رئیس جمهور، با تاکید بر اینکه ملت ایران هیچ وقت در برابر فشار خارجی به زانو در نیامده و درنخواهد آمد، ایرانیان مقیم خارج از کشور را سفرای ملت ایران خواند و با اشاره به فشارهای جدید دشمنان بر کشور، از آنان خواست در بیان واقعیت ها و سرمایه گذاری و تداوم روابط علمی و تجاری به ایرانیان داخل کشور کمک کنند.
توافق هسته‌ای مهمترین محور سفر رئیس‌جمهور ایران به اروپا است. روز دوشنبه حسن روحانی در رأس یک هیئت بلندپایه اقتصادی- سیاسی ایران عازم سوئیس شد. این سفر در شرایطی انجام می‌شود که پس از خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای و افزایش تنش‌ها بین تهران و واشینگتن، اتحادیه اروپا برای حفظ این توافق تلاش می‌کند و انتظار می‌رود که در روزهای آینده بسته حمایتی‌اش را برای نجات برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) اعلام کند. بسته نجات برجام پس از خروج دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از برجام و برقراری مجدد تحریم‌های آمریکا، مقامات ایران از سایر امضاکنندگان برجام، بخصوص اتحادیه اروپا، خواسته‌اند که برای تامین منافع اقتصادی ایران تضمین‌هایی ارائه کنند.
پس از بازگشت تحریم‌ها، اغلب شرکت‌های بزرگ بین المللی و اروپایی به دلیل نگرانی از تحریم‌های آمریکا از بازار ایران خارج شده‌اند. این امر سبب شد که منافع ایران که قرار بود پس از امضای برجام محقق شود، در معرض خطر قرار گیرد. به همین دلیل مقامات ایرانی، برای تضمین منافع اقتصادی ایران از برجام، چند هفته به اروپا مهلت دادند.
حسن روحانی گفته است او انتظار دارد کشورهای اروپایی به زودی بسته‌ای از اقدامات را برای نجات توافق هسته‌ای اعلام کنند. روحانی خاطرنشان کرد: قرار است در روزهای آینده اروپایی‌ها بسته پیشنهادی خود را برای تداوم برجام ارائه کنند که در مورد آن با سران اتریش بعنوان رئیس اتحادیه اروپا گفتگو خواهیم کرد. به گزارش وبگاه سوئیس‌اینفو، آخرین تحولات مرتبط با توافق هسته‌ای، موضوع اصلی سفر روحانی به سوئیس خواهد بود. از زمان خروج آمریکا از توافق هسته‌ای در یک ماه پیش، جامعه بین المللی تلاش کرده است که این توافق را نجات دهد.
حسن روحانی شامگاه دوشنبه به وقت محلی، در دیدار ایرانیان مقیم سوئیس با بیان اینکه ایرانیان خارج از کشور، نماد فرهیختگی و اخلاق ایرانی هستند، فعالیت‌های ارزنده و تاثیر بالای ایرانیان در خارج از کشور را موجب افتخار دانست و اظهار کرد: اگر از هم فاصله بگیریم، دشمن بیشتر توطئه می‌کند و وظیفه همه ما تلاش برای توسعه و رفاه بیشتر ملت است.
رئیس‌جمهوری با تاکید بر اینکه حیات مادی و معنوی ما در گرو پیشرفت و سربلندی ایران است، افزود: تلاش دولت، تحقق اهداف ملی با وحدت و همراهی مردم است. با آغاز دولت یازدهم به همه طرف‌های خارجی خود گفتیم که اگر با زبان احترام و منطق با ملت ایران سخن بگویید، می‌توانیم مشکلات را با منطق و گفت‌وگو حل کنیم و اگر منطق شما تهدید، فشار و تحقیر مردم ایران باشد، این سیاست هیچ وقت در ایران جواب نخواهد داد و نتیجه آن باخت - باخت خواهد بود.
وی با بیان اینکه منطق ملت ایران را در مذاکره با قدرت‌های جهانی اثبات کردیم و در مذاکراتی نفس‌گیر و طولانی با قدرت‌های بزرگ دنیا به‌رغم همه فشارها، سختی‌ها و پیچ و خم‌ها به توافقی بزرگ دست یافتیم که به نفع هر دو طرف بود، تصریح کرد: در نتیجه اجرای این توافق، تعامل و تبادلات اقتصادی و علمی کشورمان با جهان رونق گرفت و میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف به‌ویژه از سوی ایرانیان مقیم خارج انجام شد.
