به گزارش راه امروز، آیت‌الله مکارم‌شیرازی، روز گذشته در آغاز درس خارج فقه خود با اشاره به ضرورت بهره‌بردن حداکثری از ایام محرم، خطبا، مداحان، بانیان مجالس و مردم را به‌عنوان ارکان مجالس عزاداری خطاب قرار داد و آن‌گونه که ایسنا نوشته، به خطبا و مداحان توصیه کرد تا از آمیختن جلسات به مباحث سیاسی جناحی خودداری کنند.
این مرجع تقلید همچنین گفت: «مداحان از آواهای مبتذل در مداحی بپرهیزند و سعی کنند روش‌های سنگین و آبرومند را به کار گیرند تا موجب وهن مجلس امام حسین (ع) نشوند». او بیان مسائل اخلاقی توسط مداحان را امری شایسته قلمداد کرد و گفت: «بانیان مجالس هم روش‌های سنتی را حفظ کنند و سعی در برگزاری ساده مجالس داشته باشند، از اسراف و تظاهر و خودنمایی بپرهیزند و بیش از همه سعی در جذب جوانان داشته باشند».
آیت‌الله مکارم‌شیرازی با اشاره به رسم کشتن گوسفند جلوی دسته‌های عزاداری اظهار کرد: این کار علاوه بر آلوده‌کردن محیط باعث نجس‌شدن مسجد و حسینیه می‌شود. هرچند این مرجع تقلید در ادامه سخنانش مطالبی نظیر اینکه «کسانی که قمه می‌زنند از عاشقان و دلباختگان حضرت اباعبدالله (ع) هستند لکن این عمل در شرایط فعلی به مکتب اهل بیت(ع) ضربه می‌زند» و «نهی از لخت‌شدن در مجالس عزاداری به سبب سوءاستفاده از تصاویر آن» نیز بیان کرد اما آنچه بیش از سایر توصیه‌های آیت‌الله مکارم، قابل تأمل بود، تأکید او بر خودداری‌کردن مداحان از سیاسی‌کردن مجالس عزاداری اهل بیت بود. توصیه‌ای که به نظر می‌رسد یافتن مخاطبان آن، کار دشواری نباشد
بازگشت مداحان سیاسی
مداحان حاشیه‌ساز در ماه‌های گذشته دوباره به وادی خط‌ونشان‌کشیدن‌های سیاسی بازگشته‌‌اند تا سناریوی همیشگی خود به‌عنوان اپوزیسیون دولت را اجرا کنند. سناریویی که از دوره دوم ریاست‌جمهوری هاشمی‌رفسنجانی آغاز شد، در دوران خاتمی به اوج رسید، در شش سال نخست دولت احمدی‌نژاد رنگ هم‌نوایی با دولت وقت به خود گرفت و حالا دوباره در حال بازتولید فضای تقابل با دولت است. اظهارات چهره‌هایی همچون سعید حدادیان و منصور ارضی در شب‌های ماه رمضان وقتی در کنار صوت منتشر شده از مراسم تشییع شهدا و هتاکی آن مداح نسبت به رئیس‌جمهور و رئیس مجلس قرار گرفت، زنگ خطر را به صدا درآورد. زنگ خطری که نیروهای اصولگرا هم وقتی از توهین به رئیس مجلس آگاه شدند، نسبت به آن حساسیت نشان دادند و خواستار برخورد قضائی با عواملش شدند.
در این سوی میدان هم به‌جز اظهارات اصلاح‌طلبانی که همواره از اقدامات سازمان‌یافته گروه‌های موسوم به خودسر، انتقاد داشتند، حتی روزنامه جمهوری اسلامی هم زبان به انتقاد گشود و در مطلبی صریح در این باره نوشت: «ورود مجدد مداحان به صحنه سیاست و تلاش برای کوبیدن بزرگان انقلاب و رئیس‌جمهور هم‌زمان با مطرح‌ساختن افراد خارج از صحنه که این روزها به بهانه‌های مختلف ازجمله تشییع شهدا و محافل مذهبی ماه مبارک رمضان صورت می‌گیرد، یک برنامه حساب‌شده است که به انتخابات مجلس در اسفندماه مربوط است.
