قبل از قطع روابط سعودي با ايران، سه تهديدات اصلي امنيت ملي عبارت بودند از امريكا، اسراييل و تروريسم. رياض بعد از قطع روابط باتهران استراتژي تقابلي تمام عيار عليه ايران را حداقل در ٧ محور برگزيده است.
به گزارش راه امروز، روابط ايران و شوراي همكاري خليج فارس روند تخاصمي بسيار خطرناكي را طي ميكند كه ميتواند به تقابل تمام عيار ختم شود. اخيراً در سميناري در اروپا يك ديپلمات اروپايي که با ریاض در مورد ضرورت بهبود روابط با ایران گفتگو کرده بود، به من گفت:«ما احساس ميكنيم منطقه شما باتوجه به روند تقابلي سعودي و ايران شرايطي مشابه وضعیت اروپا قبل از جنگ جهاني اول را طي ميكند.»
قبل از قطع روابط سعودي با ايران، سه تهديدات اصلي امنيت ملي عبارت بودند از امريكا، اسراييل و تروريسم. رياض بعد از قطع روابط با تهران استراتژي تقابلي تمام عيار عليه ايران را حداقل در ٧ محور زير برگزيده است:
١- تشكيل جبهه متحد مخفي با صهيونيسم بين الملل شامل تل اويو عليه ايران.
٢- احياء ملي گرايي عربي اين بار نه عليه اسراييل بلكه عليه ايران،تصميمات نشست هاي ماه هاي اخير شوراي همكاري خليج فارس و اتحاديه عرب درراستای اين سياست است.
٣- تشكيل جبهه متحد هلال سني عليه ايران شيعي، تلاش براي همكاري مشترك رياض، انكارا و قاهره پیگیری چنین سياستی است.
٤- تشكيل جبهه متحد عربي-اسرائيلي عليه حزب الله لبنان.
٥- ممانعت از كاهش خصومت و دشمني واشينگتن علیه تهران و به بن بست كشاندن هر گونه پيشرفت در روابط ايران وغرب.
٦- تقويت گسترده مالي و تسليحاتي و اطلاعاتي گروه هاي تروريستي ايراني همچون سازمان منافقين خلق براي انجام عمليات تروريستي در ايران.
٧- طراحي هاي جديد براي ايجاد اشوب در مناطق سني نشين ايران.
معني اين استراتژي هفتگانه براي ايران اين است كه عربستان به ليست تهديدات اصلي امنيت ملي ايران اضافه شود.
در عین حال نكات مورد ابهام اين است ايا شوراي همكاري هاي خليج فارس در اين مسير شريك تمام عيار رياض خواهد شد ياخير؟ عاقبت اين روند تقابلي سعودي - ايران چه خواهد شد؟وراه برون رفت از اين روند خطرناك چيست؟
اخیرا در نشستی در مورد روابط ایران و اعراب در دوحه قطر شرکت کردم و روشن بود که عربستان و ساير أعضاء شورا در يك نگراني مشترك هستند و ان اينكه نفوذ و حضور ايران درمنطقه وكشورهاي عربي عراق و لبنان وسوريه ويمن را یک تهديد تلقی میکنند و به معني استراتژي هژموني ايران تلقی نموده و اصرار دارند كه تحمل نخواهند كرد. اما چهار كشور عمان، إمارات، كويت و قطر نگرانيهاي خود در استراتژي محمد بن سلمان فرمانده جوان و جديد نيروهاي مسلح عربستان عليه ايران را دارند و بهمين دليل هم حاضر به پذيرش دعوت رياض براي قطع روابط ديپلماتيك با تهران نبودند.
حقيقت اين است كه رياض دربرجسته كردن تهديد ايران دليل هاي خود را دارد. رياض از تغيير استراتژي منطقه اي امريكا عصباني است در حالی كه ايران بيگناه است. امريكا از انرژي منطقه بي نياز شده و خسارتهاي تاريخي وحشتناكي بابت حملات نظامي به عراق و أفغانستان داده اند كه تكرار نخواهند كرد.لذا امريكا ميخواهد هزينه و خون را كشورهاي متحدش بدهند ونه امريكا.
شوراي همكاري خليج فارس از تحولات افغانستان بعد از سقوط طالبان خرسند نيست منتهي فراموش ميكند كه حمله به برجهاي دوقلو ي نيويورك موجب حمله نظامي امريكا به افغانستان بود كه ١٥ نفراز ١٩ نَفَری كه اين جنايت را مرتكب شدند، اهل سعودي بودند و حتی يك ايراني هم دخيل نبود .