رئیس جمهوری با بیان اینکه برجام بر مبنای نفع ایران و جهان امضا شد، گفت: منطق ایران تغییر نکرده است. یک طرف بی‌منطق از برجام خارج شده که هدفش فشار به ملت ایران است.
روحانی ادامه داد: هدف واقعی آمریکا از تحریم، فشار به زندگی مردم است. آنها ادعا می‌کنند که می‌خواهند به دولت ایران فشار وارد کنند اما وقتی واردات مایحتاج ضروری مثل دارو و نهاده‌های دامی را تحریم کنند، به چه کسی فشار وارد خواهد شد؟ آمریکایی‌ها مدعی شده‌اند که می‌خواهند به طور کامل جلوی صادرات نفت ایران را بگیرند. آنها معنی این حرف را نمی‌فهمند، چرا که این اصلا معنی ندارد که نفت ایران صادر نشود و آن وقت نفت منطقه صادر شود. اگر شما توانستید، این کار را بکنید تا نتیجه‌اش را ببینید.
رئیس‌جمهوری با اشاره به ادعاها مبنی بر اینکه ایران درآمدهایش را صرف کمک به کسانی که به ادعای آمریکایی‌ها تروریست هستند، می‌کند، خاطرنشان کرد: ما شفافیت را ادامه می‌دهیم. مردم ایران بهترین ناظر هستند. در روزهای اخیر بانک مرکزی فهرست همه حدود ۱۳ میلیارد دلاری را که برای واردات به واردکنندگان تخصیص داده شده است، منتشر کرده و جزئیات بودجه سال ۹۷ کشور نیز به‌رغم اینکه کار آسانی نبوده، در فضای مجازی منتشر شده است. حساب و کتاب درآمدهای ایران هم که مشخص است، بنابر این دیگر این ادعاها موضوعیت ندارد.
روحانی گفت: برای مبارزه با فساد، هیچ دستگاه نظارتی بالاتر از خود مردم نیست و مردم بهترین ناظر اجرای قانون هستند. همه مسئولین نیز باید در برابر مردم پاسخگو باشند. وقتی ارز به قیمت مشخص در اختیار کسی قرار می‌گیرد، مردم باید بدانند که هر کسی چقدر ارز دریافت کرده و چه چیزی با آن وارد کرده است.
وی با تاکید دوباره بر اینکه فشار اقتصادی به ایران، فشار به ملت ایران خواهد بود، اضافه کرد: وقتی سرمایه‌گذاری در ایران با مانع مواجه شود، توسعه صنایعی که از این سرمایه‌گذاری بهره‌مند شده و باعث شده بودند در این سال‌ها درآمد غیر نفتی کشور از درآمد نفتی بالاتر برود، مختل خواهد شد. نتیجه اعمال فشار بر روابط بانکی و بیمه‌ای، در نهایت بر ملت ایران وارد خواهد شد.
روحانی با اشاره به دستاوردهای به دست آمده در حدود ۵ سال گذشته در زمینه تولید بنزین، گاز و گازوئیل، گسترش و بهبود خدمات بهداشتی و درمانی به مردم، گردشگری، ترانزیت، فضای مجازی و امثال آنها اظهار کرد: فشار بر روابط بانکی و بیمه‌ای و صادرات نفت ایران، یعنی فشار روی تداوم و توسعه این موفقیت‌ها و فشار و توطئه‌ای که امروز طراحی شده است، فشار و توطئه علیه توسعه و رفاه ملت ایران است.
رئیس‌جمهوری تصریح کرد: همه در برابر این وضعیت مسئولیت داریم. ایرانیان خارج از کشور به عنوان سفرای ملت ایران می‌توانند در بیان واقعیت‌ها و سرمایه‌گذاری و تداوم روابط علمی و تجاری با ایرانیان داخل کشور، کمک کنند و آنجا که دولت ایران یا بخش خصوصی ایران نتواند کاری را انجام دهد، آنها به کمک بیایند.
