دهک‌های برخوردار 20 برابر دهک‌های آسیب‌پذیر از یارانه بنزین استفاده می‌کنند/ سهم هر ایرانی از یارانه انرژی 19 میلیون تومان در سال است

 رئیس اتاق بازرگانی تهران در نشست هيات نمايندگان اتاق تهران گفت: بهترین خبری این روزها در کشور را تامین واکسن و تسریع تزریق آن به شهروندان عنوان کرد و گفت: آمارهای روزهای اخیر نشان می‌دهد که آمار مبتلایان و جانباختگان نزولی شده و رو به کاهش است اما ای کاش این تصمیم‌ها خیلی زودتر گرفته و برنامه‌ریزی‌ها انجام می شد. متاسفانه با بداندیشی و بدفهمی برخی مسئولان، شاهد درگذشت تعداد زیادی از مردم به دلیل کرونا بودیم. به هر حال این روزها واکسیناسیون با سرعت بسیار بالایی انجام می‌گیرد و اکثر مناطق کشور از وضعیت قرمز خارج و نارنجی شده است. امیدواریم این روند ادامه پیدا کند تا ریسک ابتلا به کرونا هر چه سریع‌تر کاهش پیدا کند و به حداقل برسد.

مسعود خوانساری در ادامه به بررسی شاخص‌های کلان اقتصاد کشور پرداخت و گفت: سازمان توسعه صنعتی سازمان ملل متحد گزارشی را منتشر کرده است که نشان می‌دهد رشد تولیدات صنعتی که به دلیل شیوع کرونا در سال 2019 کاهش یافته بود، در فصل اول سال جاری میلادی (2021) معادل 12 درصد و در فصل دوم 18.2 درصد افزایش پیدا کرده است. در ایران هم خوشبختانه تولیدات صنعتی در فصل اول و دوم به ترتیب 8.4 درصد و 6.1 درصد رشد داشته است. امیدواریم همان‌طور که در تولیدات صنعتی شاهد رشد هستیم در بقیه بخش‌های اقتصادی کشور از جمله خدمات هم شاهد چنین رشدی باشیم.

او با اشاره به انتشار ارقام رشد اقتصادی سه ماهه اول سال توسط بانک مرکزی و مرکز آمار ایران، گفت: گزارش‌های بانک مرکزی و مرکز آمار که به تازگی منتشر شده، بیانگر آن است که رشد اقتصادی با احتساب نفت در فصل اول سال جاری 6.2 به روایت بانک مرکزی یا 7.6 درصد به روایت مرکز آمار بوده و اگر این روند ادامه داشته باشد، امیدواریم شرایط اقتصادی وضعیت بهتری پیدا کند.

مسعود خوانساری در ادامه به آمارهای رشد نقدینگی و پایه پولی هم پرداخت و توضیح داد: کماکان رشد نقدینگی روندی صعود دارد. رقم نقدینگی در مرداد ماه به 3 هزار و 921 هزار میلیارد تومان رسیده که رقم بسیار بالایی است و رشد زیادی را تجربه کرده است. علت اصلی این میزان رشد نقدینگی، کسری بودجه است. طبق آخرین گزارش‌ها، درآمدها و هزینه‌های کشور به هیچ وجهه با هم هم‌خوانی ندارند و شاید کمتر از 50 درصد درآمدهای کشور در پنج ماه گذشته محقق شده و دولت مجبور است برای تامین هزینه‌هایش از تنخواه‌گردان بانک مرکزی استفاده کند و همین موضوع باعث افزایش پایه پولی و دامن زدن به تورم شده است. مهم‌ترین بحثی که مسئولان دولت باید به آن توجه کنند همین بحث کنترل و جلوگیری از رشد تورم است که اگر در ماه‌های آینده به همین روال ادامه پیدا کند وضعیت بسیار بدی شکل خواهد گرفت و نگرانی این است که در همه قیمت‌ها شاهد افزایش زیادی باشیم.

رئیس اتاق بازرگانی تهران در بخش دیگری از صحبت‌هایش به مساله نظام یارانه‌ای کشور به‌ویژه یارانه انرژی پرداخت و گفت: «آقای مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه، اعلام کرده‌اند که سالانه 63 میلیارد دلار صرف یارانه انرژی می‌شود. از سوی دیگر آژانس بین‌المللی انرژی هم در گزارشی عنوان کرده است که از سال 2010 تا 2020 در ایران 986 میلیارد دلار یارانه انرژی پرداخت شده که به صورت میانگین، سالانه رقمی بیش از 98 میلیارد دلار و بالاتر از رقمی است که رئیس‌ سازمان برنامه اعلام کرده‌اند. با این حال اگر همان رقم 63 میلیارد دلار را ملاک در نظر بگیریم سهم هر ایرانی از یارانه انرژی حدود 19 میلیون تومان در سال خواهد بود. حالا اگر بتوان این پول یا بخشی قابل‌توجهی از آن را به صورت هدفمند به اقشار آسیب‌پذیر رساند، تحول بزرگی در نظام یارانه‌ای و همین‌طور اقتصاد کشور رخ می‌دهد.

