فوت ۳۵۷ تهرانی در یک هفته بر اثر آلودگی هوا

مهدی رهنما، کارشناس بین‌المللی حوزه آلودگی هوا در سخنانی در «رادیو گفتگو»، ریشه‌های معضل همیشگی آلودگی هوای کلانشهرها در فصل سرما و راه‌های برون‌رفت از آن را واکاوی کرد. 

به گزارش مهر، رهنما با اشاره به تشدید شرایط پایداری جو در زمستان که باعث تجمع آلاینده‌ها می‌شود، علت اصلی آلودگی را در منبع انتشار جست‌وجو کرد و گفت: در شهری مثل تهران، روزانه حدود ۵ میلیون تردد وسایل نقلیه داریم که از سوخت بی‌کیفیت استفاده می‌کنند. در کنار آن، حداقل ۴۰ هزار دستگاه از تاکسی‌های شهر فرسوده هستند و خود به منبعی متحرک برای انتشار آلودگی تبدیل شده‌اند. 

این کارشناس سازمان جهانی هواشناسی، با اشاره به معضل مازوت‌سوزی در نیروگاه‌ها طی فصل سرما، توضیح داد: با افزایش مصرف گاز خانگی، نیروگاه‌ها مجبور به استفاده از مازوت می‌شوند که منبع اصلی انتشار دی‌اکسید گوگرد (SO₂) است و آلایندگی را به شدت تشدید می‌کند. اگرچه برای امسال وعده داده شده که مازوت‌سوزی به حداقل برسد، اما باید منتظر اجرایی شدن آن باشیم. 
حمل‌ونقل؛ عامل ۶۰ درصد آلودگی شهرها

رهنما با استناد به داده‌های اندازه‌گیری شده تأکید کرد: ۶۰ درصد آلایندگی شهرها ناشی از حمل‌ونقل سبک و درون‌شهری است. اگر کیفیت خودروها را افزایش دهیم و احتراق کامل صورت گیرد، بخش عمده‌ای از آلاینده‌های ثانویه اصلاً تولید نمی‌شوند. راهکار، توقف تولید خودروهای بی‌کیفیت و توسعه واقعی حمل‌ونقل عمومی ریلی و اتوبوسی است تا مردم به استفاده از آن ترغیب شوند. 

وی در پاسخ به سوال مجری درباره تأثیر فلزات سنگین ناشی از سوخت‌های نامرغوب بر سلامت انسان، با بیان یک خبر خوب گفت: خوشبختانه سرب تقریباً از سوخت کشور حذف شده است. اما این به معنای حل مشکل نیست. کلید رفع آلودگی، حل مسأله از سرمنشاء است: احتراق کامل، خودروی با کیفیت و حذف مازوت. 
اقدامات جزیره‌ای و قانون اجرانشده هوای پاک

این کارشناس به‌صورت ویژه بر نبود هماهنگی و برنامه یکپارچه مدیریت آلودگی هوا انگشت گذاشت و گفت: متأسفانه ما برنامه یکپارچه نداریم. اقدامات جزیره‌ای باعث همین وضع فعلی شده است. ما قانون هوای پاک را داریم که در سال ۹۶ تصویب شد و ۲۳ دستگاه را مسئول کرده است. اما بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، تنها ۳۰ درصد از تکالیف این قانون انجام شده و برخی بندها اصلاً اجرایی نشده‌اند. این در حالی است که زمان قانون برای تحقق اهداف، سال ۹۸ بود و اکنون در سال ۱۴۰۴ هستیم. 

رهنما از نهادهای نظارتی خواست تا با ابزار ترک فعل مسئولان را بازخواست کنند و نمونه آشکار آن راعدم اسقاط خودروهای فرسوده دانست که منجر به افزایش مصرف سوخت و آلایندگی شده است. 
هشدار درباره آمار تلفات و هزینه‌های انسانی

عضو سازمان جهانی هواشناسی با اشاره به هزینه‌های سنگین انسانی و اقتصادی آلودگی هوا هشدار داد: سال گذشته طبق اعلام وزارت بهداشت، ۱۷ میلیارد دلار خسارت انسانی ناشی از آلودگی هوا به کشور تحمیل شد. این در حالی است که اگر بخشی از این هزینه صرف توسعه حمل‌ونقل عمومی می‌شد، شاهد این تلفات نبودیم. به‌عنوان نمونه ملموس، فقط در هفته گذشته و طبق اعلام رسمی اورژانس تهران، ۳۵۷ نفر در تهران به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست دادند. 
راهکار فوری برای سال آینده

مهدی رهنما در پایان و در پاسخ به این سؤال که چگونه می‌توان سال آینده با این معضل تکرارشونده روبرو نشد، تحویل سوخت با کیفیت استاندارد، توقف تولید خودروهای نامطلوب و بی‌کیفیت، اجرای سختگیرانه‌تر معاینه فنی خودروها و توقف کامل مازوت‌سوزی در نیروگاه‌ها را به عنوان راهکارهای فوری برشمرد. 

وی خاطرنشان کرد: نیازی به قانون‌گذاری جدید نیست. اگر قوانین موجود، به‌ویژه قانون هوای پاک، به‌طور کامل و با هماهنگی بین‌دستگاهی اجرا شوند، قطعاً سال آینده شاهد وضعیت به مراتب بهتری در هوای کلانشهرها خواهیم بود.