یکی از جنجالی‌ترین موضوعات در شروع هر مجلسی انتخابات هیات رئیسه آن است. این روزها هم بازار اظهارنظرها درباره هیات رئیسه مجلس دهم داغ است.
به گزارش راه امروز، رقابت اصلی در این دوره بر سر صندلی ریاست است. محمدرضا عارف و علی لاریجانی کاندیداهای اصلی هستند که بر سر کرسی ریاست رقابتشان پيش بيني می‌شود. تاکنون هیچکدام حرفی از انصراف از این رقابت نزده‌اند و هر دو کاندیداها هم جایگاه قابل قبولی میان منتخبان دور بعد دارند، لاریجانی کاندیدای اصلی فراکسیون فراگیر اصولگرایان برای ریاست است. البته کاندیداهای اصلی این طیف مورد اقبال مردم قرار نگرفتند و در ابتدا لاریجانی چندان نسبت به حضور در این جمع راغب نبود. کمیته هفت نفره اصولگرایان از او دعوت کرده بود تا نشست مشترکی داشته باشند اما این نشست هرگز برگزار نشد. اما ظاهرا مذاکرات پشت‌پرده، مشکل را حل کرد.
حمیدرضا فولادگر که در طیف اصولگرایان اعتدالی تعریف می‌شود از جلسات منظم با علی لاریجانی خبر داده، جلساتی که بنا به گفته فولادگر گرچه پیرامون مباحث جاری کشور است اما در آن گریزی هم به دسته بندی‌های سیاسی مجلس دهم زده می‌شود. احمد امیرآبادی، منتخب مردم قم نیز به برگزاری این نشست‌ها اشاره کرده و درباره نظر لاریجانی می‌گوید: تاکنون جلسات مختلفی با آقای لاریجانی مبنی بر تشکیل فراکسیون فراگیر در مجلس دهم داشته‌ایم و همه اعضا نیز در اینکه باید یک فراکسیون فراگیری تشکیل شود، تأکید دارند و آقای لاریجانی هم بر تشکیل فراکسیون فراگیر در مجلس دهم تأکید دارد.
برخی گمانه زنی‌ها از شروط لاریجانی برای پیوستن به فراکسیون فراگیر خبر می‌دادند، «واحد» و «فراگیر» بودن دو اصلی که لاریجانی برای فراکسیون اصولگرایان مجلس دهم برشمرده شده است و شاید این شروط محقق شده که لاریجانی سخنران نشست فراکسیون اصولگرایان شد و دست آخر 181 نماينده منتخب از ریاست او حمایت کردند .
اين در حالي است که لاریجانی به صورت مستقل در انتخابات شرکت کرده و البته لیست امید هم از او حمایت کرده بود. اما صداهایی از منتخبان اصولگرا شنیده می‌شد که حاکی از حمایت آنها از لاریجانی بود. کما اینکه محسن کوهکن، منتخب مردم لنجان گفته که لاریجانی جوهره مدیریت مجلس را دارد. یا فولادگر پیش‌تر گفته که گزینه قطعی اصولگرایان برای ریاست، لاریجانی است .
وزن مجموعه افرادی که بر سر ریاست آقای لاریجانی توافق دارند در مقابل اصلاح طلبان بیشتر است. این را غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی می‌گوید. از منظر منتخب مردم رشت، «این افراد معتقدند آقای لاریجانی به دلیل حسن مدیریت و اخلاق و همچنین سابقه خوبی که در اداره مجلس داشته است، می‌تواند در این دوره نیز برای ریاست مجلس توانمندتر و موفق‌تر عمل کند» یا عابد فتاحی معتقد است که ریاست لاریجانی منافع بیشتری دارد.
