نسل زد و اقتصاد دیجیتال

ورود نسل زد، متولدین اواسط دهه ۱۳۷۰ شمسی به بعد، به عنوان یکی از تاثیرگذارترین و مهم‌ترین تحولات اجتماعی و اقتصادی عصر حاضر، در حال دگرگون ساختن ماهیت بازار کار و اقتصاد است. این نسل که از همان بدو تولد، در دنیای بی‌کران فناوری دیجیتال، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی غوطه‌ور بوده، به معنای واقعی کلمه «بومیان دیجیتال» به شمار می‌روند.

به گزارش اعتماد، این ویژگی منحصربه‌فرد، دیدگاه‌ها، ارزش‌ها و انتظارات آنها را به گونه‌ای کاملا متفاوت از نسل‌های پیشین شکل داده است. آنها نه تنها با ابزارهای دیجیتال سازگارند، بلکه به‌طور غریزی از آنها برای ارتباط، یادگیری و خلق ارزش استفاده می‌کنند. این تسلط ذاتی بر فناوری، نسل زد را به یک نیروی محرکه قدرتمند و حیاتی در اقتصاد دیجیتال کشور تبدیل کرده است.

    بزرگترین ضربه فعال شدن مکانیسم ماشه

درک دقیق و صحیح این تفاوت‌ها برای تمامی فعالان اقتصادی، از سیاستگذاران کلان تا مدیران کسب‌وکارهای خرد و کارآفرینان نوپا، امری حیاتی است. 
ارزش‌ها و انتظاراتی متفاوت از محیط کار

 ورود نسل زد به بازار کار، فراتر از یک تغییر جمعیتی ساده است؛ این یک تحول عمیق فرهنگی و ارزشی در محیط‌های کاری به شمار می‌آید. برخلاف نسل‌های پیشین که غالبا ثبات شغلی، امنیت مالی و پیروی از سلسله‌مراتب سازمانی را به عنوان معیار اصلی موفقیت در نظر می‌گرفتند، نسل زد رویکردی کاملا متفاوت دارد. البته این به معنای نفی اهمیت این موضوعات برای نسل‌های گذشته نیست؛ آنان نیز به دنبال معنا در کار و ارزش‌های اجتماعی بودند، اما اولویت‌بندیشان متفاوت بود.

شرایط اقتصادی و اجتماعی در زمان آنها، ثبات و امنیت را در جایگاه بالاتری قرار می‌داد. این نسل به سازمان‌هایی که در قبال مسائل اجتماعی و زیست‌محیطی مسوولیت‌پذیر باشند، بیشتر جذب می‌شوند و حاضر نیستند برای شرکت‌هایی کار کنند که ارزش‌های بنیادین آنها را زیر پا می‌گذارند.

در دیدگاه این نسل، کار، بخشی از زندگی است، نه تمام آن. آنها به دنبال تعادل میان کار و زندگی شخصی (Work-Life Balance) هستند و خواهان محیط کاری هستند که امکان رشد فردی، خلاقیت و نوآوری را فراهم آورد. سلسله‌مراتب سنتی و بروکراتیک، برای این نسل که به تعاملات افقی عادت کرده، جذابیتی ندارد. آنها به دنبال رهبرانی هستند که به جای دستور دادن، نقش یک مربی و حامی را ایفا کنند. 

اقتصاد دیجیتال و کارآفرینی

نسل زد، نیروی محرکه اصلی اقتصاد دیجیتال کشور است. آنها نه تنها مصرف‌کنندگان اصلی محصولات و خدمات دیجیتال هستند، بلکه سازندگان و توسعه‌دهندگان آن نیز به شمار می‌آیند.

 این نسل با تسلط کامل بر فناوری می‌تواند با استفاده از پلتفرم‌های آنلاین، به سرعت کسب‌وکارهای نوآورانه راه‌اندازی کند. از فروشگاه‌های آنلاین در شبکه‌های اجتماعی گرفته تا تولید محتوای دیجیتال و ارایه خدمات تخصصی، همه و همه بخشی از اکوسیستم کارآفرینی نسل زد هستند.

این نسل به دلیل شبکه‌سازی گسترده در فضای مجازی، به راحتی می‌توانند با همکاران و مشتریان بالقوه در ارتباط باشند و ایده‌های خود را به اشتراک بگذارند. همچنین آنها به دلیل تفکر انتقادی و توانایی حل مساله، پتانسیل بالایی برای ایجاد استارت‌آپ‌های تحول‌آفرین دارند. 

آنها می‌توانند با شناسایی مشکلات موجود در جامعه، راه‌حل‌های خلاقانه‌ای ارایه دهند که شاید نسل‌های قبلی به آنها فکر نمی‌کردند.

خلاقیت نسل جدید 

برای بهره‌برداری موثر از خلاقیت و پتانسیل نسل زد، باید به آنها استقلال و آزادی عمل داد. رویکردهای مدیریتی سنتی که بر کنترل و بروکراسی تاکید دارند، برای این نسل کارآمد نیست. 

دولت و نهادهای آموزشی نیز نقش مهمی در این زمینه دارند. با تغییر رویکرد در نظام آموزشی و تمرکز بر مهارت‌های نرم مانند حل مساله، تفکر انتقادی و کار تیمی، می‌توان نسل جدید را برای مواجهه با چالش‌های آینده آماده کرد. حمایت از استارت‌آپ‌های نوپا و پروژه‌های کارآفرینی این نسل، از طریق فراهم کردن دسترسی به سرمایه و مشاوره‌های تخصصی می‌تواند به رشد و توسعه پایدار اقتصاد دیجیتال کشور کمک کند.
تفاوت دیدگاه‌های نسل جدید

تفاوت دیدگاه‌های مدیریتی بین نسل زد و نسل‌های قبلی (مانند نسل ایکس و وای) بسیار چشمگیر است. مدیران نسل‌های قدیمی‌تر، غالبا به سلسله‌مراتب، تجربه و ثبات اهمیت می‌دهند. آنها معتقدند که موفقیت از طریق پیروی از قوانین و پیروی از سلسله‌مراتب به دست می‌آید. اما نسل زد به شایسته‌سالاری، شفافیت و انعطاف‌پذیری اعتقاد دارد. آنها به جای اینکه منتظر ارتقای شغلی باشند، به دنبال فرصت‌هایی برای یادگیری و رشد هستند.