برجام و روابط ایران و اعراب

راه امروز: حسین موسویان، معاون سابق دبیر شورای عالی امنیت ملی می گوید: برجام مدل حل اختلافات با ایران از طریق دیپلماسی را روی میز کشورهای حاشیه خلیج فارس گذاشته است. به گفته وی، عربستان و متحدانش می خواستند بحران هسته ای لاینحل بماند تا استخوان های ایران زیر خرواری از تحریم های بین المللی و چند جانبه و یکجانبه خورد شود. رفع تحریم های هسته ای موجب تقویت توانمندی های داخلی -منطقه ای و بین المللی ایران شده است. گفت وگوی موسویان با بخش عربی خبرگزاری مهر را در ادامه می خوانید: 

 اسناد منتشره شده ویکی لیکس جای هیچ شکی باقی نگذاشته که عربستان و برخی از دیگر کشورهای عرب حوزه خلیج فارس در فاصله زمانی 1385 تا 1392، آمریکا را برای حمله نظامی به تاسیسات هسته ای ایران تحت فشار قرار داده بودند. گزارش های منتشره رسانه های معتبر جهان هم جای هیچ شکی را باقی نگذاشته است که عربستان و برخی از دیگر کشورهای عرب حوزه خلیج فارس بعد از ریاست جمهوری روحانی و آغاز مذاکرات درسطح وزرای خارجه ایران و آمریکا، ظریف و کری، نیزباتمام ظرفیت وارد عمل شدند که مانع از توافق هسته ای بین ایران و قدرتهای جهانی شوند. البته باید گفت که عمان تنها کشوری بود که در جهت موفقیت دیپلماسی و پیشگیری از جنگ احتمالی، اقدامات سازند ه و مثبت تاریخی انجام داد که ایرانیها هیچگاه فراموش نخواهند کرد. نهایتا بعد از امضاء توافق هسته ای بین ایران و شش قدرت جهانی، عربستان و متحدینش چاره ای بجز پذیرش آن نداشتند.

آنها از ابتدا هم می¬دانستند که ایران بدنبال بمب هسته ای نیست. اما میخواستند بحران هسته ای لاینحل بماند تا استخوان های ایران زیر خرواری از تحریم های بین المللی و چند جانبه و یکجانبه خورد شود. بعد از موفقیت ایران در حل بحران از طریق دیپلماسی و فروپاشی ساختار تحریم های بین المللی و یک جانبه و چند جانبه هسته ای، به سیاست ایجاد بدبینی نسبت به اجرای برجام دامن می زنند تا مانع بهبود روابط خارجی ایران شوند در حالی که هم آژانس و هم قدرت های جهانی تایید کرده اند که ایران به تعهدات بین المللی اش کاملا عمل کرده است.

 اگر این توافق موجب محدودیت در ظرفیت های منطقه ای ایران می شد که عربستان و متحدین عرب و متحد جدیدش اسراییل، جشن می گرفتند. علت اینکه آنها عزا گرفته و فوق العاده عصبانی هستند، این است که رفع تحریم های هسته ای موجب تقویت توانمندی ها و ظرفیت های داخلی -منطقه ای و بین المللی ایران شده و خواهد شد.

 من معتقدم برجام میتواند به گسترش همکاریهای ایران و همسایگانش در خلیج فارس کمک کند. زیرا یک اگر آنها نگران بمب هسته ای ایران بودن که این تهدید برطرف شده است. دوم اینکه اگر آنها واقعا خواهان خلیج فارس و خاورمیانه عاری از سلاح هسته ای هستند که اجرای اصول برجام توسط همه کشورها، این خواسته آنها نیز جامه عمل خواهد پوشید. مورد سوم اینکه اگر آنها به دنبال حل بحران در روابط کشورهای حاشیه خلیج فارس هستند که برجام «مدل حل اختلافات از طریق دیپلماسی» را پیش روی همه گذاشته است. اگر کشورهای همسایه عرب ما واقعا این سه خواسته را داشته باشند، من خوشبین خواهم بود در غیر اینصورت، خیر.

اخیرا در هستون مرکز ایالت تگزاس سخنرانی داشتم. آنجا به عنوان پایتخت انرژی آمریکا محسوب می¬شود. با افراد متخصص و کارشناس صحبت کردم. همه اعم از جمهوری¬خواه و دمکرات تصریح می¬کردند که آمریکا دیگر نیازی به نفت وگاز منطقه خلیج فارس ندارد و به تدریج استراتژی سنتی خلیج فارسی خود را تغییر خواهد داد. هیلاری کلینتون چهار سال پیش در مقاله ای در فارین پالیسی آمریکا به صراحت دلایل چرخش آمریکا از خلیج فارس و خاورمیانه به سمت شرق آسیا را توضیح داد. به هرحال آمریکا درک می کند که در آینده ای نزدیک رقبای اصلی و جدی مثل چین و هند ، میتوانند آمریکا را پشت سر بگذارند و به ابرقدرتی آمریکا خاتمه دهند. این دغدغه اصلی آمریکا در یک دهه آینده خواهد بود.