کمتر از ۱ درصد دانشجویان ایرانی به کشور باز می‌گردند/ برای اولین بار در تاریخ، تعداد دانشجویان ایرانی خارج از کشور، بیش از ۱۰۰ هزار نفر است

مدیر سابق رصدخانه مهاجرت ایران، آمار دانشجویان ایرانی در خارج از کشور را بیش از ۱۰۰ هزار نفر اعلام کرد و گفت: نرخ بازگشت دانشجویان، زیر یک درصد است.

بهرام صلواتی، مدیر سابق رصدخانه مهاجرت ایران در گفت‌و‌گو با «انتخاب» اظهار داشت: مهاجرت‌های ما دارد به شکل یک‌طرفه اتفاق میفتد. در مکزیک، پاکستان و چین، مهاجران عامل توسعه اقتصادی و فرهنگی هستند. نرخ بازگشت دانشجویان چینی به کشورشان بالای ۸۰ درصد است که عدد شگفت انگیزی است. در مقابل هم نرخ بازگشت دانشجویان ایرانی به کشور زیر یک درصد است؛ این اماری تکان دهنده است.

وی افزود: مهاجرت‌ها در ایران شکل حجیم و توده‌وار پیدا کرده و طبقات مختلف اجتماعی را در بر گرفته است.

صلواتی تصریح کرد: از سال ۱۳۸۵ و دولت معجزه هزاره سوم شروع می‌کنم، از آن سال، هر ده سال یک بار، ذخیره دانشجویان ایرانی در خارج از کشور دو برابر می‌شد. در هر بازه ده ساله ابتدا به سی‌هزار، سپس به شصت هزار رسیده و طی چهار پنج سال گذشته، این شصت هزار به ۱۲۰ هزار دانشجو افزایش پیدا کرده است. ما کار ده سال را در چهار سال انجام داده‌ایم.

او خاطرنشان کرد: برای اولین بار در تاریخ، جمعیت دانشجویان ما در خارج از کشور، بیش از ۱۰۰ هزار نفر است. اگر بخواهیم نرخ‌های شتاب را اندازه بگیریم وضعیت بغرنج‌تر هم می‌شود. نرخ بازگشت هم فقط یک درصد است. مهاجرت‌ها یک طرفه شده و ما دیگر چرخش مغز‌ها را در ایران نداریم. این تصویری است که ما در سال ۱۴۰۴ با آن روبه‌رو هستیم و فکر میکنم غافلگیری‌های اصلی در راه است.

فیاض زاهد، استاد دانشگاه و تحلیلگر سیاسی هم در گفت و گو با «انتخاب» گفته است: مسئله مهاجرت نخبگان یک تهدید است. براساس تحلیل سازمان ملل و زیربخشهای آن هر مهاجرت پی اچ دی در دنیا معادل یک میلیون دلار است، شاید این رقم الان بیشتر شده، یعنی هر آدم با درجه پی اچ دی که از کشور خارج میشود یک میلیون تا یک و نیم میلیون دلار سرمایه از کشور خارج می کند ولی میروید فرودگاه همه چمدان و کیفهای شمارا می گردند، و هیچکس متوجه مغزی نیست که دارد خارج میشود، قلبی نیست که خارج میشود، نگرشی نیست که از این کشور خارج میشود. ما متاسفانه یا خوشبختانه با کیفیت ترین مهاجران جهان را در امریکا داریم یعنی هرچه نیروی نخبه و حسابی بوده رفته آنجا.