«روزهای دشواری را در پيش رو خواهيم داشت». این را محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان دیروز در مصاحبه با روزنامه اطلاعات گفته است. ظریف معتقد است این روزهای سخت محصول تلاش ترامپ برای مذاکره مجدد هسته‌ای خواهد بود.
راه امروز: ترامپ در آخرین توییت خود ایران را کشور اول در لیست ترور دانسته است. وی پیش‌تر و در تبلیغات انتخاباتی‌اش از احمقانه بودن برجام سخن گفته بود.
ظریف همچنین با بیان اینکه «يك روز آب خوش از گلوي ما پايين نرفت» از بی‌مهری‌های داخلی در جریان برجام سخن گفته است که ممکن است در روزهای دشوار آینده ادامه داشته باشد.
آمریکا هر کاری نمی‌تواند بکند
صباح زنگنه، تحلیلگر مسایل خاورمیانه در گفتگو با فرارو و در پاسخ به این پرسش که مراد از روزهای دشوار سیاست خارجه چیست؟ گفت: هنوز ترکیب دست اندرکاران و سیاستمدران دولت آقای ترامپ کاملا روشن نیست و معلوم نیست این دولت می‌خواهد چه سیاست‌هایی را اتخاذ کرده و چگونه آنها را اعمال کند و همین‌طور اینکه آیا موضوع برجام برایش اولویت دارد یا مسائل داخلی. هر یک از این‌ها وضعیت آینده را مشخص می‌کند. در خصوص کشوری که سیا‌ست‌ها و اولویت‌هایش مشخص است، راحت‌تر می‌توانیم اظهار نظر کرد.
وی ادامه داد: همچنین برجام یک موضوع بین‌المللی است و نه یک موضوع دوجانبه و بنابراین آمریکا به تنهایی نمی‌تواند مسیر آن را تغیر بدهد، اما می‌تواند در مسییر اجرای برجام مشکلاتی ایجاد بکند.
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه افزود: تغییر موضع آمریکا نسبت به برجام به اعتبار و حیثیت آمریکا ضربه زده و معلوم نیست که سایر اعضا 5+1 به این‌کار رضایت دهند، چنانچه بسیاری از آنها از جمله چین، روسیه و اتحادیه اروپا هم‌اکنون با چنین کاری مخالفت کرده‌اند.
احتیاط شرط عکس‌العمل به ترامپ
زنگنه با بیان اینکه اقدامات ترامپ باعث ایجاد تنش در سطح جهان خواهد شد، گفت: آمریکا از فضای غبارآلود و مه آلود بهره‌برداری خواهد کرد و این برای محیط بین‌الملل رفتار مناسبی نخواهد بود.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا می‌توان از ایجاد دشواری توسط برخی نیروهای داخلی سخن به میان آورد؟ گفت: البته روش‌ها و صحبت‌های مقامات آمریکایی این فضا را تشدید خواهد کرد و گویی ترامپ برای افراطی‌های داخل کشور خوراک تهیه می‌کند.
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه ادامه داد: باید با احتیاط به ترامپ عکس‌العمل نشان داد. اعتماد به آمریکا زمانی ایجاد می‌شود که مسیری باید طی شود که در آن سوءرویه‌ها و سوءبرداشت‌ها برطرف شده باشد و تاکنون این وضیعت پیش نیامده است و ترامپ به این وضعیت دامن زده و سیاست‌های آمریکا را پیش‌بینی‌ناپذیرترمی‌کند.
وی در پایان گفت: بدیهی است در داخل کشور هم می‌توان به استحکام سیاست خارجی و هم تضعیف آن کمک کرد و در نتیجه ایجاد یک وحدت رویه، برداشت و هماهنگ در مواضع، اولویت خواهد داشت.
ترامپ تمایلات فاشیستی دارد
داریوش قنبری، نماینده مجلس هشتم، در پاسخ به این پرسش فرارو که جریان‌های داخلی چه دشواری‌هایی را می‌توانند پیش روی سیاست خارجی قرار دهند؟ گفت: با روی کار آمدن ترامپ وضعیت ما بحرانی خواهد بود. وی هنوز به قدرت نرسیده بود که با انتقاد از سیاست خارجی اوباما، موضع خود در قبال ایران را با نقد برجام اعلام کرد.
وی افزود: ترامپ نظر نامساعدی به ایران و مسلمانان دارد و معلوم بود که سیاست خارجی او مبنی بر همکاری با جمهوری اسلامی نخواهد بود. بعد از رای آوردن ترامپ باید محاسبات دقیق‌تری از طرف تصمیم‌سازان می‌شد.
