خوره روحت را می خورد و گاه چیزی از ماهیتت باقی نمی گذارد و تو را از انرژی جنبشی به یک پتانسیل معلول و منفعل بدل می کند. این جملات تلخ از آن آغاز گر این نوشته شد که مبادا جوانان سرزمینمان به عطش آب، تن به سراب دهند و از غلیان شور و احساسات ویژه جوانی، چشم عقلشان بسته شود ...
درست است که آدم‌ها با ازدواج بیشتر عادت‌هایشان دگرکون می شود و اصلا شیوه زندگی و علایق‌شان هم با قبل تفاوت پیدا می‌کند، اما باز هم عادت‌های بد و آزاردهنده ای وجود دارد که نه تنها با گذشت زمان درست نمی‌شود، ممکن است روز به روز شدید‌تر هم بشود. جوانان باید این را بدانند و دست از خیال واهی "تغییر دادن دیگران" بردارند. ما به سختی می توانیم عادت ها و الگوبرداری های منفی یک کودک را تغییر دهیم تا چه برسد به شخصیت شکل گرفته یک جوان در سن ازدواج.

گفت وگوی شبکه ایران را با پریسا عزیزی، روانشناس و مشاور خانواده درباره بیماری ها و اختلالات شخصیت در پی بخوانید:

 

نظرتان راجع به دوران نامزدی برای شناخت بیشتر و تابوی به هم خوردن احتمالی آن در فرهنگ ما چیست؟
من به همه خانواده ها دوران نامزدی را برای ازدواج پیشنهاد می کنم؛ هرچند که برخی خانواده های سنتی دوران آشنایی را قبول ندارند؛ اما این دوران بسیار ضروری است و برای رعایت مسائل شرعی آن هم می شود صیغه محرمیت بین دختر و پسر خوانده شود. متاسفانه باید بگویم این که به هم خوردن نامزدی یک فاجعه وتابوی بزرگ پنداشته می شود، از آسیب های اجتماعی فرهنگ ما است. اصلا نباید فکر کرد که به هم خوردن نامزدی یک لکه ننگ و یک برچسب بر پیشانی فرزند ما است . برعکس، قطع یک رابطه، به معنای بد بودن هیچ یک از طرفین آن رابطه نیست و از شعور بالا سرچشمه می گیرد که اگر رابطه ای نا همگن و ناسالم است، با توجیهاتی چون رفتن آبرو، حرف مردم و اشتباهات ناآگاهانه و عوامانه ، دو جوان و فرزند احتمالی آن ها و یک زندگی را قربانی نکنیم . از طرفی یک ازدواج نادرست دیر یا زود تخریبش را خواهد داشت. آن وقت دیگر چیزی برای پنهان کردن نمی ماند. پس همواره باید راهی را انتخاب کرد که آسیب کمتری برساند. و به فرزندانمان هم بیاموزیم برای خودت زندگی کن نه به حرف دیگران چرا که مهم تر از همه تو هستی . تا اضطراب" این نکند ها " و " "مردم چه می گویند ها " از جان فرزندانمان دور شود و بتوانند تصمیم و انتخاب عاقلانه ای داشته باشند.

 

طول دوران نامزدی حدودا باید چقدر باشد تا جوانان بتوانند به یک شناخت نسبی از یکدیگر و خانواده ها برسند؟
حداقل زمانی که برای دوران آشنایی باید در نظر گرفت، 6 ماه است. چرا که برخی از اختلالات شخصیت در 2 ، 3 ماه خود را نشان نمی دهد و برای یک جوان، که تجربه و آگاهی کافی و تخصص روانشناختی ندارد، قابل تشخیص نیست. از طرفی در ابتدای یک رابطه معمولا افراد تلاش می کنند که چهره مثبتی از خود آشکار کنند و بر روی رفتارشان کنترل کافی داشته باشند.

 

پرسش اصلی من این است که چه وقت باید به یک رابطه میان دختر و پسر در دوران آشنایی پایان داد؟
ببینید دو دسته عوامل وجود دارد که ما با مشاهده آن ها به جوان ها و خانواده شان در مشاوره ها هشدار می دهیم. یکی از آنها بیماری ها و اختلالات شخصیتی است و دسته دیگر علائم هشدار دهنده هستند.
این بیماری ها و اختلالات چه هستند؟
این علائم و نشانه ها، آن چیزهایی است که اگر در هریک از دو جوانی که قرار است با هم ازدواج کنند، یکی ازآن ها - که نشان از وجود یک بیماری و اختلال شخصیتی است - بروز کند، حتما باید رابطه تمام شود. این اختلالات فراوانی دارد و بیش از 18 مورد است که با عنایت به محدودیت زمان و فضای این گفتگو، تنها به معرفی 3مورد از شایع ترین های آن ها می پردازم. اختلال شخصیت ضد اجتماعی ، اختلال شخصیت دوقطبی و اختلال شخصیت وابسته.

