به گزارش
راه مردم، محمدجواد ظریف صبح چهارشنبه در "همایش مشترک مسوولان دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری و دبیران هم‌اندیشی استادان دانشگاه‌های کشور" که به مناسبت سالروز وحدت حوزه و دانشگاه، برگزار شد، افزود: همه دنیا درباره مولفه‌های شرایط جدید بین‌المللی در حال صحبت هستند و معتقدند که دوران جنگ سرد تمام شده است دورانی که ابعاد و مولفه‌های رقابت در آن مشخص بود و این ابعاد بسیار تنگ بود چون دو ابرقدرت مسلط تعیین‌کننده شرایط بودند. وی ادامه داد: بعد از فروپاشی شوروی، آمریکایی‌ها توهمی برایشان ایجاد شد که دوران نظام دو قطبی با یک فاصله کوتاه انتقالی تبدیل به دوران تک قطبی شده است. بوش پدر در سخنرانی‌هایش در سازمان ملل وعده نظم نوین جهانی داد اما با فاصله اندکی مشخص شد که آن تصور توهمی بیش نبود و از یک دوران گذار از نظام دو قطبی به دورانی که نمی‌دانیم چیست، عبور کردیم.
تمام جنگ‌های آمریکا برای نگه داشتن توهم قدرت برتر بودن بوده است
وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: در این دوران گذار ابعاد مشخصی وجود ندارد که آیا فقط قدرت نظامی حاکم است یا قدرت اقتصادی و دیگر قدرت‌ها مهم هستند. الان آمریکا به عراق و افغانستان حمله می‌کند اما نتیجه نمی‌گیرد یعنی رییس‌جمهوری در آمریکا بر سر کار می‌آید که مجبور می‌شود شرایط جنگ را تغییر دهد. تمام جنگ‌هایی که آمریکا در دهه‌های گذشته انجام داده است برای نگه داشتن توهم قدرت برتر بودن آمریکا بوده است. ظریف گفت: در دوران گذار که در آن قرار داریم دیگر ابزارهای گذشته کارآمد نیستند و امروز تمام موسسات مطالعاتی و تحقیقاتی دنیا در حال بررسی این مساله و تشریح ابعاد گذار بین‌المللی هستند تا تعیین کنند که شرایط این دوران چیست. او ادامه داد: دیدگاه‌ها و نظریه‌پردازی‌ها برای شکل‌دهی آینده نظام بین‌الملل است و گزارش‌هایی که هر یک از کشورها می‌دهند به این خاطر متفاوت است چون هر یک از کشورها در کنار تحلیل از آینده سعی در ابقای آن تحلیل و اقناع آن دارند و ما هم باید همین روند را پیش بگیریم. ما نباید در حوزه فهم و اندیشه مصرف‌کننده باشیم.
اگر خودمان را باور کنیم نظریه‌پردازی‌های دیگران را نشخوار نمی‌کنیم
وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: اینکه معتقدیم جمهوری اسلامی قدرتمند است به این دلیل است که ما ملتی هستیم که به برکت اسلام و انقلاب و امام و رهبری و خون شهدا توانستیم این استقلال را داشته باشیم که حرف خودمان را بزنیم. اگر خودمان را باور کنیم نظریه‌پردازی‌های دیگران را نشخوار نمی‌کنیم. ظریف گفت: محیط دانشگاه باید فهم بومی و مبتنی بر منافع ملی داشته باشد. وی گفت: مردم ما نشان دادند علیرغم همه تبلیغ‌ها و فضاسازی‌ها به جمهوری اسلامی اطمینان دارند و این دیدگاه را پای صندوق رای بیان کردند. وزیر امور خارجه کشورمان افزود: فرمایش مقام معظم رهبری پای صندوق رای که رای مردم را حق‌الناس بیان کردند بسیار مهم بود و این حق‌الناس را مسوولان رعایت کردند و رای مردم را پاس داشتند و این اطمینان مردم را ثابت کردند که به نظر من اطمینان درستی است و این بزرگ‌ترین سرمایه اجتماعی ماست.
