يكي از ابزارهاي كنترل بازار در سيستم اقتصادي كشور، بهره‌گيري از ابزار تعرفه است؛ به‌طوري كه برخي اوقات دولت‌ها بر مبناي شرايط و مقتضيات زماني، تعرفه كالاها را افزايش يا كاهش مي‌دهند تا از اين طريق، توليد داخل را مورد حمايت قرار دهند. به عبارتي، تعرفه يكي از سياست‌هاي اقتصادي در حوزه صادرات و واردات است كه دولت‌ها با بهره‌گيري از اين ابزار تعرفه‌يي بازار را كنترل مي‌كنند.
اما موضوع مهم اينجاست كه بالابردن تعرفه‌ها در مورد كالاها يا مواد اوليه مورد نياز توليد، بي‌معناست. از طرف ديگر، حتي تعرفه بالاي كالاهاي لوكس هيچ كمكي به منع ورود اين كالاها به كشور نمي‌كند؛ چراكه اين نوع كالاها از طريق مبادي غيررسمي و به صورت قاچاق وارد كشور مي‌شود. اگرچه در اين زمينه، پنجره واحد نيز پيش بيني و اجرايي شد اما خيلي اثرگذار نبود؛
بطوري كه بسته‌هاي سياستي صادرات و واردات كه براي مبادي گمرك كشور تعبيه شده است، با استانداردهاي بين‌المللي هيچ‌گونه مطابقتي ندارد. بطور مثال، مبادي رسمي واردات و صادرات بايد از 4طريق كنترل شود؛ اين درحالي است كه در كشور ما، 14مبادي براي ورود كالا به كشور وجود دارد (از طريق بازارچه‌هاي مرزي، چمداني، كوله باري و...) و متاسفانه هيچ‌گونه نظارتي هم در اين زمينه وجود ندارد. درواقع، بزرگ‌ترين مشكل ما در اين زمينه، نبود نظارت كافي بر اين بخش است كه حتي با ابزار تعرفه نيز قابل حل نيست؛ اگرچه تعرفه يك ابزار كمك‌دهنده و حمايتي به شمار مي‌رود اما نمي‌توان مصرف‌كننده را با ابزار تعرفه‌يي با هدف از حمايت از توليد داخل، مجبور به خريد كالاي ساخت توليد داخل كرد؛ چرا كه در وهله نخست، بايد كيفيت و بهره‌وري محصولات داخل را افزايش داد و سپس با افزايش تعرفه، مانع از ورود كالاهاي خارجي به كشور شد.
البته اين مطلب كه واردات بي‌رويه به توليدكنندگان داخلي صدمه مي‌زند نيز حرف منطقي است اما براي اينكه توليدكننده داخلي از رقابت با توليدات خارجي عقب نماند، چه در بازارهاي داخلي و چه در بازارهاي خارجي، بايد به فكر توليد باكيفيت محصولاتش باشد. ما نمي‌توانيم با ابزارهاي دستوري، اقتصاد مقاومتي را به خوبي اجرا كنيم. شايد در حال حاضر ابزار توسعه صنعت داخلي و حمايت از آن، نظام تعرفه است، اما اين نظام تا حدودي كاربردي و اثرگذار است؛ چراكه افزايش بي‌رويه نرخ تعرفه‌ها، نه تنها كمكي نمي‌كند، بلكه ممكن است حتي نتيجه عكس و منفي داشته باشد. به همين منظور، نظام تعرفه بايد منطقي‌تر باشد و در مقابل، صنايع بايد مورد حمايت قرار گيرند تا رشد كنند؛ چراكه نمي‌توان نظام تعرفه را تا براي هميشه حفظ كرد.