 

ممکن است درباره این بیماری ها و اختلالات شخصیتی توضیحات بیشتری بدهید؟
حتما . در این گفتگو من به همان سه مورد شایع می پردازم که عبارتند از:
1.اختلال شخصیت ضد اجتماعی: افرادی که این اختلال را دارند، در اوایل رابطه بسیار جذابند و طرف مقابل نمی تواند متوجه این اختلال شود. در پسرها این مشکل بسیار شایع تر از دخترها به چشم می خورد . بسیار دیده شده است که همان پسرهای بسیار متشخص و جنتلمن که در اتومبیل را باز می کنند، تا خانم بنشیند، گاهی پس از طی یک پروسه زمانی تبدیل می شوند به یک فرد پرخاشگر و تهاجمی و عصیانگر که طرف تعجب می کند که چرا یکدفعه این طوری شد. این گروه در اوایل رابطه خوب خودشان را کنترل می کنند؛ ولی اگر ارتباط با آن ها زمان ببرد، این اختلال خودش را نشان می دهد.
2. اختلال شخصیت دو قطبی: این مورد هم در پسران شایع تر از دختران است. افرادی که این اختلال را دارند، دو دوره یا فاز رفتاری دارند که در پی هم اتفاق می افتد.
الف. فاز افسردگی: چنین افرادی در این فاز (دوره ) رفتاری می روند در حالت های نا امیدی، غمگینی، بی حوصلگی، افکار منفی، اضطراب و ... و همه علائم افسردگی را دارند.
ب. فاز سرخوشی (منیک): این دوره پس از دوره افسردگی اتفاق می افتد که فرد وارد یک دوره سرخوشی و شادی می شود. در این فاز رفتاری، آن ها سرخوشی بیش از اندازه دارند. بسیار شوخ و پر انرژی و سرحال هستند و بگو بخند می کنند. برای مثال ما مراجعینی داریم که در دوره و قطب سرخوشی با طرف آشنا شده اند و چون دوره آشنایی کوتاه بوده، آن روی سکه را ندیده اند؛ از این رو نمی توانند شناخت کافی پیدا کنند. در این اختلال سیکل این دو فاز همچنان ادامه می یابد.
3. اختلال شخصیت وابسته: این اختلال در دخترها بیشتر به چشم می خورد و از این رو که نمود بیرونی بیشتری دارد، قابل تشخیص تر از دو اختلال قبلی است. چنین افرادی به سرعت به همه چیز ازجمله به موبایلشان ، به کامپیوترشان، به میز و اتاقشان و ... وابسته می شوند. این گونه وابستگی نیز بیمارگونه و ناسالم است؛ چون وقتی این افراد از آن چیزی که دوست دارند، جدا شوند، به شدت آسیب می بینند؛ از این رو به طرف مقابل خود هم خیلی وابسته می شوند. از مدل ارتباط آن ها ، از پیامک ها ، از تلفن ها ، از این که طرف مقابل را در یک تنگنای ارتباطی قرار می دهند و خواهان برقراری ارتباط لحظه به لحظه و آزاردهنده هستند، می شود این اختلال را تشخیص داد.
این روانشناس همچنین افزود که ما نشانه ها را به جوانان می دهیم تا سرنخی داشته باشند و در صورت مشاهده احتمالی آن نشانه ها به متخصصان مراجعه نمایند و از آنها یاری بگیرند؛ چرا که یک جوان تجربه کافی و تخصص لازم را برای تشخیص سلامت روانی خود و دیگری  ندارد.
وی ابراز داشت که اختلالات و بیماری های شخصیتی یکی از دلایل مهمی است که با وجود آن به یقین می بایست به یک رابطه پایان داد. بخش دیگری از این گفتگو را فردا ، مورخ 26 آبان ماه 1392 با عنوان " چه وقت باید به یک رابطه پایان داد؟ وعوامل هشدار دهنده کدام است؟ " در شبکه ایران بخوانید.

شبکه ایران