فرشته فریادرس - گروه صنعت: با توجه به مشکلات و موانعی که بخش تولید با آن روبه‌روست و همچنین تحریم‌ها که این سال‌ها کشور را در شرایط سختی قرار داده، همواره سخن از بالابودن هزینه‌های تولید و بی‌کیفیتی کالاهای تولیدی به میان آمده که همه این موارد سبب شده تولید داخل قدرت رقابت خود را با تولیدات سایر کشورها و رقبا از دست دهد. اما سوالی که مطرح می‌شود این است که با توجه به کمبود نقدینگی واحدهای تولیدی، لازم است کدام مقوله (نوسازی یا بهسازی) ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی در دستور کار قرار گیرد که هم منجر به کاهش هزینه‌های تولید و قیمت تمام‌شده شود و هم افزایش رقابت‌پذیری را به دنبال داشته باشد؟
کاهش هزینه تولید با بهسازی ماشین‌آلات
کیومرث فروتنی، مدیرکل صنایع ماشین‌سازی و تجهیزات وزارت صنعت، معدن و تجارت در این‌باره به صمت گفت: بسته به امکانات و منابعی که وجود دارد، می‌توان اقدام به بهسازی یا نوسازی ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی در کشور کرد. وی در پاسخ به این اظهارنظر که نوسازی در یک بازه زمانی کوتاه‌مدت اما بهسازی در یک بازه زمانی طولانی‌تر انجام می‌شود و با توجه به شرایط کنونی کدام‌یک از این روش‌ها رونق تولید را به دنبال خواهد داشت؟ تصریح کرد: به‌طور واحد نمی‌توان نسبت به این موضوع اظهارنظر کرد چراکه شرایط در هریک از بنگاه‌های تولیدی متفاوت خواهد بود و ممکن است برخی صنایع نیازمند بهسازی و برخی دیگر نیازمند نوسازی تجهیزات باشند. با توجه به کمبود نقدینگی واحدهای تولیدی باید نسخه‌های متفاوتی را برای واحدهای صنعتی در نظر گرفت تا مشخص شود کدام روند می‌تواند منجر به رونق شود. وی ادامه داد: ممکن است یک واحد تولیدی تجهیزات و ماشین‌آلات به‌روزتری داشته باشد از این‌رو ضرورتی برای نوسازی و هزینه‌کرد وجود ندارد یا حتی بهسازی ماشین‌آلات و تجهیزات در برخی از واحدهای صنعتی به میزان کافی بهره‌وری به همراه نداشته باشد؛ در این صورت شرایط برای بهسازی متفاوت خواهد بود. فروتنی درباره مزایای ۲ روش بهسازی یا نوسازی ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی که منجر به کاهش هزینه‌های تولید و افزایش رقابت‌پذیری می‌شود نیز گفت: چنانچه فناوری جدیدتری وجود داشته باشد که بتواند هزینه واحدهای تولیدی نظیر انرژی و منابع نیروی انسانی را کاهش دهد و به دنبال آن افزایش تولید را در بر داشته باشد، به نفع واحد تولیدی خواهد بود که اقدام به نوسازی تجهیزات صنعتی مورد نیاز کند.
مدیرکل صنایع ماشین‌سازی و تجهیزات وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره میزان تاثیر بهسازی بر خطوط تولید و به دنبال آن کیفیت تولید نیز اظهار کرد: با توجه به اینکه ماشین‌آلات صنعتی در یک واحد صنعتی طول عمر مشخصی دارند، چنانچه فناوری جدیدی وارد بازار نشده باشد، می‌توان با تعمیر و بهسازی قطعات و تجهیزات و نگهداری مناسب نسبت به افزایش طول عمر آنها اقدام کرد. البته اگر ماشین‌آلات به‌طور صحیح سرویس و نگهداری شوند، به‌طور قطع هزینه‌های استهلاک کمتری خواهند داشت و این هزینه کمتر در قیمت تمام‌شده محصولات نیز تاثیرگذار خواهد بود.
