جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - March 29 2024
کد خبر: 50671
تاریخ انتشار: 01 بهمن 1398 12:06
روسای اسبق بانک مرکزی طرح تحول نظام بانکداری را نقد کردند

مزایا و معایب طرح جامع بانکداری

«طرح تحول نظام بانکداری» در «همایش شکل دهی آینده و سیاست‌گذاری پولی و مالی» زیر ذره بین روسای سابق بانک مرکزی قرار گرفت.
به گزارش راه امروز:‌ براساس اظهارات طهماسب مظاهری، طرحی که هم‌اکنون باعنوان طرح تحول بانکداری در مجلس در نظر گرفته شده، نمی‌تواند مشکلات اصلی نظام بانکی را رفع کند و آخرین ضربه را نیز به نظام بانکی وارد می‌کند و موانعی جدید را پیش رو قرار می‌دهد. در مقابل اما ابراهیم شیبانی بابرشمردن مزایا و معایب طرح جامع بانکداری در اظهاراتی عنوان کرد که در این طرح ۲۰۴ ماده‌ای، مباحثی درباره بانک مرکزی آمده که مشکل ساز است و نیازمند اصلاح است تا مشکلات بانک‌ها رفع شود. او در عین حال، بر این باور بود که در این طرح اختیارات بانک مرکزی قوی‌تر شده و افشای اطلاعات مربوط به افراد بدحساب نیز ازنکات مثبت این طرح است. از سوی دیگر، دبیرکل انجمن اقتصاددانان ایران، نظام بانکی ایران را گرفتار در بازل ۲ عنوان کرد وگفت: این در حالی است که پاکستان و سایر کشورهای دنیا در حال اجرای بازل‌های ۳ و ۴ هستند.
روسای سابق بانک مرکزی چه گفتند؟
«همایش شکل‌دهی آینده و سیاست‌گذاری پولی و مالی» با حضور دو روسای سابق بانک مرکزی در محل اتاق ایران برگزار شد. ابراهیم شیبانی رییس کل اسبق بانک مرکزی، در این همایش در مورد طرح جامع بانکداری اظهار کرد: این طرح که 204 ماده دارد، فقط مربوط به بانک مرکزی و شکل اداری آن است. در خصوص بانک مرکزی تغییراتی لحاظ شده است که لازم نیست؛ تغییراتی که منجر به خیر نمی‌شود و چابکی بانک مرکزی را می‌گیرد. او افزود: در مورد انتخاب رییس کل بانک مرکزی نیز تغییراتی در این طرح اعلام شده که جالب نیست و روی کاغذ قشنگ است ولی در اجرا دچار مشکل خواهد شد. او در عین حال با اشاره به اینکه این طرح نکات مثبتی نیز دارد، گفت: اما دربرخی موارد نیاز به اصلاحاتی است که در اجرا با مشکل روبه‌رو می‌شود. در خصوص بانک مرکزی و بخش خصوصی نیز باید بگویم که بخش خصوصی می‌تواند دولت را نجات دهد. 
شیبانی با اشاره به اینکه در این طرح وظایف زیادی برای بانک مرکزی از جمله «حفظ ارزش پول و کمک به رشد اقتصادی» است، افزود: کنترل نقدینگی، کنترل پایه پولی است، جزو وظایف بانک مرکزی است و این نقدینگی را کنترل کند و تقاضای کل را نمی‌توان کنترل کرد. در بخش عرضه نیز دولت و بیشتر بخش خصوصی نقش دارد. 
 او با اشاره به اینکه بانک مرکزی باید بگوید که چگونه بخش خصوصی از شرایط بد خارج و به عرضه کمک کند، گفت: سه گروه اعتبارات عمده را استفاده می‌کنند و بنابراین به بخش فعال خصوصی اعتباری نمی‌رسد که باید رفع شود. 
البته در این طرح راه‌هایی در نظر گرفته شده است. این اقتصاددان همچنین در مورد نقاط قوت این طرح گفت: ایجاد بستر لازم حقوقی برای شرکت‌های اعتبارسنجی، ایجاد بستر لازم برای تشکیل پایگاه داده جامع برای عملیات بانکی، صندوق ضمانت سپرده‌ها، ایجاد موسسات ضمانت تعهدات که خیلی مهم و عالی است، خیلی کاربردی است که برای بخش خصوصی بسیار موثر است. 
براساس اظهارات شیبانی، در این طرح همچنین اختیارات بانک مرکزی قوی‌تر شده و افشای اطلاعات مربوط به افراد بدحساب نیز از موارد و نقاط مثبت این طرح است که قرار است به صورت برخط باشد. اگر کسی بدهی ندهد بانک مرکزی می‌تواند از حساب فرد در هر بانکی، بدهی را برداشت کند. 
او همچنین با اشاره به موضوع ممنوعیت برداشت از طریق تسهیل دارایی‌ها که در این طرح ذکر شده، تصریح کرد: ممنوعیت واریز معادل ریالی ارز قبل از فروش به مشتری نیز موضوعی است که مطرح شده که خیلی خوب است اما ممکن است خزانه با آن مخالف باشد. بودجه امسال خیلی نگران‌کننده است. او همچنین با بیان اینکه ممنوعیت رسانه‌ها از تبلیغ برای موسسات مساله‌دار نیز از موارد و نقاط مثبت طرح بانکداری است، گفت: موضوعات مربوط به وثیقه نیز در این طرح موضوع خوب و مناسبی است که مطرح شده است. راه‌اندازی شورای سنجش اعتبار از دیگر موارد است. البته شیبانی درپایان، اجرای این موارد را برای بانک مرکزی مثبت ارزیابی کرد اما گفت: ممکن است که این طرح عملی نشود، زیرا زمان بر است. 
از سوی دیگر، طهماسب مظاهری رییس اسبق بانک مرکزی نیز در این نشست، با اشاره به قانون تحول نظام بانکی گفت: طرح تحول نظام بانکی نیازمند بازنگری است تا مشکلات بانک‌ها رفع و نظام بانکی اصلاح شود. او افزود: آنچه که امروز به عنوان طرح تحول بانکداری در مجلس در نظر گرفته و بخش اول آن به تصویب رسیده، نمی‌تواند مشکلات اصلی نظام بانکی را رفع کند و آخرین ضربه را نیز به نظام بانکی وارد می‌کند و موانعی جدید را پیش رو قرار می‌دهد. 
مظاهری با بیان اینکه قوانین بانکداری در کشور متضاد است، افزود: در نظام بانکی ایران سه قانون مادر داریم که در بسیاری موارد با یکدیگر تضاد دارند و آنچه که اکنون در حال تصویب قرار دارد، جایگزین این سه قانون می‌شود که بر خلاف رویه‌های جهانی است . به گفته او، تدوین قانون مادر بانکداری باید بوسیله بدنه کارشناسی، بررسی مشکلات انجام شود، این در حالی است که این طرح توسط تعداد محدودی از نمایندگان مجلس که الزاما دانش بانکی ندارند، تدوین و منتشر شده است.  
به گفته او، تنظیم یک قانون مادر کاری است که حکومت باید با توجه به بدنه کارشناسی خود آن را تدوین نماید. دولت روحانی در شرایطی که باید این لایحه را تنظیم کند، در دعوای رییس کل بانک مرکزی وقت و وزیر امور اقتصادی و دارایی قرار گرفت و دولت بی‌تحرک و بی‌اقدام نیز این طرح را تنظیم نکرد. او ادامه داد: اینجا بود که مجلس شروع به تدوین طرح کرد، اما اختلاف دولت باعث نمی‌شود که طرح به این مهمی، از سوی مجلس و چند نماینده تدوین شود و به قانون مهم بانکداری کشور تبدیل شود. در این طرحی که تهیه شده است، نکته حائز اهمیت آن است که مساله سود فعالیت‌های بانکی، نه تنها حل نشده، بلکه مغشوش شده است و اتفاق بسیار بدی در طرح افتاده است. 
 مظاهری ضمن یادآوری مشکلات شبکه بانکی گفت: سود فعالیت‌های بانکی به منزله سختی‌های این بخش محسوب می‌شود و در طرح جدید نه تنها حل نشده، بلکه مخدوش شده و باید این مساله تعیین تکلیف شود. همچنین به گفته شیبانی، ترکیب اعضای حاضر در شورای پول واعتبار باید به نحوی تغییر کند تا اعضای آن افرادی باشند که علم اقتصاد و بانکی را داشته باشند و کار و دغدغه آنها در همه لحظه‌ها تقویت نظام بانکی باشد؛ بر همین اساس افراد حاضر در این شورا نباید به عنوان نماینده یک قشر خاص باشند. او همچنین باتاکید بر ضرورت نظارت بانک مرکزی در بخش ارزی، افزود: بانک مرکزی باید در سیاست‌های ارزی کشور ورود کند و وضعیت را سامان‌دهی کند. مظاهری این را هم افزود: تعیین تکلیف قرض الحسنه وبانکداری بدون ربا از اهمیت بالایی برخوردار است که نیاز است تا بانک مرکزی توجه لازم را داشته باشد.

