این سفر، اولین حضور رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا در تهران از 6سال پیش تاكنون است. به نظر می‌آید شرایطی كه در منطقه وجود دارد علت اصلی این سفر تلقی شود. گرچه خانم اشتون در تهران بیشتر به عنوان رئیس جلسات 1+5 با ایران شناخته شده است اما باید به یاد داشته باشیم كه اتحادیه اروپا به همه موضوعات سیاست خارجی از طریق خانم اشتون ورود کرده و نقش خودش را ایفا می‌كند.
آنچه در این روزها شاهدش هستیم چند موضوع اساسی در رابطه با خاورمیانه است. به جرات می‌توان ادعا كرد هدف این سفر افزایش قدرت مانور سیاسی اتحادیه اروپا در خاورمیانه است؛ چرا كه به ادعای بسیاری از تحلیلگران موضوعاتی از قبیل بحران لبنان و عدم تشكیل دولت این كشور، بحران دامنه‌دار سوریه، گسترش افراط‌گرایی و تروریسم در این كشور كه البته در اروپا نیز می‌تواند به عنوان منطقه جغرافیای پیرامون و تحت تاثیر احساس شود، نكته‌ای است كه از نظر مسئول سیاست خارجی اروپا در گفت‌‌وگو با مقامات ایرانی از نظر دور نخواهد ماند. موضوع دیگری كه مورد اهتمام اروپایی‌ها قرار می‌گیرد تندروی رژیم صهیونیستی در شهرك‌سازی‌ها درخاك فلسطین و عدم توجه این رژیم به اظهارنظرها و اخطارهای اروپاییان است.
بنابراین موضوع اولی كه مورد اهتمام اشتون در تهران قرار می‌گیرد مسائل خاورمیانه و منافع اروپا در این نقطه از جهان است چرا كه اتحادیه اروپا به خوبی می‌داند ایران یك قدرت منطقه‌ای و كشوری تاثیرگذار در معادلات منطقه است. موضوع دومی كه نماینده اروپا بسیار علاقه‌مند به مطرح كردن آن است مساله حقوق بشر و بحث‌های پیرامون آن است. مذاكرات جامع ایران و اتحادیه اروپا پیرامون بحث حقوق بشر در دولت پیشین تعلیق شد.
ظاهرا اروپایی‌ها همچنان علاقه‌مندند كه ادامه گفتوگوها را دوباره از سر بگیرند. ظاهرا آغاز این گفتوگوها ابتدا انتقادی بوده و اكنون روند سازنده‌ای را در پیش گرفته است. در دو موضوع ذكر شده خانم اشتون نیازمند مطلع شدن از دیدگاه‌های جناح‌های مختلف در كشور درخصوص این مساله و دیگر مسائل است لذا ملاقات‌هایی هم كه در جریان این سفر صورت می‌گیرد به نوعی تلاش برای دریافت دیدگاه‌های گوناگون فعالان سیاسی و مقامات كشورمان است. مسلما كاترین اشتون و هیات همراه پس از بازگشت از تهران به یك جمع‌بندی قابل اتكا از مجموعه نظرات مقامات كشورمان خواهند رسید.
البته هدف سوم و موضوع سوم از سفر اشتون و مباحث طرح شده در جریان این سفر؛ ادامه مذاكرات ایران و 1+5 است؛ برخی بر این عقیده پای می‌فشارند كه بحث پیرامون مذاكرات هسته‌ای دلیل این سفر بوده است. بنابر این استدلال موفقیت و حصول نتیجه نسبی در مذاكرات قبلی منجر به تشویق اتحادیه اروپا برای ادامه مذاكرات هسته‌ای با ایران شد و اكنون كاترین اشتون سعی می‌كند تا مساله هسته‌ای در كنار بقیه مسائل دوباره مطرح شود و نظر مقامات ایرانی را یك به یك دریافت كند. اتحادیه اروپا كه قبلا پیشاهنگ مذاكرات ایران با جهان غرب تلقی می‌شد با ورود آمریكا به صحنه مذاكرات ابتكار عمل را از دست داده بود. اكنون این اتحادیه تلاش می‌كند با شریك خود در خاورمیانه تجدید عهد كند.
* كارشناس روابط بین‌الملل
منبع: آرمان