قنبری گفت که زمانی که ترامپ به دنبال بهانه برای اعمال فشار به ایران است، نباید تصمیمی گرفته می‌شد که بهانه به دست او بدهد.
قنبری افزود: ما باید از طریق صبر و تدبیر بتوانیم، ترامپ را به انزوا ببریم و او را در مقابل اجماعی بین‌المللی قرار دهیم. در شرایط کنونی اتحادیه اروپا، چین و روسیه و در مقابل سیاست‌های ترامپ بوده و بسیاری از کشورها با نگرانی سیاست‌های ترامپ رصد می‌کنند.
این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: ما باید تلاش کنیم با توجه به عرف بین‌المللی بدون دادن بهانه کاری کنیم که ابتکار عمل از ایشان گرفته شود نه اینکه به دست او بهانه‌ای بدهیم تا فشار بیشتری را به ایران وارد کند.
وی افزود: ترامپ نمی‌تواند برجام را به صورت یک‌جانبه لغو کند و بدون ساز و کار تغییر برجام که در خود آن بیان شده، کاری را از پیش ببرد. ترامپ به دنبال این است که از نکات خاص که در برجام وجود دارد استفاده بکند که یکی از آنها می‌تواند در خصوص آزمایش‌های موشکی جدید ایران باشد.
وی ادامه داد: سیاست جمهوری‌خواهان همانند دموکرات‌های نخواهد بود، خصوصا آنکه ترامپ تمایلاتی فاشیستی داشته و ظرفیت تبدیل شدن به یک هیتلر دیگر را دارد و سیاست‌های ایشان مخالفت‌هایی را در داخل آمریکا نیز برانگیخته است.
نماینده سابق مجلس گفت: ترامپ بر آن است تا با این اقدامات، بر بحران‌های داخلی آمریکا فائق آید و ما نباید بگذاریم ایران فدای سیاست‌های این طرح شده و نباید بهانه‌ای به دست او بدهیم که فشار بر علیه ایران را افزایش دهد.
قنبری افزود: شرایط فعلی بسیار بسیار دشوار است و نگاه خوشبینانه گذشته در آمریکا وجود ندارد. ترامپ چندان به اصل مذاکره نیز اعتقادی ندارد و به دنبال استفاده از روش‌های دیگری است و صحبت‌های ایشان بوی جنگ می‌دهد و ما نباید اجازه بدهیم که این جنگ به سمت ما کشیده شود و بایستی طوری عمل کنیم که طعمه ترامپ در جای دیگر تعریف شود.
شکست برجام جبران نمی‌شود
وی در پاسخ به این پرسش که با توجه به اینکه برجام برگ برنده روحانی تلقی می‌شد، آیا با آمدن ترامپ یک برگ اعتبارش را از دست داده است؟ گفت: برجام هم برگ برنده روحانی و هم برگ برنده کشورمان است. برجام تنها سرنوشت روحانی نیست که سرنوشت کل کشور است.
وی افزود: نتایج برجام مربوط به حفظ تمامیت ارضی و نظام جمهوری اسلامی است و خدای ناکرده اگر برجام کنار گذاشته شود و ایران به تحریم‌های شورای امنیت بازگردد دیگر کار درست شدنی نیست و مذاکرات کاملا به بن بست خواهد رسید و شورای امنیت باب مذاکره را خواهد بست.
روش تندروها نخ‌نما شده است
قنبری در پاسخ به این پرسش که آیا جریان تندرو خواهد توانست از وضعیت کنونی به نفع خود استفاده بکند؟ گفت: قطعا تندروها تلاش خواهند کرد، اما این کار دیگر نخ‌نما شده است و به نتیجه نخواهد رسید.
نماینده مجلس ششم تصرح کرد: برجام هنوز مورد احترام است و ما به تحریم‌های شورای امنیت باز نگشته‌ایم. تحریم‌های یک جانبه آمریکا برای ما قابل تحمل است اما تحریم‌های شورای امنیت غیرقابل تحمل است.
وی افزود: تحریم‌های آمریکا با توجه به حجم معاملات ما با این کشور عملا تاثیرگذار نخواهد بود و نباید برجام به ابزاری برای کینه‌توزی نسبت به روحانی شود، زیرا برجام متعلق به کلیت نظام برای حفظ تمامیت ارضی است و نگاه جناحی به برجام باید کنار گذاشته شود.
قنبری در پایان گفت: مخالفان از هر ابزاری استفاده خواهند کرد، اما یادمان باشد که ایشان برجام را از همان آغاز با همه اهمیتی که داشت وارونه و بی‌ارزش جلوه دادند و این روش دیگر بی‌فایده است.
