به گزارش
راه مردم، صبح روز گذشته سخنگوی دولت با اعلام اینکه توافق هسته‌ای اخیر تاثیر بسزایی در اقتصاد ایران دارد، گفت: «آزادسازی هشت‌میلیارددلار از دارایی‌های بلوکه‌شده ایران از سوی آمریکا صحت دارد.» هنوز ساعاتی از انتشار خبر توافق هسته‌ای در «ژنو»، نگذشته بود که علینقی خاموشی، رییس اسبق اتاق بازرگانی ایران از آزادسازی هشت‌میلیارددلار از دارایی‌های بلوکه‌شده ایران نزد آمریکا در فاز نخست خبر داده بود. محمدباقر نوبخت، دیروز ضمن تایید خبر آزادشدن هشت‌میلیارددلار از دارایی‌های بلوکه‌شده ایران توسط آمریکا گفت: «قطعا توافق هسته‌ای تاثیر بسزایی بر اقتصاد ایران دارد و با توجه به این توافق تحریم‌ها کاهش خواهد یافت.» او تاکید کرد «این منابع قابل استفاده خواهد بود اما کل منابع را به ریال تبدیل نمی‌کنیم بلکه برای استفاده باید دقت و تحقیق کرد.»
در سومین دور مذاکرات ژنو که کمتر از پنج‌روز طول کشید، ایران و شش‌کشور مذاکره‌کننده هسته‌ای با یکدیگر بر سر برنامه اقدامی مشترک توافق کردند که در قبال پذیرش تعهداتی از سوی ایران درمورد برنامه هسته‌ای صلح‌آمیزش، بخشی از تحریم‌ها از قبیل پتروشیمی، طلا و فلزات گرانبها، همچنین خودرو کاهش خواهد یافت. همچنین تصویب هرگونه تحریم جدید لغو می‌شود و منابع بانکی محدودشده ایران در دسترس کشور قرار می‌گیرد. در مقابل، ایران برخی تعهدات را پذیرفت که از جمله آنها می‌توان به توقف غنی‌سازی در سطح پنج‌درصد اشاره کرد. توافق در ژنو؛ لغو تحریم‌ها در اتحادیه اروپا. لوران فابیوس اگرچه عضو مخالف ژنو2 بود اما در ژنو3 اولین کسی بود که خبر «توافق» را زیر لفظی به خبرنگاران داد. او روز گذشته به رادیو «اروپا1» فرانسه گفت: «اتحادیه اروپا نخستین مرحله لغو تحریم‌های ایران را از اول ماه دسامبر (10آذر) آغاز می‌کند.» قرار است در هفته‌های آینده نشست اتحادیه اروپا در سطح وزرای امورخارجه برگزار شود.
اتحادیه اروپا بهمن 90، با ادعای «ارتباط احتمالی میان درآمدهای ناشی از بخش انرژی ایران و تامین مالی فعالیت‌های هسته‌ای حساس اشاعه در ایران» و این که «تجهیزات پردازش شیمیایی و مواد موردنیاز برای صنعت پتروشیمی اشتراکات زیادی با تجهیزات و موادی دارند که برای فعالیت‌های حساس چرخه سوخت هسته‌ای» استفاده می‌شود، به تحریم بخش نفتی ایران پرداخته و «خرید، واردات یا انتقال نفت خام و محصولات نفتی و نیز محصولات پتروشیمی از ایران را ممنوع کرده بود.»تحریم بانک مرکزی ایران به اتهام «مشارکت در فعالیت‌ها برای دورزدن تحریم‌ها» و بانک تجارت «به اتهام تسهیل تلاش‌های هسته‌ای ایران» و «کمک به بانک‌ها و موسسات ایرانی برای دورزدن تحریم‌های بین‌المللی» نیز جزو عمده‌ترین موارد تحریم از سوی اتحادیه اروپا علیه ایران است.