تحریم مانع شکل‌گیری ابرتورم شد
در بخش دیگری از این همایش، علی سعدوندی، کارشناس مسائل اقتصادی، گفت: اگر در عرصه سیاست‌گذاری‌ها به نوآوری نرسیم و اصلاح ساختار صورت نگیرد، شکست قطعی خواهد بود؛ ضمن اینکه اگر امروز دچار ابرتورم نشدیم، به دلیل تحریم‌ها است که مانع از برخی جریانات پولی در اقتصاد ایران شده است. سعدوندی افزود: تبدیل فقط ۵ درصد از شبه‌پول به پول، باعث 3‌برابری نرخ ارز و شکل‌گیری تورم شده، به نحویکه اگر به جای این ۵ درصد، ۵۰ درصد از شبه‌پول به پول تبدیل می‌شد به‌طور قطع امروز با بحران اقتصادی مواجه بودیم. او بیان کرد: متأسفانه در حال حاضر، یک حالت انکار به علم اقتصادی در کشورمان شکل گرفته و عده‌ای افتخار می‌کنند که به سخنان اقتصاددانان توجهی نمی‌کنند و به آنها اهمیت نمی‌دهند؛ این در حالی است که در رژیم گذشته هم، درآمدهای نفتی پایه پولی را شکل می‌داد و تورم ایجاد می‌شد؛ اما در همان زمان برای مهار این وضعیت، سیاست تصویب قیمتی انجام شد که یک سیاست ابرتورمی است؛ اما متأسفانه از سال ۱۳۵۰ تا به امروز، این سیاست دنبال شده است. او با بیان اینکه زمانی یک لیگ تورمی در دنیا با عضویت ۲۰۰ کشور وجود داشت؛ اما اکنون تنها کشورهایی همچون «ایران، ونزوئلا، آرژانتین و سودان» تنها اعضای این لیگ محسوب می‌شوند؛ این در حالی است که زمانی دشمن ما یعنی رژیم صهیونیستی، با تورم ۱۰۰۰ درصدی مواجه بود اما امروز تورم این کشور به کمتر از ۲ درصد رسیده و توانسته رشد اقتصادی پایدار داشته باشد. به گفته سعدوندی، برای اولین‌بار است که کسری بودجه در کشور آشکار شده و این نعمت ناشی از تحریم است، ضمن اینکه کسری بودجه موضوع امروز و دیروز نیست و سال‌ها است که کشور با آن دست و پنجه نرم می‌کند؛ چراکه وقتی کل درآمدهای نفتی به بانک مرکزی می‌رود، پایه پولی شکل می‌گیرد و تورم ایجاد می‌شود.

