متهم کردن دولت به عبور از خط قرمز/ وقتی مذاکره را به زورگیری اشتباه می‌گیرند

به گزارش راه امروز، دلواپسان و مخالفان توافق هسته‌ای وین استراتژی تازه‌ای را در دستور کار خود قرار داده‌اند. آنها سخت به دنبال این هستند که به مردم تلقین کنند تیم مذاکره کننده‌ی هسته‌ای از خطوط قرمز ترسیم شده از سوی مقام معظم رهبری عبور کرده است. بررسی سخنان علم الهدی، امام جمعه مشهد، کریمی قدوسی و حسین شریعتمداری به خوبی بیانگر این معناست.

امام جمعه محترم مشهد در اظهار نظری صریح تیم مذاکره کننده هسته‌ای را متهم به عبور از خطوط قرمزی کرده است که مقام معظم رهبری برای مذاکرات ترسیم کرده بودند.

آیت الله علم الهدی می‌گوید:« در این مذاکرات از این خطوط قرمز تجاوز شده است و در این برجام اگر آژانس به تاسیسات مشکوک شود و اگر ایران دسترسی برای بازدید از مناطق را ندهد کمیسیون مشترک تشکیل می‌شود که یک نفر از این کشورها ایران است و اگر اعضا رای به بازرسی دهند باید دسترسی را فراهم کند و متاسفانه عزیزان ما نیز آن را امضا کردند. در این کمیسیون هر کشور تنها یک نفر عضو دارد و وقتی این کمیسیون تشکیل شود تمام اعضای آن علیه ما خواهند بود و ما ملزم به اجرای آن هستیم و اگر کمیسیون مشترک گفت ما باید مراکز موشکی ایران را بگردیم؛ باید بگردند و این تجاوز از خط قرمز مقام معظم رهبری است.»

کریمی قدوسی هم در این راستا می‌گوید:« در توافق اخیر همه خطوط قرمز ملت، رهبر معظم انقلاب و مجلس نادیده گرفته شد»

در این میان حسین شریعتمداری پا را یک گام فراتر می‌گذارد و می‌گوید که رهبرانقلاب از این توافق راضی نیستند. او در روزنامه کیهان می‌نویسد:« بیانات مورد اشاره رهبر معظم انقلاب در خطبه‌های نماز عید فطر امسال کمترین تردیدی باقی نمی‌گذارد که حضرت آقا از نارسایی و عواقب فاجعه‌آفرین توافق یاد شده اطلاع‌ کامل دارند و با جرأت می‌توان گفت که ایشان به هیچوجه از متن تهیه شده راضی نیستند و اگر غیر از این بود با توجه به اطلاع دقیق از توافق وین، تأکید حضرت ایشان بر «متن تهیه شده تصویب بشود یا نشود از اصول انقلاب دست نخواهیم کشید» و تکرار چندباره آن ضرورتی نداشت. از این روی وظیفه غیرقابل تغییر مسئولان بررسی‌کننده متن توافق وین آن است که هیچیک از«بندها»، «فصل‌ها» و «مفاد» برجام را که با اصول و مبانی اسلام و انقلاب و موجودیت نظام در تعارض است، نپذیرند تا به قول حضرت آقا، امروز در مقابل مردم و فردا در پیشگاه خداوند تبارک و تعالی شرمسار و سرافکنده نباشند.»

در این میان اما این سخنان جای تعجب دارد. زیرا اولا، مگر تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران در وین تصمیم گیرنده نهایی بودند که هرچه را که تصمیم گرفتند امضا و به عنوان توافق به جهانیان معرفی کنند؟ در حالی که قطعا تمام مسائل مهم و اساسی این توافق، با تهران هماهنگ شده است. بر این اساس بدون نظر حاکمیت هیچ توافقی میان ایران و کشورهای1+5 قابلیت تحقق نداشت.

این باور که ‌توافق بدون نظر مثبت حاکمیت امضا شده باشد، دشوار است. قطعا سران نظام نظرات قطعی خود را به تیم مذاکره کننده به ویِژه شخص ظریف ابلاغ کرده‌ بودند. اما باز چون گذشته، به امتیازاتی که ایران به طرف مقابل داده اشاره می‌شود و آن را عبور از خطوط قرمز می‌نامند. آیت‌الله علم الهدی اشاره می‌کند که چرا به بازرسان اجازه بازرسی می‌دهیم. خوب، خود امام جمعه مشهد می گویند در صورتی که آژانس به فعالیتی مشکوک شود، می‌تواند بازرسی انجام دهد.

این مسئله که جای نگرانی ندارد. ایران که قرار نیست از متن توافق هسته‌ای، عدول و یا تخطی کند و ما کاری خلاف انجام نمی‌دهیم آنها هر روز بازرسی کنند. در مسئله بعدی آنها نگران فعالیت‌های هسته‌ای ما بودند و اصلا سر این موضوع به پای میز مذاکره آمدند. اوباما می‌گوید ما توانستیم ایران را از ساخت بمب اتم محروم کنیم. بعد چگونه ما انتظار داریم آنها به ما توافق کنند بدون اینکه مطمئن شوند ما در چارچوب توافق در حال فعالیت هستیم.

بگذارید برای درک این معنا مسائلی از داخل بزنم. وقتی نیروی انتظامی به خانه و یا ماشینی مشکوک می‌شود، اولین کاری که می‌کند چیست؟ بازرسی. قطعا برای رفع ابهامات طرف مقابل ما باید اجازه بازرسی از تاسیسات خود را به آنها بدهیم. و قطعا این تاسیسات شامل مکان‌های نظامی و استراتژیک ایران نیست.

رئیس جمهور روحانی در گفت‌وگوی تلویزیونی خود به صورت صریح به این مسئله پرداخت و گفت:« ما اجازه نخواهیم داد کوچکترین اسرار نظامی، علمی ، و حتی تجاری و اقتصادی کشور در سایه اجرای این توافق و هر توافق دیگری خدشه دار شود. در زمان اجرای داوطلبانه این پروتکل عده ای داستان‌هایی مطرح می کردند و در برخی از روزنامه ها می‌گفتند که چنانچه پروتکل الحاقی را بررسی کنید درمی یابید که آن‌ها می آیند و زیرزمین های ریاست جمهوری و مجلس را بازرسی می کنند این در حالی است که این‌ها پروتکل الحاقی را با بازرسی های مصوب شورای امنیت سازمان ملل اشتباه می گرفتند.» نمی‌دانم با این سخنان صریح، این همه اصرار در ماجرای بازرسی‌ها برای چی است.

بسیاری از منتقدان توافق هسته‌ای متن برجام را کامل نخوانده‌اند و براساس شنیده‌های خود از آن سخن می‌گویند. برخی از سیاسیون ما هم این روزها به جای مراجعه به متن اصلی، به سراغ رسانه‌ها می‌روند و بر اساس اظهار نظر‌ها، اجتهاد شخصی می‌کنند که توافق وین یک توافق بد است.

باید این اصل را پذیرفت که مذاکره یعنی داد و ستد. نمی‌شود شما پای معامله‌ای بروید بدون اینکه آداب آن را رعایت کنید و بخواهید بدون دادن هیچ امتیازی تمام امتیازها را بگیرد، چه، در این صورت بشتر به زور گیری شبیه است تا معامله.