روحانی با تاکید بر اینکه همه باید دست به دست هم دهیم، خاطرنشان کرد: ملت ایران هیچ وقت در برابر فشار خارجی به زانو در نیامده و در نخواهد آمد. مگر ۳۰ سال پیش در این روزها آمریکایی‌ها هواپیمای مسافربری ایران را سرنگون نکردند و مگر در جنگ به سکوی نفتی ایران حمله نکردند و مگر کشتی معمولی لجستیک ایران را تصرف نکردند؟ آیا توانستند با همه این جنایات ملت ایران را تسلیم کنند؟
رئیس جمهوری با بیان اینکه تمام نمایندگی‌های کشور در خارج، باید خدمتگزار هموطنان باشند، گفت: امروز فشار جدید بر مردم و جامعه ایران، مقطعی است که همه به عنوان ایرانی و برای عظمت ایران باید کنار هم بایستیم و تلاشمان را افزایش دهیم. امروز مسئولیت همه چه ایرانیان خارج از کشور و چه ایرانیان داخل کشور سنگین‌تر و مهم‌تر از دیروز است.
روحانی در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: مقامات سوئیسی هم گفته‌اند که می‌دانیم حق با ایران است و حامی برجام و تداوم روابط اقتصادی با ایران هستیم و ۴۰ شرکت اقتصادی سوئیس فردا با همکاران ایرانی خود جلسه دارند. در این مقطع که آمریکایی‌ها در مواجهه با ایران به جز چند کشور از طرف همه کشورهای دیگر جهان در زبان و عمل محکوم شده‌اند، امیدوارم بتوانیم با همکاری و همدلی با کمترین هزینه از این مسیر عبور کرده و شاهد ایرانی سرزنده‌تر، آبادتر و عزتمندتر باشیم.
پس از سوئیس، روحانی به اتریش هم خواهد رفت. سفر رئیس‌جمهور ایران به اتریش از این لحاظ مهم است که این کشور از یکم ژوئیه ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا را به عهده گرفته است. بنابراین، گفتگو‌ها بین ایران و اتریش می‌تواند به نوعی گفتگو با کل اتحادیه اروپا هم تلقی شود. روحانی اعلام کرد: " با سران اتریش به عنوان رئیس اتحادیه صحبت خواهیم کرد، چرا که بنا است در روزهای آینده اروپایی‌ها بسته پیشنهادی خود را برای تداوم برجام ارائه کنند که در مورد آن نیز گفتگو خواهیم کرد". مذاکره درباره منطقه دولت آمریکا، چند ماه قبل از خروج از برجام، چهار شرط برای ادامه برجام تعیین کرد که یکی از آنها، محدود کردن نفوذ ایران در منطقه است.
البته بین ایران و آمریکا هیچگونه مذاکراتی در این زمینه اتفاق نیفتاد و پس از خروج دونالد ترامپ از توافق هسته‌ای و همچنین مطرح شدن درخواست‌های دوازده‌گانه مایک پومپئو، مسئله مذاکرات دوجانبه ایران و آمریکا درباره مسائل منطقه منتفی شد. پیش از خروج آمریکا از برجام، گفتگو‌هایی بین ایران و اروپا در خصوص مسائل منطقه‌ای، بویژه یمن، انجام شده بود، اما این گفتگو‌ها هم، که در راستای جلوگیری از خروج ترامپ از برجام صورت گرفته بود، ادامه نیافت.
اکنون، حسن روحانی تصریح کرد در سفر کنونی‌اش به اروپا، درباره مسائل منطقه با همتایان اروپایی مذاکره خواهد کرد.
از سوی دیگر، دولت سوئیس تاکید کرده در جریان سفر روحانی تعدادی توافق‌نامه و تفاهم‌نامه بین دو طرف، از جمله در خصوص توافق هسته‌ای و وضعیت خاور میانه و نزدیک، امضا خواهد شد. به گزارش خبرگزاری مهر، رئیس‌جمهور ایران در این باره گفت: " در مورد مسائل مختلفی از قبیل: منطقه، ظلم‌هایی که به ملت سوریه می‌شود و جنایاتی که در حق مردم یمن انجام می‌شود، مذاکره خواهیم کرد، چرا که ایران می‌تواند نقش مهمی در ثبات خاورمیانه داشته باشد". اگر چه سوئیس به لحاظ نظامی در منطقه خاورمیانه حضوری ندارد، اما این کشور در تماس‌های سیاسی منطقه نقش پررنگی دارد.
