عدم التزام روحانیون ممکن نیست!

پس از اینکه دلایل برخی ردصلاحیت ها از سوی شورای نگهبان اعلام شد، تعداد زیادی از نامزدهای انتخابات به استناد بندهای 1 و 3 ماده 28 قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی رد صلاحیت شده بودند. یعنی اعتقاد و التزام عملی به اسلام و نظام مقدس جمهوری اسلامی. همین مسئله بار دیگر این سوال را مطرح کرد که معیار سنجش اعتقاد و التزام عملی به اسلام چیست؟

به گزارش انتخاب ایرانی روز گذشته در ادامه انتقاد چهره های سیاسی از رد صلاحیت های صورت گرفته توسط شورای نگهبان اعظم طالقانی، دبیرکل جامعه زنان انقلاب اسلامی در نامه ای خطاب به مراجع و علمای قم از آنان خواست تا تفسیر «التزام عملی به اسلام» را برای جامعه شفاف سازند. دختر آیت الله طالقانی که سابقه نمایندگی مجلس شورای اسلامی را دارد و در انتخابات این دوره رد صلاحیت شده است طی نامه ای از مراجع خطاب به مراجع نوشت: "همانطور که مستحضرید این روزها جملات نامفهومی در جامعه موجب توسعه شبهات به ویژه در مبانی اعتقادی و اعتماد اجتماعی شده که از سوی مجامع و نهادهای رسمی ایجاد شده و سال‌هاست به طرق مختلف به آن دامن زده می‌شود، لذا پاسخ به این شبهات جز در سایه رهنمودهای مراجع عظام ممکن نیست. لذا خواهشمند است بفرمایید از قاعده قرآنی، روایی و تفسیری عقلی و فقهی «التزام عملی به اسلام» چه معنا و مفهومی دارد و «عدم التزام عملی به اسلام» مشمول چه مصادیقی می شود؟

بنابراین با مطرح شدن چنین پرسشی از سوی طالقانی برآن شدیم که طی تماس با برخی مراجع این سوال را به صورت استفتاء مطرح کنیم تا شاید بالاخره روش بررسی التزام عملی افراد توسط شورای نگهبان مشخص شود. زیرا به هرحال در میان نامزدهای ردصلاحیت شده فرزندان شخصیت های بزرگی مانند آیت الله طالقانی و شهید مطهری حضور دارند، برخی روحانیون نیز با استناد به همین بندهای قانونی از عرصه انتخابات کنارگذاشته شده اند. شایان ذکر است که اگر بزرگانی نظیر حضرات آیات طالقانی،مطهری، بهشتی، هاشمی، اشرفی اصفهانی که جملگی از بزرگان علوم تربیتی اسلامی بودند، نتوانستند در تربیت فرزندانی مقید به اسلام موفق باشند،چگونه انتظار می رود که آموزه های این بزرگان در میان مردم پذیرفته شود؟

علاوه بر این در روزگاری که برخی "تازه به دوران رسیده ها" از تمثیل فرزند نوح برای همه آقازاده های انقلاب استفاده می کنند آیا می توان به صدور انقلاب عظیم اسلامی دل بست؟ از همین رو بر آن شدیم تا یکبار برای همیشه تکلیف این "استناد نامحسوس" را روشن کنیم، ضمن اینکه نباید فراموش کرد که در دوره های قبل بعضا برخی از ائمه جمعه نظیر آیت الله جمی توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شده اند. به هرحال در ادامه این گزارش پاسخ آیات عظام وحید خراسانی، صافی گلپایگانی، موسوی اردبیلی و صانعی را در خصوص تعریف ومصادیق التزام عملی به اسلام را می خوانید:

آیت الله العظمی وحید خراسانی

برای تائید و عدم تائید التزام عملی به اسلام کافی است که پیگیری صورت گیرد تا مشخص شود افراد مورد نظر نماز می خوانند یا خیر؟ روزه می گیرند یا خیر؟ لذا همانطور که در موارد دیگر اثبات می شود در این موضوع هم به همین شکل است. یعنی یا افرادی شاهد انجام فروع دین توسط فرد مورد نظر باشند یا اینکه خودمان ببینیم. در این باره هم شهادت دونفر هم کفایت می کند. اما جدا از همه این مسائل، درباره فردی که مسلمان هست نمی توان بگویم که التزام به اسلام ندارد. حتی اگر مشخص نشود که این افراد نماز و روزه خود را بجا می آورند یا خیر، نمی توان برایشان حکم عدم التزام به اسلام را صادر کنیم.

آیت الله العظمی صافی گلپایگانی(دبیر سابق شورای نگهبان)

احراز التزام عملی افراد صرفا یک مسئله ظاهری است. یعنی اگر فردی اهل نماز، زیارت، عبادت و رفتن به مسجد باشد، التزام عملی به اسلام دارد. ضمن اینکه در این موارد ائمه جمعه و روحانیون در راس هستند و عدم التزام این افراد به اسلام امکان پذیر نیست.

آیت الله العظمی موسوی اردبیلی

هرگاه فردی شهادتین را خوانده باشد و به اصول دین اعتقاد داشته باشد و به فروع دین عمل کند، التزام عملی و قلبی به اسلام دارد. برای اینکه التزام عملی افراد را احراز کنیم، شهادت دونفر در خصوص اعمال وی کافی است.

آیت الله العظمی صانعی

بررسی التزام عملی صرفا محدود به ظاهر است. یعنی اگر فردی نماز بخواند و روزه بگیرد و به زیارت برود التزام عملی به اسلام دارد و شهادت دونفر هم در این خصوص کفایت می کند. در این مورد باطن افراد اهمیتی ندارد و زیرا التزام عملی مد نظر است. در خصوص بررسی التزام عملی 11هزار نفر در یک مدت زمان کوتاه باید در نظر داشت که این قبیل مسائل غالبا سیاسی است و برخی که صرفا خود را برحق می دانند، کسانی که خط فکری متفاوتی دارند و در جبهه آنها نیستند را به بهانه عدم التزام به اسلام رد صلاحیت می کنند. به همین دلیل است که ما شاهد آن هستیم که در میان ردصلاحیت شدگان افراد متدین حضور دارند.

در کلیت این گزارش سعی بر آن شده است که حقی از کسی ضایع نشود. خبر عدم تایید بسیاری از کسانی که صلاحیت آنها تحت هر عنوانی احراز نشده است جامعه را دچار سردرگمی کرده و بسیاری این سوال را از خود می پرسند که آیا من التزام به نظام و اسلام دارم؟؟؟

فرهاد کیانفرید- مجتبی اسکندری