عناصر افراطی که با حضور دولت اعتدال در صحنه و استقبال مردم از اقدامات این دولت برای پایان‌دادن به تحریم‌ها، آینده خود را دچار ابهام می‌بینند با دامن‌زدن به این قبیل مطالب درصدد جلب توجه مردم و کسب آرای آنها در انتخابات هستند. حملات تندی که بلافاصله از قم علیه بزرگان انقلاب و بیت امام صورت گرفت نیز برنامه‌ریزی‌شده‌بودن این جریان‌سازی را تأیید می‌کند و بر ضرورت رعایت موازین توسط مجموعه بیت امام و پرهیز از بهانه‌دادن به دست مخالفان را مورد تأکید قرار می‌دهد». اشاره این مطلب روزنامه جمهوری اسلامی، به سخنانی است که هم‌نوا با برخی از مداحان خاص، از سوی مصباح‌یزدی هم مطرح شد و محتوای آن حملات بی‌سابقه به
سید حسن خمینی و تکرار حملات به هاشمی‌رفسنجانی بود. این فعل‌وانفعالات، بار دیگر نقش‌آفرینی‌های مداحان خاصی که از اعضای یک حلقه سرشناس هستند برجسته کرد.
فرازهای پروژه نوسازی يك جريان
آنچه در سال‌های اخیر به‌عنوان پدیده مداحان سیاسی در جامعه رخ‌نمایی می‌کند، درواقع میوه درختی است که حاج منصور ارضی و حاج
حسین الله‌کرم در سال‌های میانی دولت هاشمی کاشتند. آنها پروژه خود را «بازسازی معنوی حزب‌الله» نامیدند. بازسازی‌ای که محصول آن در دولت روحانی به‌جز سخنان اخیر ارضی و حدادیان، نمودهای دیگری هم داشته؛ ازجمله اینکه سال گذشته منصور ارضی در مراسم دعای عرفه، هاشمی‌رفسنجانی را ... خواند و طلب مرگ او را کرد. سابقه این نوع اظهارات ارضی به سال‌های دور برمی‌گردد. سال‌هایی که هنوز در عرصه مداحی‌های سیاسی خبری از کریمی و طاهری و حدادیان و... نبود و حاج منصور، یگانه مرد این میدان بود. پس از طرح مسئله «شبیخون فرهنگی» از سوی رهبر انقلاب، جریانی که خود را میراث‌دار جبهه و ارزش‌های جنگ می‌دانست، با تشکیل جلساتی با عنوان «نوسازی معنوی حزب‌الله»، تلاشی را درجهت تهییج و تشجیع جوانان آرمان‌خواه و ارزشی برای مقابله با موج فرهنگی جدیدی که دولت سازندگی را عامل به‌راه‌انداختن آن می‌دانستند، آغاز کردند. سردمداران این جریان نوسازی، حسین الله‌کرم و منصور ارضی بودند. ارضی با به‌راه‌انداختن موجی نوین در سبک و سیاق مداحی و آمیختن مجالس ذکر مصیبت مذهبی با انتقادات سیاسی، بنیان‌گذار مکتبی شد که از دل آن، مداحانی همچون سعید حدادیان، حسین سازور، محمدرضا طاهری و محمود کریمی پدید آمدند. در جمع افرادی که در دوره اصلاحات طعم حملات منبری منصور ارضی را چشیده‌‌اند می‌توان از افرادی همچون غلامحسین کرباسچی، شهردار وقت تهران، رئیس‌جمهور اصلاحات، عبدالله نوری، وزیر کشور دولت اول اصلاحات، عطاءالله مهاجرانی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت اول اصلاحات و بهزاد نبوی، مصطفی تاج‌زاده و هاشم آقاجری، اعضای شورای مرکزی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران، فائزه هاشمی، دختر آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و مدیرمسئول روزنامه زن، نام برد. انتخابات ٨٨ دستمایه فصل جدیدی از مواضع حاج منصور قرار گرفت. او در آن مقطع، در کنار ادامه حمایت از احمدی‌نژاد دوباره به سراغ حملات خود به اصلاح‌طلبان رفت و این جملات از روزهای بعد از ٨٨ حاج منصور به یادگار مانده است:
