در گذشته در بین کشورهای مهم طرف تجاری با ایران نام هایی مانند «آلمان و فرانسه» دیده می شدند ولی حالا این کشورها را دیگر نمی توان به عنوان شرکای مهم اقتصادی کشورمان به حساب آورد تاجایی که اسحاق جهانگیری معاول اول رئیس جمهور گفته است:« صادرات ایران به کشور افغانستان از صادرات به کل اتحادیه اروپا بیشتر است.
به گزارش راه امروز: در شرایطی که بیش از یک سال از خروج آمریکا از برجام می گذرد و اتحادیه اروپا چندماهی است اعلام می کند سازوکار اینستکس را برای ایجاد کانال اقتصادی بین شرکت های اروپایی و ایرانی ایجاد کرده ولی بررسی آمارهای تجاری ایران از ابتدای سال تاکنون نشان می دهد هیچ کشور اروپایی شریک مهم و تراز اول اقتصادی کشورمان محسوب نمی شوند و عملا تحریم های آمریکا روی تجارت اروپایی ها با ایران اثر بسیار مستقیم و واضحی گذاشته است. در گذشته در بین کشورهای مهم طرف تجاری با ایران نام هایی مانند آلمان و فرانسه دیده می شدند ولی حالا این کشورها را دیگر نمی توان به عنوان شرکای مهم اقتصادی کشورمان به حساب آورد تاجایی که اسحاق جهانگیری معاول اول رئیس جمهور گفته است:« صادرات ایران به کشور افغانستان از صادرات به کل اتحادیه اروپا بیشتر است.»
تحریم های شدید بانکی و مالی و همچنین ناکارآمد بودن و اجرایی نشدن ساز و کار مالی اتحادیه اروپا مشهور به اینستکس به اعتقاد کارشناسان مهم ترین دلیلی است که میزان تجارت ( صادرات و واردات ) ایران به کشورهای اتحادیه اروپا به کمترین میزان خود رسیده و بیشتر روی کشورهای همسایه متمرکز شده است؛ نکته ای که هفته گذشته حلاج معاون امور بین الملل اتاق تهران هم در شورای بین المللی گواهی مبدا به آن اشاره کرد و گفت:« اگرچه تعداد کلی صدور گواهی مبدأ با توجه به مشکلات پیش آمده برای تجارت خارجی کشور اندکی کاهش داشته اما صدور این گواهی برای صادرات کالا به کشورهای همسایه ایران روندی افزایشی در پیش گرفته است.»
74درصد از کل صادرات ایران در 7ماه نخست امسال به 6کشور چین 25درصد، عراق 21درصد، امارات 12درصد، ترکیه 11 درصد و افغانستان 5درصد اختصاص داشته است رحالی‌که در 7ماه نخست سال قبل 70درصد صادرات ایران محدود به کشورهایی چون عراق 21درصد، چین 20درصد، امارات 17درصد، افغانستان 7درصد و هند30 بود. این آمارها و مقایسه آن با اطلاعات سال گذشته نشان می دهد در 7 ماهه ابتدایی امسال سهم بازار چین از 20 درصد به 25 درصد رسیده است. البته سهم صادرات ایران به عراق روی عدد 21 درصد ثابت بوده و سهم صادرات ایران به امارات هم از 17 درصد به 12 درصد کاهش یافته است. همچنین آمارهای صادراتی 7 ماهه ابتدایی امسال بیانگر آن است که کشور ترکیه، جای هند را در بین 6 کشوراول مقصد صادراتی ایران گرفته است. در 7 ماهه امسال 7 درصد از کل صادرات ایران مربوط به هند بوده است.
اما در مقابل صادرات؛ کشورهای اصلی که کالا از آن ها به ایران وارد شده شامل چین 26 درصد، امارت 18 درصد، ترکیه 12 درصد، هند 9 درصد و آلمان 5 درصد؛ بوده است. این آمارها در حالی مربوط به 7 ماهه ابتدایی امسال است که در 7 ماه قبل کره جنوبی یکی از شرکای اصلی ایران در صادرات کالا به کشورمان محسوب می شد ولی حالا جایگاهی ندارد. در 7 ماهه ابتدایی سال قبل چین 25 درصد، امارات 15 درصد، کره‌جنوبی 6درصد، هند 6درصد و آلمان 5 درصد از واردات کالا به ایران سهم داشته اند. این آمارها نشان می دهد ترکیه اصلی‌ترین گزینه در تجارت خارجی ایران پس از افزایش فشار تحریم‌ها بوده و 12درصد از کل کالاهای وارداتی به ایران از این کشور انجام شده است.
