شنبه ۲۴ آبان ۱۴۰۴ - November 15 2025
به گزارش راه امروز، جایزه ملی «اثر» با مأموریت شناسایی و معرفی جریان‌ها و کنشگرانی برگزار می‌شود که توانسته‌اند ایده‌ها و پژوهش‌های سیاستی را به زبان رسانه و گفت‌وگوی اجتماعی ترجمه کنند و در ارتقای تصمیم‌سازی عمومی نقش‌آفرین باشند.
در جایزه ملی ارتباطات و رسانه، اندیشکده‌ها، رسانه‌ها و خبرنگاران کشور می‌توانند با ارائه‌ی آثار، گزارش‌ها و روایت‌های خود از تجربه‌های اثرگذاری در عرصه‌ی سیاست‌پژوهی و ارتباطات عمومی شرکت کنند.
فراخوان رسمی نخستین دوره‌ی جایزه از ۱۵ آبان‌ماه ۱۴۰۴ آغاز شده و تا ۵ آذرماه ادامه دارد.
ضرورت و اهداف جایزه اثر
در جهان امروز، اندیشه‌ها تنها زمانی به تغییر واقعی منجر می‌شوند که شنیده و دیده شوند. در عصر رسانه و اطلاعات، دانش و پژوهش اگر نتواند خود را در عرصه‌ی گفت‌وگو، روایت و اقناع عمومی بازآفرینی کند، در انزوای نخبگانی فرو می‌ماند. در سال‌های اخیر، بخش بزرگی از ظرفیت اندیشکدههای ایرانی صرف پژوهش‌های ارزشمند سیاستی شده است، اما اغلب این تلاش‌ها به چرخه‌ی تصمیم‌سازی و فضای عمومی کشور راه نمی‌یابد. شکاف میان «دانش و تصمیم»، از مهمترین موانع تحقق توسعه‌ی آگاهانه در ایران است. از همین نقطه، ضرورت شکل‌گیری جایزه‌ای چون «اثر» پدید می‌آید؛ جایزه‌ای که بخواهد پلی میان اندیشکده‌ها و رسانه‌ها بسازد و نشان دهد سیاست‌پژوهی، صرفاً نوشتن گزارش یا تحلیل نیست، بلکه گفت‌وگویی زنده است میان ایده، نهاد و جامعه.
«جایزه ملی ارتباطات و رسانه اثر» می‌کوشد تا از تلاش‌هایی تقدیر کند که توانسته‌اند ایده‌های علمی و سیاستی را به زبان رسانه و ارتباط تبدیل کنند؛ روایت‌هایی که هم اهل اندیشه را به جامعه نزدیک کرده‌اند و هم تصمیم‌سازان را به فهم عمیق‌تری از واقعیت رسانده‌اند. این جایزه در حقیقت، دعوتی دوباره به احیای گفت‌وگوی میان دانش سیاست‌پژوهی و ابزارهای اقناع، میان اندیشه‌ورزی و اثرگذاری.
از اهداف اصلی جایزه می‌توان به این موارد اشاره کرد: ترغیب اندیشکده‌ها و رسانه‌ها به همکاری در بازنمایی سیاست‌پژوهی، ایجاد شبکه‌ای پویا میان پروژه‌های علمی و بسترهای رسانهای، تقویت ظرفیت ارتباطی نهادهای سیاست‌پژوهی، و شناسایی جریان‌هایی که در گفتمان‌سازی و تصمیم‌سازی ملی نقش مؤثر داشته‌اند. «اثر» در پی آن است که نشان دهد ارتباط، صرفاً ابزار اطلاع‌رسانی نیست، بلکه بخشی از خود سیاست‌گذاری است؛ و همان‌گونه که اندیشه بدون زبان ناتمام می‌ماند، سیاست نیز بدون گفت‌وگو بی‌اثر است.
شِمای کلی از جایزه اثر
مأموریت «جایزه ملی ارتباطات و رسانه اثر» با تقویت پیوند میان اندیشه و تصمیم در نظام سیاست‌گذاری کشور شکل گرفته است. این جایزه برآمده از باور به این حقیقت است که توسعه‌ی پایدار، بیش از هر چیز، نیازمند آگاهی، گفت‌وگو و ارتباط است. سیاست‌پژوهی اگر در انحصار نخبگان بماند، از زندگی واقعی مردم جدا می‌شود، و رسانه اگر از پشتوانه‌ی اندیشه تهی باشد، به سطح تبلیغ و هیجان فروکاسته می‌شود. مأموریت اثر، برقراری تعادل میان این دو است: رساندن اندیشه به زبان جامعه و بازگرداندن صدای جامعه به ساحت تصمیم‌سازی.