این را از وزن‌کشی‌هایی که در روز برگزاری نشست‌های همزمان دو فراکسیون مجلس آتی صورت گرفت هم می‌شود فهمید. اگر از تعداد شرکت‌کنندگان هم بگذریم، افرادی همچون مطهری یا دامادی که در هر دو نشست شرکت کردند یا افرادی همچون کاظم جلالی و بهروز نعمتی که اگرچه با حمایت لیست امید وارد مجلس شده‌اند اما حامی سرسخت لاریجانی هستند، وضعیت عارف را کمی متزلزل می‌کنند . در کنار اینها افرادی از لیست امید هم هستند که ریاست این دو نفر برایشان فرقی ندارد. مسعود پزشکیان که از مجلسی‌های اصلاح‌طلب برجسته است، هر دو نفر را دارای مزیت می‌داند. البته اصلاح طلبان چند باری گفته‌اند که به دوقطبی عارف - لاریجانی دامن نمی‌زنند. محمدرضا عارف با این حال هم در رقابت به لاریجانی شانه می‌زند و هم کسانی مثل محمدرضا تابش معتقد هستند که توقع غیرمنصفانه‌ای است که برای بار دوم از عارف بخواهیم از رقابتی کنار بکشد.
پیشنهاد‌های جایگزین رقابت به این دو نفر هم مطرح شده است، مثلا یکی سال اول کاندیدا شود و یکی سال دوم یا اینکه ریاست و نایب رئیسی را در سال‌های متوالی تغییر دهند. علی مطهری معتقد است که این دو نفر نباید با هم رقابت کنند، حسین مرعشی، سخنگوی حزب کارگزاران نیز می‌گوید که حزبش تلاش می‌کند بین لاریجانی و عارف توافقی صورت بگیرد. مطهری هم یک پیشنهاد را به هر دو نفر داده که ظاهرا مورد استقبال قرار نگرفته است. او گفته بود: يكي براي رياست وارد شود و ديگري رييس فراكسيون اكثريت شود. يعني براي رياست نهايتا در صحن مجلس يك نفر از اين دو نفر وارد شوند.
در کنار تلاش‌های دو فراکسیون برای رئیس شدن عارف یا لاریجانی، یک منتخب دیگر مجلس دهم نیز سخن از کاندیداتوری برای ریاست می‌زند، که البته با حمایتی ازسوی جریان متبوعش همراه نشده است. مصطفی کواکبیان، منتخب مردم تهران گفته است: در صورت عدم کاندیداتوری آقای عارف برای ریاست مجلس آینده من قطعا برای ریاست مجلس کاندیدا می‌شوم؛ چرا که معتقدیم حتما باید یک اصلاح‌طلب رئیس مجلس آینده شود.
همه احتمالات برای نایب رئیسان
اگرچه کمال الدین پیرموذن، نماینده ردصلاحیت شده اردبیل معتقد است که بین لاریجانی و عارف، یکی رئیس می‌شود و یکی نایب رئیس و دغدغه‌اش تنها نایب رئیس دوم مجلس است. اما این اتفاق در مجالس ایران چندان باب نیست. آن زمانی که عبدالله نوری با ناطق نوری برای ریاست مجلس پنجم رقابت کرد، یا آن زمان که حسن سبحانی با حداد عادل برای ریاست مجلس هفتم و حداد با لاریجانی برای ریاست مجلس هشتم رقابت داشت اما موفق نشدند، هیچکدام از بازنده‌ها برای نایب رئیسی کاندیدا نشدند.
این روزها آنقدر بحث رئیس مجلس دهم داغ است که چندان صدایی درباره نایب رئیسی به گوش نمی‌رسد. تاکنون تنها علی مطهری از تصمیمش برای کاندیداتوری برای نایب رئیسی خبر داده است و مسعود پزشکیان گفته هنوز تصمیمی در این زمینه نگرفته است. پیرموذن، غلامرضا تاج گردون را پیشنهاد می‌دهد و عابد فتاحی، رئیس فراکسیون اهل سنت مجلس کنونی سه گزینه دارد: مطهری، پزشکیان و تاج گردون و علاوه بر این افراد گويا تاکنون درباره الیاس حضرتی و کاظم جلالی نیز در فراکسیون امید بحث شده است.
