کلیات طرح صیانت در روندی عجیب، پرحاشیه و ضربتی توسط موافقان جدی این طرح به تصویب رسید آن هم در روزی که مجلس در حال بررسی کلیات بودجه بود.
اختصاصی/
به گزارش راه امروز: کلیات طرح صیانت، مصوبه‌ای که بر زندگی تمام مردم ایران نقش دارد و مدت‌هاست در پروسه رسیدگی به آن حساسیت‌های بسیاری وجود داشته صبح امروز و در اقدامی عجولانه که انتقادات بسیاری به همراه داشت به تصویب رسید. یک مسیر کاملا غیر شفاف و پر انتقاد که حالا در یک رای گیری شتاب زده به تصویب رسیده . آن هم در نشستی که قبل از آغازش علی نیکزاد رئیس نشست صحن اعلام کرده بود جلسه اش رسمی نیست اما در کمال تعجب این نشست برگزار و حاصلش تصویب کلیات طرح صیانت بود.
این طرح قرار است به عنوان قانون آزمایشی پس از تایید شورای نگهبان، لازم لاجرا شود. این طرح به جای تصویب در صحت علنی در کمیسیون ویژه بررسی شد و در جلسه امروز کمیسیون با ۱۸ رای موافق به سرعت کلیات آن را به تصویب رساندند. طرح صیانت دسترسی کاربران به اینترنت را محدود می‌کند و به عقیده بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان می‌تواند به مسدود شدن برخی شبکه‌های اجتماعی محبوب منجر شود.
بگومگوی برخی نمایندگان از تصویب طرح
در این جلسه تنها یکی از نمایندگان حاضر مخالفت کرد و رای مخالف به طرح داد. جلال رشیدی کوچی از مخالفان صیانت که در این جلسه گفته بود که «عده‌ای برای موافقت با این طرح با من تماس می‌گیرند و من را تهدید می‌کنند.» او پس از این جلسه خبرساز گفته بود که امید دارد این کمیسیون رای با رای دیگر نمایندگان از دستور کار خارج کند و می‌گوید:« براساس ماده ۱۲۷ قانون داخلی مجلس اگر تعدای از نمایندگان تقاضای لغو کمیسیون مشترک در هر موضوعی را داشته باشند در صحن رای‌گیری خواهد شد و اگر رای بیاورد ادامه بررسی موضوع مربوط به کمیسیون در صحن صورت می‌گیرد و ما پیگیر این موضوع هستیم.»
بنابه اظهارات این نماینده مخالف طرح صیانت، فرآیند رای‌گیری طرح صیانت در کمتر از ۱۰ دقیقه اتفاق افتاد. دلیل این همه تعجیل را متوجه نمی‌شوم، چه چیزی در این طرح وجود دارد که برای تصویب آن این همه عجله دارند؟
او همچنین خبر داده که در حال جمع کردن امضا برای بازگرداندن این طرح به صحن علنی مجلس است. رشیدی کوچکی گفت طرح پیشنهادی او تا کنون به امضاء ۵۵ نفر از نمایندگان رسیده و احتمال دارد امضاهای آن بیشتر هم شود.
روح الله حضرت‌پور عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس هم در توئیتی نوشت: «طرح صیانت همچون بقیه طرح‌های مسدودسازی و محدودسازی از همین الان شکست خورده است. مجلس حق ندارد برای مردم تعیین تکلیف کند. از همان ابتدا مخالف این طرح بودم و تلاش می‌کنیم طرح را به صحن آورده و ردش کنیم. برخی نمایندگان می خواهند بدون نظر مجلس طرح را تصویب کنند.»
او افزود: «دولت‌ها نمی توانند در مقابل تکنولوژی بایستند. میلیون‌ها شغل در بستر فضای مجازی ایجاد شده که دولت وظیفه دارد از آنها حمایت کند، نه اینکه به دنبال حذف این فضا باشد.»
همچنین در جلسه امروز مجلس رضا تقی‌پور نماینده تهران در مجلس و رئیس کمیسیون مشترک به تندی از غلامرضا نوری نماینده مردم بستان‌آباد انتقاد کرد.
نوری در جریان بررسی بخش‌های درآمدی لایحه بودجه و در قالب تذکر آئین‌نامه‌ای گفته بود که در هنگام بررسی لایحه بودجه جلسات کمیسیون‌ها نباید تشکیل شود اما جلسات کمیسیون مشترک رسیدگی به طرح حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی تشکیل می‌شود و از روز گذشته برای ما پیامک آمده است که در جلسه 45 دقیقه‌ای امروز برای تصمیم‌گیری در رابطه با برخی موضوعات حضور پیدا کنیم.
