راه امروز- فرشته فریادرس: تحریمهای اقتصادی سبب شد که نابسامانیهایی در وضعیت نرخ ارز به وجوداید و عملا در این شرایط سیستم شناور مدیریتی در موضوع نرخ ارز مبنا قرار نگرفت و رانتهایی در بخشهای مختلف اقتصادی به دلیل چند نرخی بودن ارز به وجود آمد. در نتیجه نوعی بیاطمینانی در بخشهای مختلف اقتصادی شکل گرفت که امکان سرمایهگذاری، واردات، صادرات و فعالیت اقتصادی را با مشکل روبهرو و وضعیتی غیرقابل پیشبینی در اقتصاد کشور ایجاد کرد. زمانی که ارز ۲، ۳ یا چند نرخی باشد مشکلات و مسائل بیشتری برای کشور ایجاد میکند که از جمله آنها میتوان به بر هم زدن آرامش جامعه ناشی از رانت و فساد و همچنین بر هم زدن تعادل بین حوزه تولید و مصرف اشاره کرد. از این رو با روی کار آمدن دولت یازدهم، مسئولان دولتی اعلام کردند کنترل بازار ارز از اولویتهای مهم اقتصادی این دولت است و از سیاست تکنرخی شدن ارز سخن گفتند و ولیالله سیف، رییس کل بانک مرکزی اعلام کرد برنامه دولت این است که پس از رفع تحریمها، ارز را تکنرخی کنیم. بر این اساس برخی کارشناسان از مزایای تکنرخی شدن ارز میگویند و معتقدند یکسانسازی نرخ ارز موضوعی است که از اهمیت زیادی برخوردار است و میتواند بخشهای مختلف اقتصادی از جمله بخش تولید را تحتتاثیر قرار دهد.
ایجاد رانت با چند نرخی بودن ارز
احمد پورفلاح، مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه زمزمههای ارز تکنرخی از سوی دولت به گوش میرسید به صمت گفت: نوسانات شدید ارزی در سالهای گذشته موجب شد تا دولت یازدهم بعد از روی کار آمدن، مدیریت بازار ارز را یکی از اهداف مهم اقتصادی خود اعلام کند و ولیالله سیف، رییس کل بانک مرکزی نیز بارها اعلام کرد که برنامه دولت این است که پس از رفع تحریمها، ارز را تکنرخی کند. مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت بیان کرد: اینگونه استنباط میشود که یکی از دلایل اصلی بروز رانت و فساد در اقتصاد، چندنرخی بودن ارز است. بر این اساس یکسانسازی نرخ ارز میتواند از بروز فساد و رانت در بازار ارز جلوگیری کرده و رانت مستتر در واردات را به حداقل برساند.
شرایط مهیا نیست
اگرچه پورفلاح معتقد است حتی با رفع تحریمها شرایط برای تکنرخی شدن ارز چندان مهیا نیست، چراکه هنوز در خیلی موارد با سوءمدیریت در بخشهای مختلف روبهرو هستیم رییس اتاق ایران و ایتالیا با تاکید بر اینکه تکنرخی شدن ارز بهطور حتم میتواند بر تمام بخشهای اقتصادی کشور تاثیرگذار باشد، تصریح کرد: یکی از بخشهایی که از تکنرخی شدن ارز سود خواهد برد، بخش تولید و صنعت است.
تاثیر مثبت بر بخش تولید
مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت در ادامه افزود: با یکسانسازی نرخ ارز، تولیدکنندگان پیشبینی بهتری از بازار بهدست خواهند آورد و از این رو ریسک سرمایهگذاری در چنین شرایطی کاهش خواهد یافت. پورفلاح با بیان اینکه اگر سرمایهگذاران فرصت تطبیق خود با ارز تکنرخی را داشته باشند دیگر شاهد رشد قیمتها نخواهیم بود، اظهار کرد: از اینرو تولیدکنندگان از طریق رشد بهرهوری میتوانند نرخ کالاهای خود را مدیریت کنند. پورفلاح در ادامه گفت: چند نرخی بودن ارز سبب بالارفتن هزینههای خط تولید، تجهیزات و در نهایت افزایش قیمت محصولات خواهد شد که سبب میشود تولیدکنندگان قدرت رقابت خود را در بازارهای جهانی از دست بدهند. مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: یکسانسازی نرخ ارز سبب میشود که تولید داخلی در مقایسه با تولیدات دیگر کشورها رقابتپذیر باشد و تولیدکنندگان شرایط بهتری را برای حضور در بازارهای جهانی داشته باشند.
رییس اتاق ایران و ایتالیا با بیان اینکه چند نرخی بودن ارز امکان سرمایهگذاری، واردات، صادرات و فعالیت اقتصادی را با مشکل روبهرو و وضعیتی غیرقابل پیشبینی در اقتصاد کشور ایجاد کرد، خاطرنشان کرد: اگر هرچه زودتر بتوان نرخ ارز را یکسان کرد و به ثبات رساند، سبب ایجاد شرایط پایداری در اقتصاد خواهد شد و در نتیجه میتوان آینده شرایط اقتصادی را به راحتی پیشبینی کرد.
نرخ ارز تعدیل شود
محمد مروجحسینی، رییس انجمن نساجی ایران نیز درباره ضرورت یکسانسازی نرخ ارز به صمت گفت: نخستین تاثیر مثبت یکسانسازی، جلوگیری از بروز فساد و رانت در بازار ارز چند نرخی است. وی با تاکید بر اینکه در شرایط تورمی باید نرخ ارز تعدیل شود، تصریح کرد: این در حالی بود که در سالهای گذشته مدتها نرخ ارز ثابت نگه داشته شد، اما در مقاطعی ناگزیر بودیم که نرخ ارز را افزایش دهیم. همین امر سبب بروز مشکلات عدیدهای شد. رییس انجمن نساجی ایران با بیان اینکه تغییرات نرخ ارز یک امر منطقی در اقتصاد است، توضیح داد: براساس این منطق اقتصادی مابهالتفاوت نرخ تورم ۲کشور مثل ایران و امریکا به نرخ ارز اضافه میشود. بنابراین هر زمان یکسانسازی نرخ ارز در دستور کار قرار گیرد به شدت مانع قاچاق در کشور خواهد شد. اما ثابت نگه داشتن نرخ ارز به نفع قاچاقچیان خواهد بود. وی ضمن تاکید بر اینکه یکسانسازی نرخ ارز تاثیر جدی بر تولید دارد، بیان کرد: زمانی که ما مواد اولیه مورد نیاز بخش تولید یا کشاورزی را از خارج وارد میکنیم، افزایش قیمت محصولات را در پی خواهد داشت و دلیل آن وجود تورم است. اما چنانچه تورم کنترل شود، بالا رفتن قیمت ارز نیز کنترل خواهد شد.
رقابتپذیری محصولات با یکسانسازی نرخ ارز
مروجحسینی همچنین با اشاره به اینکه یکسانسازی نرخ ارز منجر به رقابتپذیری محصولات تولید داخل خواهد شد، گفت: اگر یکسانسازی نرخ ارز رخ دهد، قیمت کالای تولید داخل با کالایی که به شکل قاچاق وارد میشود بهراحتی قابل رقابت است، بنابراین تاثیر جدی بر صنعت و اقتصاد خواهد گذاشت.