چشم‌انداز، «اثر» قرار است یک عرصه باشد؛ یک روشنگاه. جایی که بر رخدادهای بزرگ و جریان‌سازِ سیاست‌گذاری کشور نور می‌تابد و آنها را در میدان دید قرار می‌دهد. ضیافتی سالانه برای دیدن، شنیدن و شناختن آن کوشش‌هایی که در سکوت یا هیاهو، مسیر سیاست‌گذاری ایرانی را روشن‌تر می‌کنند. اما این ضیافت محدود به اندیشکده‌ها نیست و زیست‌بوم اندیشه‌ورزی کشور را گسترده‌تر می‌بیند.
شکل‌گیری جامعه‌ای از اندیشکده‌ها، رسانه‌ها و خبرنگارانی که بتوانند روایتگر مسیر سیاست‌گذاری کشور باشند. در این چشم‌انداز، «اندیشکده ایرانی، روایتگر مساله‌ی ایرانی» است؛ یعنی اندیشه به‌جای آن‌که در اتاق‌های بسته بماند، در قالب روایت‌ها و گفت‌وگوهای زنده در رسانه جاری شود و سیاست را از انبوه داده‌ها و شعارها به سوی فهم و تصمیم هدایت کند.
اثر می‌کوشد هر سال این میدان گفت‌وگو را تازه کند و به محلی برای شناخت جریان‌های اثرگذار، الگوبرداری از تجربه‌های موفق، و تقویت پیوند میان پژوهش و اجرا بدل شود.
مسیر اجرایی جایزه شامل پنج گام اصلی است:
۱. انتشار فراخوان و ثبت‌نام اندیشکده‌ها، رسانه‌ها و فعالان حوزه رسانه.
۲. دریافت آثار و پایش علمی اولیه.
۳. داوری تخصصی و برگزاری جلسات استماع.
۴. معرفی برگزیدگان در آیین اختتامیه.
۵. پیگیری نتایج از طریق همکاری با نهادهای سیاست‌گذار برای اجرای پیشنهادهای برگزیده.
شرایط شرکت‌کنندگان و محورهای جایزه
از میان اندیشکده‌ها، صرفا اندیشکدههای حاضر در جامعه اندیشکده‌ها می‌توانند در جایزه مشارکت کنند.
رسانه‌های غیراندیشکده‌ای که در حوزه اندیشکده‌ها فعال هستند امکان مشارکت دارند.
افراد رسانهای (خبرنگاران، برنامه‌سازان، چهره‌های مطرح فضای مجازی و…) که در حوزه اندیشه‌ورزی فعالیت رسانهای داشتند.
محورها:
محور نخست جریان‌سازی: پروژه‌هایی که از سطح تولید محتوا فراتر رفته و توانسته‌اند پیرامون یک موضوع سیاستی، شبکه‌ای از رسانه‌ها، نهادها و اندیشکده‌ها را در جهت حل مسئله فعال و هماهنگ سازند.
محور دوم محصولات رسانهای اندیشکده‌ها: ویژه اندیشکده‌هایی که در چارچوب ماموریت سیاست‌پژوهی خود، به تولید محتوای رسانهای (متنی، تصویری، صوتی یا چندرسانه‌ای) پرداخته و بسترهای رسانهای (سایت و صفحات فضای مجازی) فعال دارند.
محور سوم رسانه-اندیشکده‌ها: رسانه‌ها و خبرنگارانی که صرفاً گزارشگر نبوده‌اند، بلکه با روایت، شبکه‌سازی و طرح گفت‌وگو، بخشی از مسیر حل مسئله را شکل داده‌اند.
محور چهارم مطالعات رسانه و ارتباطات سیاستی: ویژه‌ی کتاب‌ها، مقالات علمی و گزارش‌های سیاست‌پژوهانه‌ای که موضوع آنها به رسانه، روایت، ارتباطات عمومی یا نقش رسانه در فرایند سیاست‌گذاری مربوط می‌شود.
جایزه ویژه «رواق»: جایزه رواق به‌عنوان جایزه ویژه و دائمی «جایزه اثر» است که هر سال به بازنمایی رسانهای یکی از رخدادهای تأثیرگذار کشور اختصاص می‌یابد؛ رخدادی که زیست عمومی جامعه را تحت تاثیر قرار داده و شایسته است که روایت‌های اندیشه‌ورزانه از آن ارائه گردد. «دوره نخست: جنگ ۱۲ روزه»
