در بین روسای جمهوری که تا به حال دولت تشکیل داده اند کمتر رئیس جمهوری است که همسر او فعالیت سیاسی داشته باشد.اما پس از حوادث سال 88 نام عفت مرعشی همسر آیت الله هاشمی رفسنجانی را بسیاری شنیدند،گفته میشود که عفت مرعشی در تصمیمات شوهرش نقش موثری داشته است. در ماجرای ترور هاشمی رفسنجانی در سال 1358، با تلاش وی هاشمی رفسنجانی از این سوء قصد جان سالم به در برد. در دههٔ اول انقلاب هم، او در بحثهای درونخانوادگی نقش فعالی داشت و اخباری هم از این بحثها در خاطرات هاشمی منعکس شده است. همچنین دفاع او از فائزه هاشمی و روزنامه زن او، نیز بازتاب یافته است. اما او هیچگاه به شکلی آشکار در حوزهٔ سیاست به میدان نیامد. به بهانه مصاحبه جدید مرعشی با روزنامه شرق، مروری داشته ایم بر مواضع و فعایت های سیاسی او طی سال های اخیر.
عفت مرعشی کیست؟
عفت مرعشی همسر آیت الله هاشمی رفسنجانی و نتیجه آیتالله سید محمدکاظم طباطبایی یزدی است که در یکی از خانواده های با نفوذ کرمان متولد شده است. او هیچ گاه فعالیت سیاسی رسمی نداشت اما دو تاریخ نقطه عطف زندگی او به شمار می آمدند. آن طور که خودش در کتاب خاطراتش، «پابهپای سرو»، این طور عنوان می کند: «مردم عزیز مرا اغلب با دو حادثه و دو روایت میشناسند. اول حادثه ترور همسرم در سال 1358 که در نجات معجزهوار ایشان، صاحب نقش بودم و دوم حوادث بعد از انتخابات ریاستجمهوری در سال 1388 و صحنه رای دادن در حسینیه جماران.»
عفت مرعشی در 22 خرداد 88 پس از آنکه رای خود را به صندوق حسینیه جماران انداخت سخنانی را درباره صیانت از آراء بیان کرد که بعدها جنجالی شد و بیش از پیش در کانون توجهت قرار گرفت.
همسر آیت الله هاشمی همواره در صف اول دفاع از شوهر و فرزندان خود قرار داشته است.مرعشی در مقطع زمانی که هنوز مهدی هاشمی در خارج از کشور بسر می برد گفتگویی را با ماهنامه مدیریت ارتباطات انجام داد، در بخش هایی از این گفتگوی جنجالی آمده بود:
«ترکیه، سوریه، کشورهای آفریقای جنوبی، سنگال و کلاً جاهایی که آقای هاشمی می رفت ما هم می رفتیم. ملک عبدالله یک شام آمدند خانه ما البته خانم ایشان اصلاً ایران نیامده است. عربها خانمهایشان را نمیآورند. هر چقدر هم ما دعوت کردیم، قبول نکردند. ملک عبدالله خودش گفته بود که میخواهم بیایم خانه. یک شام هم خانم قذافی میهمان ما بودند... ماهواره هم داریم اما اخبار را بیشتر می بینم، شبکههایی که فیلم پخش میکنند را نگاه نمیکنم، بدم میآید...ما اصلاً مبلمانمان را به آن صورت تغییر ندادیم. ما از اول که انقلاب شد، در خانهمان مبل داشتیم. الان تقریباً 20 سال است که مبلمان را عوض کردیم، هنوز هم همان مبل را داریم.»
کتاب پا به پای سرو
در این کتاب رویدادهای مختلف زندگی مشترک آیتالله هاشمی و همسرش در دوران مبارزه به تفصیل بیان شده است. کتاب «پا به پای سرو» توسط سیدعلی مرعشی به شیوه خاطرهنگاری، تهیه و تنظیم شده است و در این کتاب عفت مرعشی به شرح نحوه آشنایی و ازدواج، هجرت به شهر قم، نحوهگذران زندگی طلبگی، سربازگیری طلاب حوزه علمیه قم، آغاز نهضت امام خمینی و حضور فعال در مبارزات علیه رژیم خودکامه ستمشاهی و هجرت به تهران، با ذکر جزئیات میپردازد و خواننده را با زندگی شخصی خانواده هاشمیرفسنجانی آشنا میکند. همسر آیتالله هاشمیرفسنجانی در این کتاب، برای نخستینبار روایتی دست اول از لایههای درونی روحانیت مبارز و مصائب دوران سخت دستگیری، بازجویی و زندان به خواننده ارائه میکند و خاطرات خود از قیام 15خرداد، دوران غربت مبارزان، قیام 19دی قم و 17شهریور تهران و نحوه شکلگیری راهپیماییهای میلیونی سال 1357 را به رشته تحریر درمیآورد.