اما فراکسیون فراگیر چندان درباره نایب رئیسی مجلس اظهارنظر نکرده، با اين حال حمیدرضا فولادگر و علاءالدین بروجردی که چند دوره در مجلس بوده‌اند و تجربه ریاست کمیسیون را هم دارند، می‌توانند کاندیداهای احتمالی این جریان برای نایب رئیسی باشند.
دبیران و ناظران احتمالی
هیات رئیسه مجلس محدود به یک رئیس و دو نایب رئیس نیست، بلکه به همراه شش دبیر و سه ناظر به 12 نفر می‌رسد که هر سال در سالگرد تشکیل مجلس با انتخابات درون پارلمانی برای یک دوره یک ساله انتخاب می‌شوند.
از میان شش دبیر کنونی مجلس، سه دبیر یعنی محمدحسین فرهنگی، محمد دهقان و علیرضا منادی به مجلس دهم راه یافته اند و به این ترتیب از کاندیداهای بالقوه دبیری برای مجلس دهم محسوب می‌شوند. سهیلا جلودارزاده در چهار سال مجلس ششم دبیر بود و حالا نیز این شانس را دارد که بر اساس سابقه اش باز هم بر این کرسی تکیه بزند. افرادی همچون محمدرضا تابش و احمد سالک نیز برای دبیری در این دوره و محمدمهدی مفتح و اسدالله عباسی در دوره‌های پیشین کاندیدا شده بودند اما رای نیاورند و حالا هم ممکن است همچنان این سودا را در سر داشته باشند.
از ميان سه ناظر کنونی مجلس یعنی عبدالرضا مصری، سید شریف حسینی و محمد آشوری، به جز حسيني، ديگران به مجلس دهم راه یافته اند. محسن کوهکن نیز در تمامی سال‌های مجالس هفتم و هشتم ناظر بود و بهروز نعمتی در سال سوم مجلس نهم سابقه ناظری دارد این افراد را می‌توان کاندیداهای بالقوه برای ناظران هیات رئیسه دانست. منتخبانی همچون کاظم دلخوش، علی اصغر یوسف نژاد، علی ادیانی راد، حسینعلی حاجی دلیگانی و محمدقسیم عثمانی نیز در دوره‌های مختلف برای حضور در جایگاه نظارت در هیات رئیسه کاندیدا شده بودند که می‌توان آنها را نیز کاندیداهای بالقوه دانست.
در مجلس دهم افرادی نیز حضور خواهند داشت که به رئیس جمهور پیشین نزدیک هستند و از آنجا که محمود احمدی نژاد باز هم سودای کرسی ریاست جمهوری را در سر دارد، بعید نیست که افرادی همچون محمود بهمنی، اسماعیل حسن بیگی، جواد کریمی قدوسی، مجتبی ذالنوز و محمدمهدی زاهدی بخواهند در مجلس قدرت بگیرند و برای حضور در هیات رئیسه کاندیدا شوند. اما معلوم نیست که فراکسیون فراگیر بخواهد از آنها حمایت کند.
گزینه های سخنگویی
هیات رئیسه پس از اینکه اعضایش را می‌شناسد، یک انتخابات داخلی نیز برگزار کرده و سخنگوی خود را انتخاب می‌کند. از میان راه یافتگان به پارلمان آتی، عبدالرضا مصری، بهروز نعمتی و محسن کوهکن سابقه سخنگویی دارند، در کنار اینها اگر الیاس حضرتی و مصطفی کواکبیان نیز به هیات رئیسه راه پیدا کنند، با توجه به سابقه مطبوعاتی‌شان گزینه‌های مطرح برای سخنگویی خواهند بود. 15 روز مانده تا مجلس دهم به طور رسمی آغاز به کار کند. در آن زمان می‌توان دید که تا چه حد این گمانه‌زنی‌ها رنگ واقعیت به خود می‌گیرد.
