توصیه دلاری به دولت

البته ذکر این نکته ضروری است، که در شرایط کنونی، بازار ارز هم مانند هر بازار دیگری، تحت تاثیر اخبار مرتبط با احیای برجام یا عدم احیای آن است. چنانچه توافق حاصل شود، بانک مرکزی به عنوان سیاستگذار می تواند نرخ ارز را در محدوده ۲۰هزار تومان نگه دارد. اما در شرایطی که برجام احیا نشود و شکست بخورد، نرخ ارز در گام نخست بین ۳۰ تا ۴۰هزار تومان قرار می‌گیرد و بعد از آن به این بستگی دارد که بخواهیم این نرخ را رها کنیم یا خیر؛ چراکه برخی معتقدند، تحت هر شرایطی در پایان دوره ریاست جمهوری، نرخ ارز دوبرابر می شود. 

از این منظر، همه انتظار دارند، در پایان این دوره هم قیمت دلار به ۵۰ تا ۶۰هزار تومان هم برسد. با این حال، ارزیابی ها از وضعیت اقتصاد ایران حاکی از این است که در یکسال پیش رو، نرخ دلار تا ۳۵هزار تومان افزایش پیدا خواهد کرد. با این حال، اینکه سیاست‌های ارزی دولت برای سامان‌دهی بازار چگونه باشد، مساله مهمی است که قطعا بر روند حرکتی نرخ دلار اثرگذار خواهد بود. با ترسیم چنین وضعیتی، شاید گزینه مناسب برای مدیریت بازار در برابر تک نرخی کردن ارز، تزریق ارز به بازار باشد.

 البته نباید، تزریق ارز را به منزله ارزپاشی در نظر بگیریم؛ بلکه باید آن را تخصیص بهینه نامگذاری کرد. به طور نمونه، دلار ۴۲۰۰ تومانی به واردکنندگان نهادهای دامی تخصیص داده شود، اما قیمتگذاری آن محصول وارداتی تحت نظارت دولت باشد. حال اینکه بخواهیم در یک فضای رانتی، ارز ارزان را در اختیار گروهی خاص قرار بدهیم و آنها در عوض محصولاتشان را گران تر عرضه کنند؛‌ این مصداق همان ارزپاشی است که بار منفی در چرخه اقتصاد دارد، اما اینکه دولت دلار دولتی را به شیوه مناسب و در اختیار گروه هدف قرار دهد، قطعا روی سفر مردم اثر خواهد گذاشت. 

مساله دیگری که باید مدنظر قرار گیرد، اینکه بحث نقدینگی و تورم متاثر از نرخ ارز است؛ یعنی معلول تغییرات نرخ ارز است و نه علت آن. این تئوری که تورم باعث تغییر نرخ ارز می‌شود، برای کشورهایی صادق است که ارزشان قوی باشد، اما برای کشور ما، این نرخ ارز است که تورم ایجاد کرده است. در پاسخ به کسانی که می‌گویند، چون نرخ ارز عقب مانده، باید نرخ ارز را تغییر دهیم، باید گفت، تغییر نرخ ارز در یک چرخه باعث ایجاد تورم می شود؛ بنابراین اینطور نیست که ما به اندازه نرخ تورم، نرخ ارز را اصلاح کنیم و این کار در ایران شکست‌ خورده و به نتیجه‌ نرسیده است. زمانیکه تورم بالا وجود دارد، نرخ ارز از آن عقب می‌ماند و نمی‌تواند خود را با نرخ تورم تطبیق بدهد به همین دلیل نمی‌توان نرخ ارز را رها کرد تا براساس بازار تعیین شود، بلکه باید با تعیین یک محدوده برای آن، بازار ارز را مدیریت کرد.

با این اوصاف، به دولت توصیه و پیشنهاد می کنم که رژیم ارزی خود را مشخص کند و محدوده ۱۵ تا ۲۰هزار تومانی برای نرخ دلار مناسب می دانم. حال اگر دولت بتواند بازار ارز حفظ کند و به تدریج آن را کاهش دهد، برد کرده است. متاسفانه تاثیر نوسانات نرخ ارز بر دیگر بازارها، موجب شده تا مردم زیر بار گرانی ها ناتوان تر از همیشه شوند. وقتی نوسانات بازار ارز وخیم می شود به صورت طبیعی روی بازارهایی چون «خودرو، لوازم خانگی خارجی، موبایل و حتی کالاهای اساسی» تاثیر می گذارد. اما هنگام کاهش نرخ ارز، بازارها با مقاومت در برابر این کاهش، ریزش قیمت ندارند.