-«در زمان انتخابات سال ٧٦ وقتی خاتمی کاندید شده بود، من آن زمان فریاد زدم که گول عمامه‌اش را نخورید، من او را می‌شناسم؛ متأسفانه کسی گوش نکرد. بلایی به سر ما آمد که بعد هم دوباره ادامه‌اش دادند!» -«پریشب این اقلیت مجلس با سران فتنه در جماران جلسه گذاشتند و گفتند شرط ما برای حضور این است که شروطی که فلانی در نماز جمعه مطرح کرده است، عملی شود، ما آن را قبول داریم. در این شرایط قوه قضائیه چه می‌خواهد بکند؟ اگر واقعا کار اینها (خاتمی و موسوی و کروبی) تمام است آنها را به ما بدهید، ما اعدام کنیم؛ چرا دست‌روی‌دست گذاشتید؟ مدرک می‌خواهید؟ این جلسات اینها با سفیر انگلیس مدرک نیست؟»
اما چندی بعد، حاج منصوری که در دولت اول احمدی‌نژاد، همراه او در سفرهای استانی بود، از احمدی‌نژاد و دوستانش هم عبور کرد و بر آنها نیز تاخت. دولت مهرورز و همسوی دهم اما تاب این حملات را نیاورد و کار به شکایت معاونت حقوقی دفتر رئیس‌جمهور از حاج منصور ارضی کشید.
خیز مداحان و هشدار علما
اما وقتی که موج سرخوردگی آنها از دولت احمدی‌نژاد آغاز شد، خودشان دست‌به‌کار شدند تا پس از دو دهه حمله به سیاسیون، خود رسما لباس سیاست‌ورزی به تن کنند و این‌گونه بود که در دور دوم انتخابات مجلس نهم یعنی در اردیبهشت‌ماه سال ٩١، هیأت رزمندگان مسجد ارک با نام «جبهه نوسازی معنوی» در دور دوم انتخابات مجلس نهم در حوزه انتخابیه تهران فهرست انتخاباتی ارائه داد. این فهرست انتخاباتی که از سوی حاج حسین الله‌کرم و حاج منصور ارضی و تعدادی از مداحان مشهور تهیه شد، در برگیرنده ٢٥ کاندیدا از دو جبهه متحد اصولگرایان و جبهه پایداری انقلاب اسلامی بود. ناکامی در این عرصه، آنها را به وادی سکوت سیاسی کشاند و حالا پس از روی‌کارآمدن دولت روحانی و درحالی‌که موفقیت این دولت در به‌ثمررساندن پروژه سیاست خارجی که می‌تواند مقدمه‌ای برای موفقیت‌های بعدی در حوزه سیاست‌های داخلی باشد، دوباره فضا برای عرض‌اندام این طیف از مداحان در قامت فعالان سیاسی فراهم شده است. اتفاقی که از روز معرفی وزرای کابینه روحانی آغاز شد و در آن ایام، سعید حدادیان در میانه دعای عرفه با اشاره به امکان معرفی دکتر توفیقی به مجلس به‌عنوان وزیر علوم گفت: «به آقای روحانی تذکر می‌دهم که اگر افراد فتنه‌گر را معرفی کنید دودش به چشم خودتان می‌رود». وی همچنین مجلس را تهدید کرده و گفته «نمایندگان اگر این فرد را تأیید کنند نان در شراب زده‌‌اند و خورده‌اند». ادامه این نوع موضع‌گیری‌ها وقتی با زمزمه احتمال اعلام لیست مداحان برای انتخابات مجلس دهم همراه شد، گمانه‌زنی‌ها را درباره عزم جدی این طیف برای دراختیارگرفتن کرسی‌های سیاسی افزایش داد. این شاید مهمترین علت هشدارهای اخیر علمای قم درباره لزوم حفظ شأن مجالس عزاداری است. مجالسی که مهمترین تریبون این طیف، آن هم در ایام ماه محرم خواهد بود.