او ادامه داد: در منطقه ما چنین اتفاقی نیفتاده است که وقتی یک رییس جمهور انتخاباتی را اداره می‌کند در آن انتخابات دیدگاهی متفاوت از دولت قبل روی کار آید؛ ما از طریق صندوق رای توانستیم بدون استفاده از هیچ اعمال زوری این کار را انجام دهیم و مردم ما نیز توانستند دیدگاه‌شان را به کرسی بنشاند و این برجستگی بی‌نظیر ایران در منطقه را نشان می‌دهد. وی گفت: در منطقه ما اکنون دیدگاه‌های افراطی سکولار به بن‌بست رسیده‌اند و از سویی دیدگاه‌های افراطی‌گری مدعی بر اسلام نیز به بحران رسیده‌اند. آن چه در این منطقه توانسته برای 35 سال از آزمایش زمان موفق بیرون آید یک مدل است و می‌توان آن را مبنای قدرت خود بدانیم. در این صورت است که چالش‌ها و ظرفیت‌های خود را می‌شناسیم بدخواهان ما نیز این توانمندی ما را متوجه شدند.
"برنامه اقدام مشترک" در نهایت نشان می‌دهد که سلاح هسته‌یی نداریم
رییس دستگاه دیپلماسی کشور با اشاره به "برنامه اقدام مشترک" گفت: ما برنامه‌ای را تنظیم کردیم که در نهایت نشان می‌دهد سلاح هسته‌یی نداریم اما سوال این‌جاست که چرا باید رژیم صهیونیستی از چنین برنامه‌ای ناراحت شود. البته خودمان می‌دانیم که به دنبال سلاح هسته‌یی نیستیم این را به لحاظ اخلاقی و امنیت منطقه‌یی و استراتژیک و نیز بر اساس فتوای مقام رهبری برای خود قائل هستیم. ما می‌دانیم که باتوجه شرایط استراتژیک در منطقه سلاح هسته‌یی برای ما امنیت ایجاد نمی‌کند. او ادامه داد: ما قرار است براساس توافق ژنو به دنیا اطمینان دهیم که برنامه هسته‌یی ایران صلح‌آمیز است اما برخی‌ها از این روند نگرانند چرا که فهمیده‌اند با حل و فصل موضوع هسته‌یی ایران فضای بین‌المللی که برای ایران هراسی و توهم و وحشت از توان ایران ایجاد کرده‌اند از بین خواهد رفت.آنها در این فضا همه جنایات خود را توجیه می‌کنند. چرا امروز کسی درباره سیاست‌های ضد حقوق بشری و شهرک‌سازی رژیم صهیونیستی صحبت نمی‌کند؟ این بازی است که با ایجاد خطر دروغگین ایران در منطقه سعی دارند بر روی همه جنایات‌شان سرپوش بگذارند و خود را مدعی امنیت و صلح معرفی می‌کنند. با اجرای توافق ژنو این فضا شکسته و زلزله‌ای در منطقه ایجاد می‌شود.
نمی‌توان دیگر با ایران به عنوان یک خطر در منطقه برخورد کنند
ظریف با اشاره به نگرانی همسایگان کشور از توافق اخیر میان ایران و 1+5 اظهار کرد: مگر چه اتفاقی افتاده است که دوستان ما نگران شدند؟ آن چه اتفاق افتاده است این است که آن فضاسازی که درباره ایران در سال‌های گذشته ایجاد کرده بودند دروغ بوده است و نمی‌توان دیگر با ایران به عنوان یک خطر در منطقه برخورد کنند. رییس تیم مذاکراتی ایران با 1+5 در رابطه با توافق ژنو خاطرنشان کرد: ما با حرف و دیدگاه‌مان اصل تفکر سلطه را زیر سوال می‌بریم و این نگرانی ایجاد می‌کند اما آنها این نگرانی‌شان را با زبان این که ایران تهدید هسته‌یی است و یا می‌خواهد علیه کشورهای همسایه دخالت نظامی کند مطرح می‌کنند. سیاست دولت روحانی این است که چنین ابزاری را از دست کشورها با حفظ عزت و اصول‌مان خارج کند و این اصول این است که ما اجازه نمی‌دهیم کسی با فکر ما برخورد کند و نمی خواهیم کسی چیزی را به ما دیکته کند. ما نمی‌پذیریم که به ما امر و نهی کنند و برای‌مان نسخه بپچیدند و آینده ما را آنها تعیین کنند. ما در زمین کسی بازی نمی‌کنیم و آینده را خودمان رقم می‌زنیم.