تقی‌پور رئیس کمیسیون مشترک در پاسخ به این اظهارات نماینده بستان‌آباد گفت: «اجازه ندهید حرف‌های خلاف آئین‌نامه در اینجا مطرح شود؛ کجای آئین‌نامه گفته است در زمان بررسی بودجه جلسات کمیسیون‌ها تعطیل باشد؟ دیروز و پریروز کمیسیون‌های کشاورزی و فرهنگی و دیگر کمیسیون‌ها جلسه داشتند و کارشان را کردند؛ چرا برخی‌ها اینجا فتوا صادر می‌کنند؟»
رئیس کمیسیون مشترک رسیدگی به طرح حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی تصریح کرد: «اسم این دیکتاتوری مدرن است که یک نفر تصمیم می‌گیرد یک کمیسیون را تعطیل کند. امروز برخی صحبت‌ها در این مجلس مطرح می‌شود که خوراک برای رادیوهای بیگانه فراهم می‌کند.»
تقی‌پور گفت اینکه مجلس را به توپ ببندید نتیجه نمی‌گیرید؛ ما کارمان را انجام می‌دهیم ولو اینکه شما ما را به توپ ببندید.
غلامرضا نوری قزلجه که از اعضای کمیسیون ویژه بود و در جلسه رای‌گیری غایب بود در سخنان تندی از تقی‌پور رئیس کمیسیون ویژه طرح صیانت به تندی انتقاد کرد و گفت: «در هیچ یک از جلسات کمیسیون مشترک صیانت غیبت نداشته‌ام، به جز دو جلسه اخیر غیررسمی که یکی در زمان تعطیلی جلسات کمیسیون به دلیل شرایط کرونایی تشکیل شد و دیگری جلسه امروز که در میان بررسی بودجه تشکیل شد.»
نوری قزلجه همچنین گفت: «من را به دیکتاتوری مدرن متهم کردید، شما روش دیکتاتوری را دنبال می‌کنید که برای طرح به این مهمی موسوم به صیانت در یک جلسه ۱۰ دقیقه ای تصمیم می‌گیرید و آن به تصویب رساندید یا من که می‌گویم در چارچوب قانون و آیین نامه پیش برویم؟ تاخیر چند ماهه جلسه کمیسیون هم ناشی از مدیریت کمیسیون است.»
این عضو کمیسیون مشترک حمایت از حقوق کاربران ادامه داد: «اشاره کردند جلوی این گونه سخنان را بگیرید، همکار عزیز نه شما و نه هیچ تفکر حکومتی ضد جمهوریتی نمی تواند جلوی سخنان هیچ نماینده ملت و منِ خاک پای ملت را بگیرد، اشاره کردید من مجلس را به توپ بسته ام، من؟ یا شما که با تصویب ۱۰ دقیقه ای طرح صیانت که امانت صحن است، مجلس را به توپ می بندید و بر روی اعصاب و روان جامعه راه می روید و مجلس را در جامعه از محبوبیت می اندازید؟»
پس از اظهارات این نماینده، علی نیکزاد نایب رئیس مجلس که اداره جلسه را برعهده داشت در پاسخ به او تأکید کرد: «اینکه در صحبت‌های‌تان گفتید طرح در ۱۰ دقیقه تصویب شده درست نیست؛ من خودم شاهد بوده‌ام که حداقل ۱۰ جلسه شخص رئیس مجلس برای بررسی کارشناسی این طرح گذاشته است و کمیسیون هم ۴۵ تا ۵۰ جلسه تشکیل داده است.»
اما برخی دیگر از نمایندگان که حامی طرح بودند به دفاع از آن پرداختند. زهره الهیان در این رابطه گفت: «چرا مجلس را متهم به دیکتاتوری می کنید؟ همان طوری که نایب رئیس مجلس گفت رئیس مجلس حداقل در ده جلسه کمیسیون حضور یافته است. در جلسه امروز کمیسیون نیز فقط کلیات این طرح تصویب شد اما فضاسازی علیه مجلس در رسانه ها به راه افتاده است.»
او در ادامه تاکید کرد: «تصویب کلیات طرح صیانت تازه آغاز کار است و در بررسی جزییات از نظرات نخبگان و فعالان فضای مجازی قطعا استفاده می شود. با تصویب کلیات این طرح در دستور کار کمیسیون قرار گرفت چرا در زمانی که تمرکز مجلس معطوف به معیشت و بودجه است این گونه فضاسازی علیه مجلس و کمیسیون صیانت صورت می گیرد؟»
واکنش‌ها به طرح تصویب
تصویب کلیات طرح «حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی» موسوم به «طرح صیانت» در کمیسیون ویژه مجلس با واکنش‌های گسترده‌ای همراه بوده است. بیشتر واکنش‌ها اعتراضی است و این اقدام کمیسیون ویژه نارضایتی زیادی را به همراه داشته است. اما تصویب این طرح جنجالی شبکه‌های اجتماعی را لرزاند و بسیاری از کاربران به انتقاد شدید از اقدام مجلس پرداختند.
بسیاری از واکنش‌ها خشمگینانه است و کاربران زیادی نگران آینده وضعیت اینترنت در کشور هستند. برخی می‌گویند با این طرح کسب و کارهای اینترنتی روبه نابودی می‌روند.
