بر اساس اعلام صندوق بین المللی پول، تولید ناخالص داخلی ایران در سال ۲۰۲۰ حدود ۶۱۰ میلیارد دلار، در سال ۲۰۱۹ حدود ۵۸۳ میلیارد دلار و در سال ۲۰۱۷، ۴۳۰ میلیارد دلار بوده است. بر اساس همین آمار سال ۲۰۱۹ ایران واقعا اقتصاد هجدهم دنیا بوده است.
آخرین آمار بانک جهانی نشان میدهد؛ اقتصاد ایران با GDP حقیقی ۱۹۲ میلیارد دلاری در حال حاضر رتبه ۵۱ جهان را دارد. یعنی نصف امارات یا حتی یک چهارم ترکیه! به گفته کمیل طیبی با این آمار، حالا دیگر ایران جزو کشورهای با درآمد سرانه بسیار پایین است.
آخرین گزارش بانک جهانی آماری شوکبرانگیز برای ایران به همراه داشت. کشوری که قرار بود تا سال ۱۴۰۴ اولین قدرت منطقه باشد و یکی از قدرتهای اقتصادی جهان، حالا در رتبه پنجاه و یکم جهان قرار گرفته است.
بهمن ماه ۹۹ بود که محمد باقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور گفته بود: «با همه مشکلاتی که وجود دارد و کسی نمیتواند رنج اقتصادی مردم را انکار کند، ما جزو ۱۸ کشور بزرگ جهان در تولید ناخالص داخلی هستیم». البته دروغ هم نمیگفت فقط حساب و کتابش هم کمی قدیمی بود و هم با نرخ ارز واقعی نبود.
بر اساس اعلام صندوق بین المللی پول، تولید ناخالص داخلی ایران در سال ۲۰۲۰ حدود ۶۱۰ میلیارد دلار، در سال ۲۰۱۹ حدود ۵۸۳ میلیارد دلار و در سال ۲۰۱۷، ۴۳۰ میلیارد دلار بوده است. بر اساس همین آمار سال ۲۰۱۹ ایران واقعا اقتصاد هجدهم دنیا بوده است.
سقوط از رتبه ۱۸ به ۵۱
محاسبه GDP توسط نهادهای داخلی هر کشوری انجام میشود. به طور مثال در ایران بانک مرکزی و مرکز آمار سالانه این شاخص را محاسبه میکنند. سپس همین آمار برای مقایسه کشورها در سطح جهان به دست نهادهایی همچون صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی میرسد. آنها هم اقدام به انتشار لیست رتبه بندی شده کشورهای جهانی در شاخص GDP میکند.
البته شاخص تولید ناخالص داخلی هر کشور ابتدا بر اساس واحد پولی همان کشور محاسبه میشود. یعنی بانک مرکزی ایران شاخص GDP را بر اساس ریال گزارش میکند؛ در کشورهای اروپایی این شاخص برحسب یورو اعلام میشود؛ هند به روپیه، چین به یوآن، ژاپن به ین و آمریکا هم به دلار گزارش میدهند. ولی در گزارشهای جهانی برای مقایسه کشورها، تولید ناخالص داخلی بر اساس نرخ دلار و قدرت برابری خرید محاسبه میشود.
مشکل این بود که تا اینجا، درآمد محاسبه شده ریالی کشور ما با دلار ۴۲۰۰ تومانی تبدیل میشد. همین باعث شده بود میزان تولید ناخالص داخلی ایران بیش از حد واقعی نشان داده شود. برای مثال به پشتوانه همین آمار، سال ۲۰۲۰ ایران در گزارش صندوق بینالمللی پول اقتصاد بیستودوم جهان معرفی شده بود. حالا، اما بانک جهانی این آمار را با نرخ حقیقی دلار محاسبه کرده است.
عدد GDP ایران در این محاسبه شوکهکننده است. تنها ۱۹۲ میلیارد دلار! این یعنی اندازه اقتصاد ایران با نزدیک ۸۵ میلیون نفر جمعیت، نصف امارات، یک چهارم ترکیه و یک صدم آمریکاست!