کنگره ناراضی
توافق در ژنو؛ آماده باش کنگره برای شش‌ماه آینده. روز گذشته گروهی از قانون‌گذاران آمریکایی با ابراز تردید نسبت به پیروی ایران از مفاد توافقنامه هسته‌ای ژنو از کنگره آمریکا خواستند تا مقررات تحریمی مضاعفی را آماده کند تا در صورت به‌هم‌خوردن توافق ژنو به اجرا گذاشته شود. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، قانون‌گذاران آمریکایی از هر دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات، روز یکشنبه سوم آذر نسبت به «حسن‌نیت» ایران ابراز تردید کرده و اظهار نگرانی کردند که ایران ممکن است از توافق ژنو برای «پیداکردن آزادی عمل در برنامه هسته‌ای خود» استفاده کند. سناتور رابرت منندز، رییس کمیته امور خارجی سنای آمریکا، با انتشار بیانیه‌ای گفت براساس مقرراتی که قرار است وضع شود به دنبال مذاکرات هسته‌ای با ایران «شش‌ماه فرصت می‌دهد تا به توافقی نهایی برسد در غیر این‌صورت تحریم‌های جدیدی را اعمال خواهد کرد.»
خوش‌بینی بریتانیا
توافق در ژنو؛ توضیح در مجلس بریتانیا. «ویلیام هیگ» عصر دیروز در مجلس بریتانیا در مورد توافق در ژنو سخن گفت. او توضیح داده «توافق با ایران گامی مهم در بالابردن امنیت خاورمیانه است، اقدام ما در جهت سنجش آمادگی کامل ایران برای عمل‌کردن بر اساس حسن‌نیت درست است.»«ویلیام هیگ» روز گذشته در توییتر خود نیز نوشت: «توافق به‌دست‌آمده در مذاکرات ژنو، به نفع سراسر جهان، از جمله منطقه خاورمیانه و مردم ایران خواهد بود. این توافق به خوبی نشان می‌دهد که می‌توان با ایران کار کرد و مشکلات را از طریق دیپلماتیک حلوفصل کرد. ایران در این قرارداد تعهدات زیادی را به جامعه بین‌الملل داد که امیدوارم به آنها عمل کند.»ویلیام هیگ اگرچه ابتدای حضورش در ژنو3 مقابل خبرنگاران قرار گرفت و از تهدیدبودن برنامه هسته‌ای ایران در خاورمیانه حرف زد اما روز گذشته در توییتر خود نوشت: «این توافق، ایران را از دستیابی به سلاح اتمی محروم می‌کند و البته ایران حق دارد فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای داشته باشد.» او ضمن ابراز خرسندی از توافق به‌دست‌آمده، گفت: «این نخستین‌بار است که ایران با سایر کشورها و با جامعه بین‌الملل توافقنامه‌ای درباره برنامه‌های هسته‌ای‌اش امضا می‌کند. این توافق نخستین گام شجاعانه و مهم ایران در راستای اعتماد‌سازی بود. برنامه‌های هسته‌ای ایران در شش ماه آینده هیچ پیشرفتی نخواهد داشت و بخشی از آن معلق خواهد شد.»ویلیام هیگ یادآوری کرده که «این موضوع که توافق ژنو بخواهد همه مشکلات را یک‌شبه حلوفصل کند، امکان‌پذیر نیست و اینکه ایرانی‌ها می‌گویند در متن توافقنامه به آنها حق غنی‌سازی داده شده است، حقیقت ندارد.» با این حال هیگ در همین توییت تصریح کرده «ایران حق دارد فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای داشته باشد.» هیگ اضافه کرد: «در حال حاضر آنچه اهمیت دارد، این است که مفاد توافقنامه با حسن‌نیت انجام شود و ایران باید اعتماد قدرت‌های جهانی را جلب کند.»هیگ، ایرانی‌ها را در مذاکرات، بسیار «سرسخت» ارزیابی کرد و گفت: «آنها در رسیدن به توافقی جامع بسیار حسن‌نیت داشتند. برای رسیدن به توافقی جامع، راهی دشوار در پیش است.»روسیه نیز گفته «توافق ژنو متعادل بود و نقشی مثبت در خاورمیانه خواهد داشت.»ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه گفته است: «ما به‌همراه هم‌پیمانان خود، راهی صبورانه را در پیش می‌گیریم تا به راه‌حل‌هایی گسترده‌تر بینجامد که ایران برنامه صلح‌آمیز اتمی خود را زیر نظر [بازرسان] و کنترل و امنیت تمام کشورهای خاورمیانه از جمله اسراییل پیش ببرد.»