شوراي همكاري خليج فارس از حمله نظامي امريكا به عراق بعد از سقوط صدام ناراحت هستند اما فراموش كرده اند كه انها از تجاوز نظامي ١٩٨٠ صدام به ايران حمايت كرد ند درحالیکه ايران تجاوز نظامي ١٩٩١صدام به كويت را محكوم كرد. امريكا صدام را نه بخاطر تجاوز به ايران بلكه بخاطر تجاوز صدام به كويت ساقط كرد و بعد از سقوط صدام هم تداوم سلطه اقليت سني بر اكثريت شيعه غيرممكن بود.
عربستان از سقوط مبارك و بن علي ناراحت است اما ايران نقشي در ايجاد بهار عربي و سقوط متحدين امريكا نداشت. شوراي همكاري و ناتو به ليبي حمله نظامي كردند و يك كشور عربي را از حيّز انتفاع خارج كردند و ايران با اين حمله موافق نبود.
شوراي همكاري از قدرت حزب الله لبنان عصباني است منتهي فراموش كرده اند كه پيدايش حزب الله بخاطر تجاوز اسراييل به لبنان است. در أوائل دهه 80 اسراييل تا بيروت را اشغال كرد ،لبنان را به خاك و خون كشيد ، كشورهاي عربي عاجز از نجات لبنان بودند و حزب الله با كمك ايران بوجود امد و تا امروز قدرت اصلي مقاومت در مقابل تجاوزات اسراييل بوده بطوریکه در غياب حزب الله، لبنان عربي تا کنون يكی از ايالتهای اسراييل شده بود .
به هر صورت جهان عرب مشكلات ريشه اي دارد كه به فساد و ديكتاتوري وبيكاري وفقر مربوط ميشود كه بابزرگ كردن تهديد ايران، اين مشكلات حل نخواهد شد و منصفانه نيست كه ايران بخاطر اين مصيبتهاي چند دهه گذشته حكام عرب سرزنش شود بلكه شرايط جهان عرب روزبروز پيچيده تَر خواهد شد. ضمنا همه درك ميكنند كه رياض با مشكلات داخلي بزرگي روبروست كه با بزرگ كردن تهديد ايران حل نخواهد شد.
اما نهايتا سياست سرزنش متقابل شوراي همكاري و ايران راه حل نيست. ضروری است ايران نگرانيهاي كشورهاي عضو شوراي همكاري را درك كند و براي رفع ان اقدام كند. ایران همچنین باید درک کند که آلترناتیو حکومت آل سعود، حکومت آل وهاب در عربستان خواهد بود که برای منطقه فاجعه آمیز خواهد بود.
شوراي همكاري ها هم بايد درك كنند كه استراتژي جاري هفتگانه رياض عليه ايران، تخم خصومت دائمي بين ايران و كشورهاي عضوشورا خواهد كاشت.شوراي همكاري نبايد همه پلهاي پشت سرراخراب كند بلكه ساير أعضاء بايد براي مصالحه تهران و رياض و شوراي همكاري وارد عمل شوند. اتحاد با اسراييل نیز در درازمدت پاشنه اشيل انها خواهد شد.
امريكا دير يا زود از منطقه خواهد رفت و كشورهاي حاشيه خليج فارس بايد خودشان بار امنيت را بدوش بكشند و اين هم يك راه بيشتر ندارد و انهم ايجاد يك سيستم همكاري و امنيت مشترك است. كشورهاي عضو شورا و ايران محكوم به همسايگي هستند و چه بهتر كه همسايگاني دوست و همکار باشند تا دشمن. جنگ سني و شيعه نه به نفع اسلام است ونه به نفع جهان اهل سنت، نه جهان تشيع، نه به نفع قدرتهاي جهاني بلكه تنها برنده ان صهيونيسم خواهد بود.
بنابراین معتقدم ایران و کشورهای عرب عضو شورای همکاریهای خلیج فارس باید هرچه سریعتر اقدام به تشکیل یک فورومی برای گفتگو در مورد امنیت و همکاری مشترک شامل 1- درک مشترک و همکاری در مورد معضلات، 2- کنترل تسلیحات، درگیریهای منطقه ای و تماسهای نظامی، 3-تقویت عدم اشاعه سلاحهای کشتار جمعی، 4-ایجاد منطقه عاری از سلاحهای کشتارجمعی، 5-نهایی کردن معاهده عدم تجاوز به خاک یکدیگر،تشکیل تیمهای مشترک همکاری در زمینه هایی همچون: امنیت،اقتصاد،فرهنگ،علم،محیط زیست و توسعه آن، دهند.
چنین ابتکاری موجب خواهد شد كه ايران و شوراي همكاري و عراق وارد یک گفتگوی صمیمانه به قصد نتيجه شوند و همه نگرانيهاي متقابل را برطرف و وارد همكاريهاي امنيتي و سياسي و اقتصادي و فرهنگي شوند. از این رو اطمینان دارم كه اغوش ايران براي اين همكاري با شوراي همكاري خليج فارس باز است.
