معاون فنی گمرک در نامه ای به وزارت راه، درباره ترخیص فوری کامیون های وارداتی چهار پیشنهاد ارائه کرد.
به گزارش راه امروز: «ارائه گواهی اسقاط به بعد از ترخیص کامیون ها موکول شود.»؛ « در صورت وجود هر نوع مغایرت در مشخصات کامیون ها گمرک نسبت به ترخیص کامیون اقدام و توضیحات لازم را در سامانه درج کند»؛ گمرک نسبت به ترخیص کامیون های بدون کد رهگیری بانک اقدام و بررسی کد رهگیری بانک به بعد از ترخیص کامیون ها موکول شود.» «نماینده سازمان راهدای در گمرکات اجرایی مستقر شود تا نسبت به رفع مشکلات احتمالی اقدام کند.» چهار پیشنهادی است که به گفته مهرداد ارونقی اگر وزارت راه و شهرسازی بپذیرد، همان روز به تمامی گمرکات ابلاغ و اجرا خواهد شد.
ماجرای کامیون های مانده در گمرک چیست
خرداد ماه سال ۹۹ بود که خبر نام نویسی برای کامیون‌های وارداتی سه ساله ساخت اروپایی منتشر شد؛ این در حالی بود که سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای برای ثبت نام این کامیون‌ها شرایط بسیار ویژه‌ای را تعیین کرده بود.
در این طرح نوسازی ۴ گروه می‌توانستند در طرح خودرو‌های وارداتی سه ساله اروپایی ثبت نام کنند که عبارت است از چهار گروه تولید کنندگان داخلی ناوگان با سهمیه ۱۰۰۰ دستگاه برای هر یک، شرکت‌های حمل‌ونقل بزرگ مقیاس با مجوز واردات ۱۰۰ دستگاه کامیون برای هر شرکت، شرکت‌های وارد کننده دارای مجوز از وزارت «صمت» با سهمیه ۱۰ دستگاه برای هر شرکت و مالکان حقیقی و حقوقی کامیون‌های فرسوده واجد شرایط و متقاضی واردات که می‌توانستند در این طرح مشارکت کنند. بر این اساس خودرو‌هایی که در قالب این طرح وارد می‌شوند، حتما باید خدمات پس از فروش آنها در کشور مد نظر قرار گیرد و در خصوص منشاء ارز نیز تائیدیه بانک مرکزی الزامی است.
در حالی که ۱۳ ماه از طرح واردات کامیون‌های سه ساله اروپایی می‌گذرد، هماهنگ نبودن برخی دستگاه‌ها باعث ایجاد مشکلاتی در این زمینه شد. براساس این گزارش از ۵ هزار دستگاه کامیون وارداتی سه ساله اروپایی تعداد تعداد ۲ هزار و ۳۱ دستگاه ثبت سفارش شده که از این میان تعداد ۲۰۰ دستگاه ترخیص شده است.
ناگفته نماند که ماجرای ترخیص کامیون‌های سه ساله اروپایی این روز‌ها باعث ایجاد اختلاف بین گمرک و وزارت راه و شهرسازی شد؛ به طوری که محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی درباره قانون واردات کامیون‌های دست دوم ۳ سال ساخت، چندی پیش اعلام کرد که امیدوار هستیم که دستگاه‌های مربوطه اجازه دهند ترخیص یک هزار و ۵۰۰ کامیونی که یک سال است در گمرک هستند، بیش از این تاخیر نداشته باشد و مردم طبق اختیار قانونی که به قانون‌گذار اعطا شده، بتوانند این کامیون‌ها را ترخیص و از آنها استفاده کنند.
کامیون‌ها بدون ثبت سفارش وارد شدند!
در همین حال مهرداد جمال ارونقی معاون فنی گمرک با یادآوری اینکه یکسری شرایط مربوط به واردکنندگان را وزارت راه و شهرسازی از طریق وزارت صمت به گمرک ابلاغ کرده، در این باره شفاف سازی کرد. بنابه اظهارات او، در تاریخ ۱۵ مهرماه ۱۳۹۹ مجددا صورت جلساتی به گمرک ابلاغ شده و کامیون‌هایی تحت ردیف تعرفه‌های مشخص از محل مصوبه مجوز ورود گرفتند و گمرک موظف است همه موارد را چک و کنترل کند و شرایط ترخیص کالا را فراهم کند.
