عباس آرگون عضو هیات نمایندگان اتاق تهران معتقد است، برای اینکه نرخ دلار دوباره با جهش مواجه نشد، باید تحریم ها رفع شود، صادرات غیرنفتی رونق گیرد تا دولت از محل درآمدهای پایدار بتواند بازار ارز و نرخ دلار را مدیریت کند.
به گزارش راه امروز: عباس آرگون عضو هیات نمایندگان اتاق تهران در تحلیلی نوشت: نرخ ارز یکی از مهم ترین و موثرترین متغیرهای اقتصادی است و بیانگر شرایط اقتصادی کشور و یک عاملی برای مقایسه بین اقتصاد ملی و اقتصاد دنیا است. همچنین تاثیر مهم دیگری هم بر متغیرهای اقتصادی همچون تورم، اشتغال، صادرات و واردات دارد.در واقع یکی از مسائل مهمی که دولت با آن مواجه است، کنترل نرخ ارز و ایجادیک فضای مناسب اقتصادی است، برای اینکه تولید داخلی را بتوانیم حفظ کنیم و از افزایش تورم جلوگیری شود و در نهایت فراهم کردن شرایط ورود سرمایه گذاران خارجی به کشور است.
نوسان شدید نرخ ارز در واقع عدم تعادل و بی ثباتی در اقتصاد کشور را نشان می دهد و فعالیت بنگاه های اقتصادی را با ریسک های مهمی مواجه می سازد. در حقیقت جریان مالی بنگاه های اقتصادی را تحت تاثیر خودش قرار می دهد. البته کنترل نرخ ارز با قیمت گذاری نرخ ارز متفاوت است. به بیان دیگر، ما باید شرایط را پیش بینی پذیر کنیم.
حال براساس سناریوی احیای برجام و فروش نفت و درآمدهای ارزی حاصل از آن، می توان پیش-بینی کرد که عرضه ارز افزایش و به دنبال آن نرخ دلار کاهش پیدا می کند. در این میان، دولت به عنوان بزرگترین عرضه کننده ارز در بازار می تواند نرخ دلار را سرکوب و کاهشی کند، که این اقدام اثر منفی خودش را بر اقتصاد خواهد گذاشت؛ هم سبب خروج ارز و سرمایه از کشور شده و هم تولید نیز از این محل آسیب می بیند.
به عبارتی دیگر، با دستکاری نرخ ارز، امتیاز ویارانه ای برای تولیدکننده خارجی خواهد بود. واردات توجیه بیشتری پیدا کرده و صادرات از رونق می افتد. بنابراین بهترین مکانیزم مدیریت بازار ارز، همان مکانیزم عرضه و تقاضا است؛ یعنی کشف قیمت از طریق بازار.
چراکه اگر سرکوب نرخ ارز طی سال های ۹۲ تا ۹۶ رخ نمی داد، جهش بعدی نرخ ارز در سال های اخیر را نداشتیم. بر این اساس،باید هر سال نرخ ارز را مطابق با نرخ تورم تعدیل و افزایش می-دادیم. روندی که هم توسعه صادرات را می توانستیم دنبال کنیم و هم از واردات بی رویه جلوگیری می کردیم؛ چون وقتی نرخ ارز پایین باشد، واردات کالا به جای تولید آن، توجیه پذیر می¬شود. در حقیقت به نوعی باعث رشد قاچاق کالا به داخل کشور می شود.
حال در سناریوی دیگر، اگر احیای برجام به بن بست بخورد، می توان پیش بینی کرد، نرخ دلار در مسیر افزایشی قرار می گیرد. در چنین شرایطی، عرضه ارز محدود می شود؛ توسعه صادرات غیرنفتی و درآمدهای ارزی حاصله با مشکل مواجه شده و به دلیل عدم رفع تحریم ها از محل فروش نفت دچار مشکل شویم و منابع درآمدی کاهش می یابد. بنابراین دولت با کسری شدید بودجه مواجه می شود؛ در اینصورت دولت ناچار به استقراض از بانک مرکزی شده، که این اقدام رشد نقدینگی و پایه پولی را رقم می زند و در نهایت سبب افزایش تورم می شود.
رشد نقدینگی و تورم بالا هم موجب بالا رفتن دلا خواهد شد. بنابراین به هر میزانی که ما رشد نقدینگی داریم، تورمداریم و به همان میزان رشد قیمت ارز را هم خواهیم داشت؛از این رو، برای اینکه نرخ دلار دوباره با جهش مواجه نشد، باید تحریم ها رفع شود، صادرات غیرنفتی رونق گیرد تا دولت از محل درآمدهای پایدار بتواند بازار ارز و نرخ دلار را مدیریت کند.
اقدام دیگری که باید در دستور کار قرار گیرد اینکه نااطمینانی ها را در فضای کسب وکار به حداقل برسانیم و شرایط را پیش بینی پذیر کنیم. حتی در شرایط کنونی که امیدوار هستیم تحریم¬ها برداشته شود، باید به این نکته مهم توجه داشت که دسترسی به منابع ارزی و افزایش صادرات، نباید باعث شود که دوباره همان سیاست های گذشته مبنی بر ارزپاشی و سرکوب نرخ ارز را دنبال کنیم، زیرا آثار مخربی از خود به جای خواهد گذاشت و منجر به افزایش واردات و از بین رفتن تولید و صادرات می شود و صادرکننده ها هم نمی توانند با رقبایشان، به رقابت بپردازند و در نهایت موجب آسیب به چرخه تولید و اقتصاد داخلی خواهد شد. با همه اینها، بهترین گزینه برای مدیریت اقتصاد و اتخاذ سیاست های ارزی، برداشته شدن تحریم ها است. چراکه اگر تحریم ها رفع نشود، محدودیت های زیادی در چرخه تجارت ایران ایجاد خواهد شد. از سوی دیگر، دسترسی ایران به منابع ارزی حاصل از صادرات نفت محدود شده و مشکلات بیشتری برای کشور حادث می شود.