آمانو و مسیر پیشرفت
توافق در ژنو؛ مسیر پیشرفت در وین. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز به توافق در ژنو واکنش مثبتی نشان داد. به گزارش «شینهوا»، «یوکیو آمانو» با انتشار بیانیه‌ای توافق به‌دست‌آمده میان ایران و کشورهای 1+5 که صبح روز یکشنبه در ژنو حاصل شد را یک‌گام مهم دیگر در مسیر پیشرفت خواند و گفت: «آژانس آماده است تا نقش خود را درمورد این توافق ایفا کند.»
موضع‌گیری منطقه‌ای
توافق در ژنو؛ واکنش‌های کشورهای دیگر. امارات‌متحده‌عربی نشست سوم آذر را «گامی روبه‌جلو» دانسته که به ثبات و کاهش خطر سلاح‌های اتمی در منطقه می‌انجامد. عبد‌الله گل، رییس‌جمهوری ترکیه، نیز توافقنامه اتمی را «گامی اساسی روبه‌جلو» نامیده و ابراز امیدواری کرده است که توافق نهایی نیز به‌زودی میان ایران و طرف‌های گفت‌وگو حاصل شود. دمشق نیز این توافقنامه را «پیروزی منطق گفت‌وگو و سیاست بر منطق تهدید و جنگ» نامیده است. مصر از جمله دیگر کشورهای منطقه است که به توافق در ژنو واکنش نشان داده است. «نبیل فهمی»، وزیرخارجه دولت انتقالی مصر، گفته: «به عقیده او این توافق توجه به نگرانی‌های امنیتی همه ملت‌های منطقه را در نظر گرفته است. او در عین حال خواسته منطقه‌ای خالی از سلاح اتمی «بدون در پی گرفتن استانداردهای دوگانه» ایجاد شود.» کانادا نیز موضعی همراه با بدبینی و انتقاد اتخاذ کرده است. چین نیز از «انعطاف» طرف‌ها در امضای توافقنامه‌ای گفته است که خود در مذاکرات آن مستقیما نقش داشته است. وزیرخارجه چین نیز مانند عمده سیاستمداران دخیل در گفت‌وگوها، این توافقنامه را «گام نخستین» نام نهاده و خواستار رسیدن به توافقی فراگیر در اسرع وقت شده است. وزیرخارجه کره‌جنوبی نیز با استقبال از این توافقنامه ابراز امیدواری کرده است که کره‌شمالی نیز راهی شبیه را در پیش گیرد.
ظریف: گول آمریکایی‌ها را نخورید
همین روز وزیر امورخارجه ایران در همایش دیدار با یاران بسیج سازمان انرژی اتمی در تهران که به احترام آنها چفیه بر گردن انداخته بود، گفت: «در مذاکرات ژنو ساختار برنامه هسته‌ای ایران حفظ شد و ساختار تحریم‌ها نیز فرو ریخت.» ظریف اضافه کرد: «باید با 1+5 سریع به راه‌حل نهایی برسیم.» وزیر امورخارجه با بیان اینکه نباید گول حرف‌های آمریکایی‌ها را بخوریم، گفت: «آمریکایی‌ها می‌خواهند به قول خودشان به اخبار چرخشی بدهند و می‌گویند حق استفاده از انرژی هسته‌ای در ان‌پی‌تی نیامده است اما من در جواب می‌گویم مگر حق تاسیس رآکتور و تاسیسات هسته‌ای در ان‌پی‌تی نوشته شده است؟» او تاکید کرد: «در ژنو دستاوردهای علمی کشور حفظ شد، حقوق هسته‌ای به رسمیت شناخته شد، هیچ مرکز هسته‌ای تعطیل یا تعلیق نشد، اقدامات اطمینان‌ساز به‌صورت متوازن و متقابل از دو طرف طراحی شد، ساختار برنامه هسته‌ای کشور پابرجا ماند ولی ساختار تحریم‌ها به یاری خداوند به سمت تزلزل و خدشه رفت و افق لغو کامل تحریم‌های بین‌المللی، یکجانبه و چندجانبه در آینده کم‌وبیش یک‌ساله ترسیم شد.»