این در حالی است که به گفته ارونقی، در تاریخ ۲۴ آبان ۹۹ مجددا اشاره شده که صرفا واردات کِشنده تحت تعرفه مشخص و کامیون‌های ۱۰ تن به بالاتر به استناد بند یک تعاریف فلان قابلیت ترخیص را خواهد داشت که این بخشنامه به گمرک ابلاغ شده و این سازمان موظف به اجرای آن است. ۱۶ آذرماه سال ۹۹ بخشنامه دیگری از طریق سازمان راهداری به گمرک ابلاغ شده که ترخیص کامیون‌های وارداتی پس از اخذ ثبت سفارش تا اسقاط کردن حداقل یک دستگاه کامیون فرسوده با تائیدیه مکتوب سازمان مذکور مبنی بر اسقاط کامیون توسط واردکننده صورت بگیرد و گمرک باید کنترل‌های لازم را در این باره انجام دهد.
بنابر توضیحات معاون فنی گمرک، همچنین در تاریخ ۲ دی ماه سال گذشته سازمان حفاظت محیط زیست با مدیر نوسازی و برنامه‌ریزی ناوگان حمل‌ونقل عمومی جاده‌ای مکاتبه‌ای انجام داد و اعلام کرد که ترخیص کامیون‌ها از گمرک منوط به بازرسی فیزیکی و صدور تائیدیه زیست محیطی از جانب این سازمان است و ضروری است پس از انجام ثبت سفارش و قبل از ترخیص خودرو‌ها استعلام مربوطه از سازمان محیط زیست انجام شود.
بخشنامه های محدود کننده
این مقام مسئول در گمرک عنوان کرده که بر اساس این بخشنامه مجوز صادره تنها به منزله مجوز ثبت سفارش خودرو بوده و بابت ترخیص کامیون‌ها هم باید مجوز ثانویه از محیط زیست اخذ شود. بنابراین در تاریخ سوم اسفند ۹۹ مجددا بخشنامه دیگری ابلاغ شده که شرط ترخیص کامیون‌های وارداتی از محل ثبت سفارش صرفا با سال ساخت ۲۰۱۷ میلادی استعلام و اخذ نظر از سازمان محیط زیست الزامی است. لزوم تائید منشاء ارز قبل از ترخیص کامیون‌های مورد نیاز مورد تاکید است که کنترل این موضوع هم به گمرک جمهوری اسلامی ایران تفویض شده است.
او با یادآوری اینکه ۱۰ اسفند ۹۹ آخرین بخشنامه درباره کامیون‌های دست دوم اروپایی به گمرک ابلاغ شد، نیز گفت: در این بخشنامه اعلام شده که واردات کامیون‌های دست دوم منوط به وجود خدمات پس از فروش در کشور است. همچنین تاکید شده که کامیون‌ها با نشان تجاری کشور‌های اروپایی، ژاپن و کره جنوبی مجوز واردات دارند.
معاون فنی و امور گمرکی گمرک معتقد است که تمامی این موارد از سوی وزارت راه و شهرسازی به گمرک تکلیف شده و قبل از ترخیص کالا باید این موارد مورد بررسی قرار بگیرند. ارونقی همچنین با بیان اینکه بدوا در خصوص ثبت سفارش کامیون‌ها وزارت صمت اقدام می‌کرد و پیش نویسی از سوی گمرک تدوین و در اختیار وزیر راه و شهرسازی قرار می‌گرفت، بیان کرده که بر این اساس قرار شد تمامی فرآیند ابتدا تا انتهای واردات کامیون به وزارت راه و شهرسازی تفویض شود که مورد موافقت رئیس‌جمهور قرار گرفت و کلا فرآیند مذکور به این وزارتخانه تفویض شده است.
این مقام مسئول در عین حال تاکید کرد که کل فرآیند ارزیابی و تشریفات گمرکی حداکثر یک هفته انجام می‌شود و مجوز سایر سازمان‌هاست که ترخیص کامیون‌ها را تسریع می‌کند. بنده صراحتا می‌گویم اگر وزارت راه و شهرسازی با توجه به اختیاراتی که دارد بدون اخذ مجوزهای قانونی، مجوز ترخیص کامیون‌ها را بدهد، گمرک تمام کامیون‌ها را ظرف حداکثر ۴۸ ساعت ترخیص می‌کند و در اختیار وزارت راه و شهرسازی قرار می‌دهد.
