گمانهزنیها نشان از آن دارد که چهار نامزد انتخابات به نفع «سید ابراهیم رئیسی» کنار خواهند رفت و با توجه به حمایت نکردن اصلاحطلبان از «عبدالناصر همتی» و «محسن مهرعلیزاده» راه پاستور برای نامزدی خاص هموار شده است.
به گزارش راه امروز: «نامزد پوششی» عبارتی بود که از انتخابات ۹۶ در ادبیات سیاسی ایران وارد شد. در بسیاری از ادورا انتخابات، نامزدهایی از یک جریان فکری واحد یا نزدیک به هم، به نفع شخصی که شانس بیشتری برای پیروزی داشت کنار میرفتند تا در دولت احتمالی او نقشی داشته باشند. مسئلهای که ابوالقاسم رئوفیان دبیرکل حزب اسلامی ایران زمین نیز در گفت وگویی به آن اشاره کرده و میگوید: «این نامزدهای پوششی، معاملهگر هستند. اینها در مقابل انصراف دادن به نفع شخص خاصی، بودن خودشان را در کابینه نامزد پیروز تضمین میکنند.» این نقش میتوانست کسب جایگاه وزارت یا معاون اولی باشد. با این حال انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ رنگ جدیدی به عبارت نامزدهای پوششی داد. ۴سال پیش اسحاق جهانگیری نامزد پوششی حسن روحانی بود اما حالا ۴ نامزد اصولگرا در مناظرات انتخاباتی به عنوان نامزد پوششی سید ابراهیم رئیسی شناخته میشوند. گفته میشود، محسن رضایی، سید امیرحسین قاضیزاده هاشمی، علیرضا زاکانی و سعید جلیلی نامزدهای پوششی رئیسی خواهند بود.
*نه اصلاحطلبان به همتی و مهرعلیزاده
عبدالناصر همتی و محسن مهرعلیزاده دو نامزد با چهرههای تا حدودی متفاوت هستند. هردو نفر تا حدودی به جریان اصلاحات نزدیک هستند. همتی در دوران ریاست جمهوری فعلی ریاست بانک مرکزی را برعهده داشت و مهرعلیزاده نیز با داشتن سابقه حضور در کابینه دولت اصلاحات، ادعای برپایی دولت سوم سید محمد خاتمی را دارد. همتی عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران بوده و اکنون حمایت آنان را در اختیار دارد اما هر دو از جلب نظر جبهه اصلاحات ایران باز مانده اند.
در همین حال حسن رسولی عضو جبهه اصلاحات ایران به برنا گفته است: «من و بهزاد نبوی معتقد بودیم که این دو کاندیدا می توانند برای اعلام برنامه به نهاد اجماع ساز بیایند و برنامه آنها بررسی شود اما مجمع عمومی نهاد اجماع ساز با رویکرد بنده و بهزاد نبوی مخالف بود و در نتیجه اجازه حضور به مهرعلیزاده و همتی داده نشد.» با این تفاسیر این دو نامزد باید بدون حمایت احزاب اصلاحطلب به مسیر خود ادامه دهند.
در روزهای گذشته و در صفحات فضای مجازی صحبتهایی درباره حمایت رئیس دولت اصلاحات از یک نامزد انتخاباتی مطرح شده بود اما امروز جماران در این زمینه و از زبان منبعی نزدیک به سید محمد خاتمی نوشت: «آقای خاتمی هیچ اظهار نظری راجع به کاندیداهای انتخابات نکرده است و اطلاعیه منتسب به او جعلی و کذب است.» با این تفاسیر انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم بدون حضور فعال اصلاحطلبان برگزار خواهد شد.
*نامزد خاص ۱۴۰۰
حالا تنها مهرعلیزاده و همتی مانده اند و نامزد خاص. «نامزد خاص» توصیفی است که این روزها درباره نامزد صندلی ششم دومین مناظره انتخاباتی به کار میرود. در حالی که اغلب تحلیلگران و حتی نامزدهای انتخاباتی میگویند، باید در انتظار کنار کشیدن برخی نامزدها به سود نامزد خاص باشیم، حمیدرضا ترقی عضو حزب موتلفه اسلامی به اعتماد آنلاین گفته است: «به نظر نمیرسد هیچ کاندیدایی به نفع نامزد خاصی از انتخابات خارج شود.» این در حالی است که ناصر ایمانی فعال سیاسی اصولگرا نظر دیگری دارد در اینباره به «مدارا» عنوان کرده: «غیرممکن نمیبینم که اگر در یکی دو روز آینده کسی کنارهگیری کند.»
این تفاوت دیدگاه دو دلیل بیشتر ندارد. یا اصولگرایان نیز از تحلیل امکانها باز مانده اند یا خیال باطلی وجود دارد که تصور میکند، با تلاش برای پنهان کردن پوششی بودن برخی نامزدها جو انتخابات را گرم کند. شاید نزدیکی بسیاری از نامزدها به جریان اصولگرا، این فشار را به وجود آورده باشد که فضای سیاسی به نفع آنان رقم خورده است و حالا چهرههای این جریان تلاش میکنند تا از این اتهامات مبرا شوند.
*هیزم یا نامزد؟
همزمان با برگزاری مناظرات انتخاباتی اطلاعات جالبی درباره شرایط مناظره و انتخابات منتشر میشود. بسیاری از رسانهها نظرسنجیهایی درباره نامزدهای انتخاباتی انجام میدهند اما سپس گزارشاتی نیز درباره شیوه تغییر نتیجه این نظرسنجیها منتشر میکنند. چند روز پیش عصر ایران درباره نظرسنجی خود نوشت: «در دو ساعت اول بعد از انتشار نظرسنجی، رتبه اول با بین ۵۵ الی ۶۰ درصد آرا عبدالناصر همتی بود. با این حال ناگهان با حمله سایبری ها مواجه شدیم و بر خلاف روال متعارف رشد آرا در نظرسنجی ها، ناگهان تعداد آرا به ۳ و سپس ۴ برابر رسید و آرای رئیسی از ۶۵ درصد گذشت و آرای همتی به ۲۰ درصد کاهش یافت (و این روند ادامه دارد). چند روز قبل نیز اتفاق مشابهی برایمان افتاده بود.»
یکی دیگر از اتفاقات قابل توجه این روزها آن است که به گزارش مرکز داده پژوهی بتا درباره مناظره روز گذشته: «نام رئیسی در این مناظره نیز پرتکرارترین نام بود. نام وی در مجموع ۱۸ بار توسط سایر کاندیداها تکرار شده است.» با این تفاسیر نامزد خاص انتخابات حتی در میان نامزدهای انتخاباتی نیز به عنوان رقیب جدی در نظر گرفته میشود. به عبارت دقیقتر همه چیز مثل روز روشن است.
حسین کنعانیمقدم دبیرکل حزب سبز، در گفتوگویی به همین امر اشاره کرده و گفت: «یکسری کبریت بیخطر هستند که بودن و نبودن آنها در این مناظرهها بیشتر جنبه نمایشی دارد. برخی میدانند هیزم انتخابات هستند و آمده اند بسوزند و انتخابات را گرم کنند. به نظر میرسد هر ۵ اصولگرا و انقلابی در یک سنگر قرار دارند و هر یک به خطر بیفتند دیگری میآید و برای دفاع از آن ورود میکند.»