وزیر امور خارجه کشورمان اضافه کرد: ما در کشور خود هر چه بخواهیم می‌گوییم و آنها هم در کشور خود هر چه بخواهند می‌گویند اما اگر قرار شد معامله کنیم و مذاکره کنیم و به نتیجه برسیم باید در بهترین شرایط باشد؛ مثلا در یک خواستگاری همه نظرات خانواده عروس یا همه نظرات خانواده داماد محقق می‌شود؟ بالاخره کمی از این طرف و کمی از آن طرف دو طرف به یک نظر مشترک می‌رسند (البته این موضوع عروسی نیست دوستان اشتباه نکنند). ما از یک سابقه طولانی بی‌اعتمادی و نگرانی مردم ایران نسبت به نیات کشورهای غربی برخورداریم. از این رو باید با چشم باز حرکت کنیم. اما این واقعیت وجود دارد که اگر چهار صفحه توافق می‌کنید نصف آن دیدگاه‌های شما و نصف دیگر دیدگاه‌های آنها باشد. نمی‌تواند 100 درصد دیدگاه‌های خود را القا کرد آن وقت می‌شد نطق و سخنرانی شما.
او ادامه داد: باید بر پایه واقع‌بینی با اهداف مشخص پیش رویم. مردم ما در طول 30 سال گذشته نشان دادند که تحریم‌ها و فشار کارساز نیست. نه این که تحریم فشار نیاورده است و یا به عنوان دولت وظیفه نداریم این فشارها را از دوش مردم برداریم. ما مستخدم این مردم هستیم، وظیفه‌مان این نیست که برای مردم هزینه درست کنیم؛ دیپلماسی به معنای پیش بردن اهداف با کم‌ترین هزینه است اگر نه دیگر هنری نیست.
آمریکا نمی‌خواهد ما برنامه هسته‌یی داشته باشیم؛ اما نمی‌تواند
ظریف تاکید کرد: معتقدیم امکان رسیدن به راه‌حل وجود دارد و به خودمان اعتماد داریم. آمریکا و رژیم صهیونیستی قدر و قدرت نیستند. بعضی وقت‌ها برخی صحبت‌های می‌شنوم که احساس می‌کنم کسی که این سخنان را بیان می‌کند در ذهنش آمریکا را موجودیت می‌داند غیرقابل شکست و اگر آمریکا جای چیزی را بپذیرد هم خودش خواسته است. اما تنها چیزی که در دنیا قدرت مطلق است ذات باری تعالی است. این را باور کنیم. اوباما در مرکز سابان در سخنرانی‌اش گفت اگر می‌توانستم، نمی‌خواستم حتی یک پیچ و مهره هم در برنامه هسته‌یی ایران باشد. پس آمریکا نمی‌خواهد ما برنامه هسته‌یی داشته باشیم؛ البته که نمی‌خواهد؛ اما خودش با زبان خود دارد می‌گوید که نمی‌تواند چنین کاری انجام دهد.
وی افزود: اگر ما خودمان، خدا و خودباوری مردم را بپذیریم می‌بینیم که اوباما می‌گوید ما نتوانستیم جلوی برنامه هسته‌یی ایران را بگیریم. از او می‌پرسند چرا برنامه غنی‌سازی ایران را پذیرفتید و پاسخ می‌دهد چاره‌ای نداشتیم؛ چرا که نمی‌توانم غنی‌سازی را از بین ببرم. بنابراین اگر این باور را در ذهن خود درست کردیم آن زمان است که می‌توانیم طراحی کنیم. ما باید براساس دیدگاه‌های خودمان تحولات دنیا را بشناسیم و ببینیم با توانی که از خود سراغ داریم و امکانات‌مان چطور می‌توانیم در این شرایط نقش آفرینی کنیم و برای آینده دنیا و منطقه‌مان تاثیرگذار باشیم. این نیاز به فکر، گفت‌وگو، نقد و تبادل نظر دارد. وزیر امور خارجه کشورمان تاکید کرد: محیط دانشگاه باید محیط نواندیشی و آزاداندیشی باشد. ما در وزارت خارجه می‌توانیم به عنوان مشتری از محیط دانشگاهی و حوزه درخواست را داشته باشیم که تبادل نظر کنیم.
در کشتی نشسته‌ایم که ملی است نه جناحی
او افزود: ما نیازمند نقد هستیم اما به همدلی بیشتر نیاز داریم و همه باید بدانیم که در یک کشتی نشسته‌ایم و این کشتی جناحی نیست و ملی است و هر جایی از آن سوراخ شود همه با هم در وضعیت مشابه قرار می‌گیریم.