واکنش وزیر راه به اظهارات ارونقی
اما اظهارات ارونقی، واکنش محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی را در پی داشت. او خطاب به معاون فنی گمرک گفت: اینکه نامه من را نخوانید و فقط امضای من را در برنامه زنده نشان دهید، عملاً غیر اخلاقی است، ضمن اینکه این موضوع در سطح وزیر است و من باید پاسخ وزیر اقتصاد را بدهم. او افزود: طبق بند ۳ ماده ۳۰ قانون احکام دائمی واردات کامیون‌های با عمر سه سال با مشخصات وزارت راه در ازای اسقاط کامیون است. وزیر راه و شهرسازی تأکید کرد: باید ۵۵ هزار دستگاه کامیون با عمر بالای ۴۰ سال از مدار فعالیت خارج شوند. اسلامی با بیان اینکه دو طرح نوسازی ناوگان طبق ضوابط داریم که مردم هم ثبت‌نام کرده‌اند و کسی که بخواهد قوانین را ملاک قرار ندهد کار درستی نکرده است، گفت: تاکنون ۲۰۰ دستگاه کامیون خارجی ترخیص و پلاک شده است.
جزئیات پیشنهاد گمرک به وزارت راه
با این حال معاون فنی گمرک روز گذشته در نامه ای خطاب به وزارت راه، چهار پیشنهاد اصلی در خصوص ترخیص فوری کامیون های وارداتی را به شرح زیر ارائه کرد:
۱. ارائه گواهی اسقاط به بعد از ترخیص
کامیون ها موکول شود.
۲.
در صورت وجود هر نوع مغایرت در
مشخصات کامیون ها گمرک نسبت به ترخیص کامیون اقدام و توضیحات لازم را در سامانه
درج کند.
۳. گمرک نسبت به ترخیص کامیون های بدون
کد رهگیری بانک اقدام و بررسی کد رهگیری بانک به بعد از ترخیص کامیون ها موکول شود.
۴. نماینده سازمان راهدای در گمرکات
اجرایی مستقر شود تا نسبت به رفع مشکلات احتمالی اقدام کند.
در متن نامه معاون فنی گمرک نامه ای به مدیر نوسازی توسعه و برنامه ریزی ناوگان عمومی حمل و نقل جاده ای آمده است: عطف به نامۀ مورخ ۱۴۰۰/۰۴/۰۱ به استحضار می رساند با توجه به اینکه در زمان شماره گذاری، وضعیت ظرفیت کامیون های وارداتی مشخص می شود و در آن زمان ، در شناسنامه مالکیت و کارت خودرو ، ظرفیت، توسط ناجا درج می گردد که برابری ظرفیت کامیون های اسقاطی با ظرفیت کامیون های وارداتی بصورت دقیق امکان پذیر است، پیشنهاد می گردد جهت جلوگیری از تجمع و انباشت کامیون ها در گمرکات موارد زیر پیشنهاد می شود.
در بند یک این نامه آمده است: شمارۀ شاسی کامیون های اسقاطی پس از ترخیص و قبل از شماره گذاری به ناجا اعلام گردد. ارونقی در بند دو نامه خود پیشنهاد کرده که در صورت بروز هرگونه مغایرت در تایپ موتور یا سایر مشخصات، در صورت صدور مجوزهای قانونی، با رعایت سال ساخت و بخشنامه های ابلاغی ، ضمن درج مشخصات صحیح موتور و... در سوابق گمرک ، بدون استعلام مجدد، نسبت به ترخیص کالا اقدام گردد تا مراتب در زمان شماره گذاری ملحوظ نظر قرار گیرد.
همچنین براساس بندی دیگری از این نامه، یکی از مواردی که باعث عدم ترخیص کامیون های وارداتی از گمرکات گردیده تأخیر در صدور و ارسال کد رهگیری بانک است که در این خصوص گمرک پیشنهاد کرده در صورت تأیید و پذیرش موضوع توسط آن وزارتخانه، نسبت به ترخیص فوری کامیون ها اقدام و ارائه کدرهگیری بانک به زمان شماره گذاری کامیون ها موکول گردد.
در نهایت آمده است که با توجه به احتمال وجود ایرادات جزئی در حین تشریفات گمرکی، گمرک آمادگی دارد تا پذیرای حضور نمایندگان آن سازمان در گمرکات اجرایی برای رفع مشکلات احتمالی موجود باشند. معاون فنی گمرک در نهایت تاکید کرده که اگر وزارت راه و شهرسازی پیشنهادهای ارائه شده را بپذیرد، همان روز به تمامی گمرکات ابلاغ و اجرا خواهد شد.