یکی از کاربران با اشاره به خوشحالی نمایندگان پس از تصویب طرح نوشت: «اعدام اینترنت با لبخند! موقع رای‌گیری دقیقا به چه موضوعی می‌خندند؟»
برخی از ناظران می‌گویند تصویب طرح غیرقانونی بوده است. حامد بیدی از فعالان حوزه دیجیتال در این باره گفت: «تصویب آخرین نسخه طرح صیانت غیرقانونی بود. کمیسیون اجازه ندارد قبل از تصویب کلیات، نسخه جدیدی جایگزین طرحی کند که مجلس آنرا هشتاد و پنجی کرده. از نظر حقوقی این مصوبه اشکال جدی دارد. رئیس مجلس باید به این مسأله ورود کند و در مقابل کودتای پایداری‌ها بایستد. اگر می‌خواهد رئیس بماند!»
محمد صالح مفتاح فعال رسانه‌ای اصولگرا هم می‌گوید «اگر برجام ۲۰ دقیقه‌ای تصویب شد، حزب پایداری با تصویب ۱۰ دقیقه‌ای کلیات طرح صیانت، رکورد جدیدی به نام خودش ثبت کرد. تبریک به آقای زارع‌پور و آقاتهرانی به خاطر حمایت‌های ویژه‌شان. تسلیت به مردم ایران.»
علی موسوی از فعالان اصولگرا در شبکه‌های اجتماعی تصویب طرح را به نوشت: «طرح صیانت برای جبهه پایداری تبدیل به موضوعی حیثیتی و حزبی شده بود که در آن مردم هیچی جایگاهی ندارند. تصویب ۱۰ دقیقه‌ای کلیات طرح صیانت، با این همه منتقد ریز و درشت یعنی قدرت‌نمایی و به کرسی نشاندن حرف جریان پایداری.»
میلاد گودرزی یکی دیگر از فعالان سیاسی اصولگرا با اشاره به رای مثبت عنابستانی نماینده سبزوار به این طرح نوشت: «رأی مثبت عنابستانی به طرح صیانت، نمادین‌ترین بخش ماجرا بود. کاش فرصتی فراهم میشد که متهمان فایل صوتی، مدافعان سربازی اجباری، آقازاده‌های لواسان نشین و دیگر زخم‌خورده‌های فضای‌مجازی و آزادی بیانِ نصفه‌ونیمه‌ی فعلی هم می‌بودن و با افتخار دست خود رو بالا برده و رأی مثبت میدادن!»
تحلیلگران و ناظران معتقدند تصویب این طرح برای کشور و نظام خطرناک است.
جعفر خیرخواهان تحلیلگر مسائل اقتصادی در توئیتی نوشت: «ببینید تصویب طرح صیانت چقدر برای حاکمیت و نظام ج. ا. ارزش دارد که حاضر شده خود را رودرروی اکثریت جامعه قرار دهد، نارضایتی و خشم شدید اکثریت مردم و حتی هوادارانش که تاکنون سابقه نداشته است. بنشینیم و ببینیم چگونه این آزمون سخت را پشت سر خواهد گذاشت.»
داود سوری تحلیلگر اقتصادی هم در این رابطه معتقد است: «بستن یا محدود کردن اینترنت مساله بستن اینستا و تلگرام و .... نیست، محدود کردن تنفس در قرن ۲۱م و تجاوز به طبیعی‌ترین حقوق افراد یعنی ارتباط داشتن است. آقایان متوجه باشند شما هیچوقت در مقام گزینه‌های جایگزینی برای جلب توجه نیستید فقط به انتهای لیست رفتن خود شتاب می‌بخشید.»
عباس عبدی روزنامه نگار اصلاح طلب هم در این باره نوشته است: «خبر ویژه‌ای ندارم ولی بصورت تحلیلی اطمینان دارم که رفتار عجولانه و بدون گفتگوی شفاف برای تصویب طرحی که قاطبه مردم مخالف آن هستند حتما ماجرایی پشت صحنه دارد.»
در این بین حزب اتحاد ملت خواستار صدور مجوز تجمع اعتراضی در برابر مجلس شد. علی مجتهدزاده وکیل و فعال اصلاح طلب در این باره نوشت: «يکی از توجيهات در جلوگيری از برگزاری تجمعات اين بود که گروه مشخصی مسئوليت آن را برعهده نميگيرد و امکان بروز خرابکاری وجوددارد امروز که حزب اتحاد درخواست برگزاری تجمع عليه طرح‌صیانت را دارد و در قبال اين تجمع قبول مسئوليت مي‌کند به اين خواسته ملی درچهارچوب قانون اساسی تن دهيد.»
تاکنون دولت به درخواست حزب اتحاد ملت واکنشی نشان نداده است.
واکنش دیگر به طرح از سوی محمد جواد آذری جهرمی وزیر پیشین ارتباطات بود که با شعری از نیما یوشیج را منتشر کرد: «نازک آرای تن شاخه گلی، که به جا‌نش کِشتَم و به جان دادمش آب، ای دریغا به بَرَم می‌شکند…
شعر از نیما یوشیج»