 نظام بانکی، گرفتار در بازل ۲
از سوی دیگر، پیمان مولوی دبیرکل انجمن اقتصاددانان ایران نیز با اشاره به گزارشی که در مجامع بانکی دنیا تهیه شده است، ‌گفت: این گزارش مربوط به بانک‌هایی است که هزاران میلیارد دلار سرمایه و دارایی دارند و ارزش آنها از کل اقتصاد ایران بالاتر است. به گفته او، این گزارش بر روی پلت‌فرم‌ها و بانک‌های قدیمی انجام شده و حرکت آن به سمت بانکداری مدرن نشان می‌دهد که در دنیا در حوزه تأمین مالی چهار تغییر در بخش «پرداخت، بازار، مدیریت سرمایه‌گذاری و بیمه و همچنین تأمین مالی» به ثبت رسیده است. به گفته مولوی، در ایران ابزارهای پرداخت پیش رفته و 8 میلیون دانلود از روی یک اپلیکیشن پرداخت و تراکنش مالی به ثبت رسیده، اما در حوزه سپرده، جهان با روشی که ایران وام می‌دهد پیش نمی‌رود؛ بلکه تغییرات ساختاری بسیار بزرگی در این حوزه انجام شده است. به گفته او، تغییرات به نحوی سریع است که مدیرعامل جی پی مورگان بر این باور است که ظرف چند سال آینده، چیزی به نام بانکداری کنونی وجود ندارد.

  رمزارزها جایگزین و رقیب پول نیستند
در بخش دیگری از همایش، نایب‌رییس اتاق بازرگانی ایران در اظهاراتی عنوان کرد که فناوری بلاکچین و مدیریت کلان داده‌ها و تحلیل آنها به وسیله هوش مصنوعی بسیار مهم است؛ ضمن اینکه باید اطلاعات تراکنش‌های مالی را تحلیل کرد؛ این در حالی است که برخی ساده انگارانه و خوشبینانه مباحثی را مطرح می‌کنند که گویا رمزارزها جایگزین و رقیب پول شوند؛ در حالی که این ساده انگاری ناشی از عدم درک صحیح از ماهیت پول است. حسین سلاح ورزی با بیان اینکه این اشتباه باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران در حوزه فناوری در این زمینه گمراه شوند و دولت نیز موضع‌گیری منفی بر روی این موضوع داشته باشد؛ گفت: این در حالی است که بلاکچین رقیب پول نیست، اما مکمل شرایط کنونی اقتصاد ایران است به شرط اینکه برای مبادله اعتبار بین بازیگران زنجیره ارزش نیز اقدامات صورت گیرد و سیاست‌گذار پولی نیز بتواند زمینه اتصال کنترل شده و حساب شده اپراتورهای این بازار را فراهم آورد.

 
نظرات شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
مهمترین اخبار - صفحه خبر