او ادامه داد: در حال حاضر دهک‌های بالا و برخوردار بالاترین بهره را از یارانه‌ها و به طور خاص یارانه انرژی می‌برند. برای مثال دهک‌های پایین 1.6 درصد از یارانه بنزین استفاده می‌کنند در حالی که این رقم برای دهک‌های بالا 21.8 درصد استغ یعنی دهک‌های برخوردار 20 برابر دهک‌های آسیب‌پذیر از یارانه بنزین استفاده می‌کنند. در اکثر یارانه‌ها دیگر هم همین روال وجود دارد و متاسفانه سالیان سال است که این روش ادامه دارد. اثرات این نظام یارانه‌ای نه‌تنها کمک به اقشار آسیب‌پذیر نیست که دامن زدن به اختلافات طبقاتی است که روز به روز بیشتر می‌شود. یارانه‌های فعلی با وجود ارقام بالا و فشار سنگین روی منابع کشور، اثر مثبتی در رفاه مردم ندارد و از طرف دیگر باعث می‌شود دولت هم‌چنان به کنترل قیمت‌ها ادامه دهد و از آزادسازی پرهیز کند که نتیجه آن هم افزایش قاچاق کالا و صدمه دیدن بخش تولید در کشور است.

رئیس اتاق بازرگانی تهران همچنین در ادامه صحبت‌هایش به دو اولویت اقتصادی پرداخت و گفت: اگر قرار است اقتصاد کشور سامان‌دهی شود باید به موضوع هدفمندی یارانه‌ها و یکسان‌سازی نرخ ارز توجه شود. متاسفانه ما هنوز شاهد پرداخت ارز ترجیحی 4200 تومانی هستیم که در بودجه هم مصوب شده است. امیدواریم هرچه زودتر بحث هدفمندکردن یارانه‌ها و حذف ارز چند نرخی در دستورکار دولت قرار بگیرد.

مسعود خوانساری در پایان سخنانش بار دیگر مهم‌ترین خواسته مردم و بخش خصوصی را از دولت، کنترل تورم عنوان کرد و گفت: امیدواریم مسئولان اقتصادی دولت و معاون اول رئیس‌جمهور اولین هدف‌شان برای ماه‌های باقی‌مانده از سال کنترل تورم و جلوگیری از افزایش آن باشد.

در ادامه این جلسه، معاون بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران به سبک و سیاق جلسات پیشین، به مرور شاخص‌های اقتصادی منتخب پرداخت. مریم خزاعی سخنان خود را با تشریح وضعیت آمار ابتلا و مرگ‌ومیر ناشی از کرونا آغاز کرد و گفت: مرگ ناشی از کرونا طی یک ماه منتهی به 29 شهریور 1400 حدود 16360 نفر بوده و میانگین روزانه فوت شده‌ها در این ماه 538 نفر بوده است. همچنین تعداد مبتلایان نیز به طور میانگین در روز 36 هزار نفر بوده است.

خزاعی در ادامه به وضعیت تورم در ایران اشاره کرد و گفت: نرخ تورم در ایران، با نرخ 43.6 درصد هم‌چنان بالاترین نرخ پس از آرژانتین و حدود 5.9 برابر تورم عراق، 5.2 برابر تورم پاکستان و 2.3 برابر تورم ترکیه است.

او با اشاره به افزایش 445 هزار میلیارد تومانی نقدینگی معادل 12.8 درصد طی 5 ماه نخست سال 1400 از کاهش سرعت افزایش نقدینگی و پایه پولی در مرداد 1400 خبر داد. خزاعی سپس به رشد بیش از 6 درصدی اقتصاد در بهار 1400 اشاره کرد و گفت: عوامل محرک مسلط در رشد بهار 1400 از سمت فعالیت‌ها، شامل بخش نفت، خدمات و صنعت ساخت بوده از سمت هزینه‌ها، مصرف بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری در بخش ساختمان رقم خورده است. همچنین بخش‌های جامانده از رشد، فعالیت‌های کشاورزی و معدن بوده است.

وضعیت شاخص مدیران خرید موضوع دیگری بود که خزاعی به آن پرداخت و از کاسته شدن از سرعت افت تولید صنعت ایران در مرداد ماه 1400 و استمرار سطح کمتر از 50 شاخص به علت رکود تقاضا، نوسانات نرخ ارز و استمرار قطعی برق خبر داد.

به گفته او، صادرات غیرنفتی ایران به کشور ترکیه با رشد 2.4 برابری بهبود قابل توجهی را تجربه کرده و تراز تجاری ایران با ترکیه به میزان 203 درصد به نفع ایران افزایش یافته است. همچنین تراز تجاری ایران و چین به دلیل رشد صادرات غیرنفتی و افت واردات از چین به میزان 59 درصد رشد کرده است. خزاعی همچنین به افت قابل توجه صادرات نفتی ایران به چین و تصاحب سهم ایران توسط سایر کشورهای نفتی منطقه نیز اشاره کرد.