همسر آیتالله هاشمی رفسنجانی در کتاب منتشر نشده " پا به پای سرو" به بیان خاطراتی متفاوت از بدو ازدواج و دوران مبارزات تا پیروزی انقلاب پرداخته است. وی درباره ازدواج با آیت الله هاشمی رفسنجانی به مخالفت ابتدایی خود با این وصلت اشاره می کند و نقل قول مادرش را می آورد: «عفت جان! حرف تو درست است. اما پدرت را که میشناسی، کاری بدون دلیل و مصلحت انجام نمیدهد. حتما دلیلی برای کار خود دارد. وانگهی تا قسمت چه باشد. تا خدا نخواهد، هیچ کاری انجام نمیشود. سرنوشت همه دست خداست. پسر آمیرزا علی هم مرد خوبی است. باسواد است. 10 سالی است که در قم درس میخواند. میدانی که پدرت اهل علم را دوست دارد. حتما به خاطر همین قبول کرده. حالا تو هم لجبازی نکن. فکرهایت را بکن، اگر نظر دیگری داری، با آقاجون صحبت میکنم که به نحوی موضوع را منتفی کند. خودت میدانی که او چقدر در مورد داماد سختگیر است. حتما خیری در این کار بوده که جواب مثبت داده.
- این حرفها برای من دلیل نمیشود. من قبول نمیکنم...»
این چه نفوذی است؟
عفت مرعشی همچنین در دورانی که مهدی و فائزه در زندان بودند نامه ای منتشر کرد و در آن گفت: «آنها که می گویند هاشمی رفسنجانی نفوذ دارد، اکنون باید پاسخ دهند که این چه نفوذی است که بیش از یک ماه و نیم دختر و پسر ایشان دربند هستند و چون دیگر فرزندان این سرزمین یکی بیش از یک ماه است که در سلول های انفرادی به سر می برد و دیگری نیز چون دیگر زنان و دختران آزاده، در بند زنان اوین دوران محکومیت خود را سپری می کند. این چه نفوذی هست که حتی هاشمی رفسنجانی نمی تواند پسر بیمارش را به گواهی پزشکان که ناراحتی قلبی دارد در بیمارستان نگه دارد؟ این چه نفوذی است که پسر او را از بیمارستان به شکل مخفیانه خارج می کنند و او نمی تواند حتی اعتراض کند؟»
عفت مرعشی در جلسه رسیدگی به اتهامات فرزندش
18 اردیبشهت 92 زمانیکه مادر مهدی هاشمی برای شرکت در اولین جلسه دادگاه پسرش به دادگاه آمده بود در جمع خبرنگاران گفت: اتهامات وارده به خانواده هاشمی و مرعشی وارد نیست. عفت مرعشی همچنین در حاشیه مراسم ختم محمدکاظم مرعشی نیز در پاسخ به این سؤال که آیا هاشمی رفسنجانی نامزد انتخابات ریاستجمهوری خواهد شد اظهار داشت: حاجآقا هاشمی رفسنجانی کاندیدا نمیشود. هر چند هاشمی رفسنجانی بعدها اعلام کاندیداتوری کرد. وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا آقای هاشمی از فرد خاصی حمایت میکند، گفت: اگر کاندیدایی مورد تأییدشان باشد حمایت میکند. این بار با حمایت آیت الله از حسن روحانی پیش بینی مرعشی درست از آب درآمد. مرعشی اما در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه کاندیدای مورد تأیید آقای هاشمی کیست؟ گفته بود: در حال حاضر 1000کاندیدا وجود دارد!
عفت مرعشی همچنین در زمان احضار مهدی هاشمی به دادسرا گفته بود: «اتهامی که وجود ندارد را میخواهند تفهیم کنند. به مردم اتهام میزنند، مردم اتهامی ندارند. اسامی دزدان را در دادگاه با حروفی مانند "چ"، "ر"، "د" و غیره بیان میکنند ولی اسم پسرم، مهدی را در همه جا پر کردهاند و فریاد میزنند.»
دوباره عفت مرعشی
عفت مرعشی این بار با مصاحبه با روزنامه شرق به عرصه سیاسی بازگشته است، عرصه ای که حالا برای او و آیت الله هاشمی رفسنجانی متفاوت از گذشته است. انتخاب مردم در 24 خرداد تغییر بزرگی را در فضای سیاسی کشور پدید آورده است. عفت مرعشی همواره در دفاع از آیت الله و فرزندانش پا به میدان گذاشته است، هر بار که فشار مخالفان بر آیت الله و فرزندانش افزایش یافته، او با مصاحبه ای آتشین به میدان بازگشته است. اکنون باید دید همسر آیت الله برای آینده فعالیت های سیاسی اش چه برنامه ای دارد، آیا او به جز دفاع از همسر و فرزندانش دغدغه دیگری برای فعالیت سیاسی خواهد داشت؟
منبع: شبکه ایران