نسخه متفاوت برای واحدهای تولیدی
آرمان خالقی، عضو هیات‌مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت نیز با اشاره به کمبود نقدینگی واحدهای تولیدی در تشریح ضرورت کدام‌یک از ۲ مقوله نوسازی یا بهسازی ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی به صمت گفت: اگر پیش‌شرط این باشد که منابع محدود است و با این منابع محدود قصد بهسازی و نوسازی ماشین‌آلات بخش صنعت را داریم، باید نسخه متفاوتی پیچید اما به‌طور کلی هر واحد یا بخش صنعتی از نسخه اصلاح ساختاری ویژه‌ای برخوردار است که باز مهندسی می‌شود. وی با بیان اینکه به‌طور مثال برخی از واحدهای صنعتی نیاز به فرمولاسیون دارند، افزود: در این شرایط برخی از واحدهای صنعتی باید نسبت به تغییر نیروی انسانی اقدام کنند. این در حالی است که اگرچه ماشین‌آلات و تجهیزات برخی از واحدهای صنعتی فرسوده است، اما این فرسودگی با تغییر برخی خطوط تولید و ماشین‌آلات قابل جبران است.
اصلاح ساختار در برخی از صنایع
عضو هیات‌مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه عمر ماشین‌آلات صنعتی در برخی از واحدهای صنعتی به اندازه‌ای بالاست که نیاز به اصلاح ساختار جدی دارد، تصریح کرد: این نوع واحدهای تولیدی یا نیاز به خط تولید جدید دارند یا باید نسبت به تغییر فناوری‌های مورد استفاده خود اقدام کنند چراکه رقبای کشور تغییر فناوری داده و صنایع آنها پیشرفته‌تر شده است که در این شرایط تولیدات ما با فناوری موجود، مزیت رقابتی با سایر کشورها ندارد. خالقی با اشاره به اینکه درحال‌حاضر کشور در وضعیتی خاص به سر می‌برد و سال‌هاست امکان ورود تجهیزات و ماشین‌آلات جدید به کشور وجود نداشته است، تصریح کرد: چنانچه بخواهیم اصلاح ساختار تولید را با هدف ارائه محصولات تولیدی صادرات‌گرا و رقابت‌پذیر در دستور کار قرار دهیم به دلیل تحریم‌ها و همچنین فرسودگی ماشین‌آلات و بالا بودن قیمت تولید، حرفی برای گفتن در بازارهای داخلی و بین‌المللی نخواهیم داشت.
هزینه‌های تولید بالاست
خالقی با بیان اینکه درحال‌حاضر هزینه‌های تولید در کشور بالاست، ادامه داد: هزینه تجهیزات و ماشین‌آلات صنعتی، فناوری تولید، منابع انسانی و بهره‌وری سبب شده که هزینه تولید نسبت به قیمت تمام‌شده رقبا بالاتر باشد. عضو هیات‌مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه کدام‌یک از ۲ روش بهسازی یا نوسازی تجهیزات صنعتی می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌های تولید و رقابت‌پذیری بیشتر شود؟ عنوان کرد: اصولا هزینه‌های بهسازی و اصلاح خطوط تولید به نسبت نوسازی و خرید خطوط پایین‌تر است اما باید ترتیبی اتخاذ شود که اصلاح ساختارها نتیجه‌بخش باشد. وی ادامه داد: چنانچه قصد اصلاح خط تولید را داریم هدف باید ارائه محصول یا کالای صنعتی باشد که از نظر اقتصادی و فنی قدرت رقابت داشته باشد. از این‌رو نمی‌توان اذعان کرد که با تغییر یا تعویض خطوط تولید صنعت رونق خواهد گرفت یا در صورت اصلاح و بهسازی خطوط تولید صددرصد توفیق حاصل می‌شود.به اعتقاد خالقی درحال‌حاضر برخی صنایع نیازمند اصلاحات بنیادی هستند که این اصلاحات باید انجام شود تا در دنیا حرفی برای گفتن داشته باشیم هرچند که شاید در این زمینه توجیهی برای تولید برخی صنایع وجود نداشته باشد.
ضرورت تابعیت از استراتژی جامع صنعتی
عضو هیات‌مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت با تاکید بر اینکه باید تابع یک استراتژی جامع صنعتی در کشور باشیم، تصریح کرد: باید مشخص شود که لازم است برای چه صنایعی سرمایه‌گذاری دوباره داشته و یا از آن صنعت خارج شویم و صنعت دیگری را جایگزین صنعت موجود کنیم.درواقع براساس استراتژی صنعتی باید تصمیم گرفت که کدام صنایع باید به سمت نوسازی و کدام صنایع به سمت بهسازی حرکت کنند و یا اینکه در کدام‌یک از صنایع توجیهی برای سرمایه‌گذاری جدید وجود ندارد.
