بانک مرکزی در ابتدا حق عضویت صراف‌ها در این بازار را ۱۰۰ میلیون تومان اعلام کرد، اما پس از مدتی تخفیف ۷۵ میلیون تومانی برای آنها در نظر گرفته شد و بر این اساس صراف‌ها می‌توانند با پرداخت ۲۵ میلیون تومان به عضویت این بازار درآیند.
بازار متشکل ارزی تا چند روز دیگر کار خود را آغاز می‌کند و گفته می‌شود آغاز به کار این بازار با بیش از ۱۰۰ صرافی خواهد بود که در ادامه نیز به تعداد آنها اضافه خواهد شد تا بتوان قیمت واقعی ارز را در تهران کشف کرد.
بر اساس آنچه بانک مرکزی اعلام کرده، بازار متشکل ارزی قرار است تا عید سعید قربان یعنی روز ۲۱ مرداد ماه سال جاری راه‌اندازی شده و فعالیت رسمی آن آغاز شود، البته پیش از این نیز در ماه‌های گذشته تاریخ‌هایی درباره آغاز فعالیت این بازار اعلام شده بود، اما به نظر می‌رسد که فعالیت این بازار تا این تاریخ آغاز شود.
بانک مرکزی در ابتدا حق عضویت صراف‌ها در این بازار را ۱۰۰ میلیون تومان اعلام کرد، اما پس از مدتی تخفیف ۷۵ میلیون تومانی برای آنها در نظر گرفته شد و بر این اساس صراف‌ها می‌توانند با پرداخت ۲۵ میلیون تومان به عضویت این بازار درآیند.
با این وجود قرار است این بازار در ابتدا با حضور حدود ۱۰۰ صرافی کار خود را آغاز کند که روند افزایش تعداد صرافان حاضر در این بازار به مرور افزایش خواهد یافت.
بانک‌ها، صرافی‌های مجاز بانک مرکزی و صرافی بانک‌ها قرار است بازیگران اصلی این بازار باشند و می‌توانند با دریافت کد کارگزاری، نسبت به خرید و فروش ارز در این بازار اقدام کنند.
بانک مرکزی بر آن است تا با استفاده از این تجربه موفق جهانی، نرخ واقعی ارز را بر اساس معاملات واقعی و کلان در این بازار تعیین کند تا قیمت سایر بازارها، تاثیر زیادی بر بازار ایران نداشته باشد.
در این بازار، امکان انجام معاملات غیرواقعی وجود نخواهد داشت، چراکه هر بانک یا صرافی که بخواهد قیمت ارز خود را برای فروش اعلام کند، رقم موردنظر در همان لحظه در حساب ارزی او مسدود خواهد شد و بدین ترتیب از معاملات غیرواقعی جلوگیری می‌شود.
قیمت پایه هر روز بر اساس نرخ بسته شدن بازار در روز گذشته با حداکثر تغییری که به تصویب رسیده، محاسبه می‌شود که این درصد تغییر در دستورالعمل بازار متشکل ارزی اعلام خواهد شد.
بانک مرکزی امیدوار است که با ایجاد بازار متشکل ارزی بتواند ثبات را در بازار ارز ایجاد کرده و افزایش شفافیت، کشف نرخ و امنیت در انجام و تسویه معاملات از دیگر اهداف این بازار به شمار می‌رود.
به نظر می‌رسد که سقفی برای معاملات در این بازار مشخص شود که با راه‌اندازی این بازار، سایر جزییات مربوط به آن نیز مشخص خواهد شد.
گفته می‌شود که اطلاعات آنلاین خرید و فروش ارز در این بازار در دسترس عموم مردم قرار ندارد و اعضا قادر به مشاهده آن هستند، اما اطلاعات کلی از این بازار در سایت ice.ir در اختیار عموم مردم قرار خواهد گرفت.
به این ترتیب باید منتظر بود که این بار وعده بانک مرکزی برای آغاز به کار بازار متشکل ارزی محقق شود تا ببینیم این بازار تا چه اندازه بر روند نرخ ارز تاثیرگذار خواهد بود.
البته پیش از این، عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی گفته بود که همه چیز برای راه‌اندازی بازار متشکل ارزی آماده است، اما باید مطمئن شوم که این بازار تاثیر منفی بر بازار ارز ایجاد نمی‌کند. حال به نظر می‌رسد که آخرین تحقیقات در روند ایجاد بازار متشکل ارزی نیز به اتمام رسیده و همتی نسبت به مطلوب بودن این بازار، اطمینان حاصل کرده است.
10 نکته درباره بازار متشکل ارزی
البته در این بین کارشناسان معتقدند مسئولان بانک مرکزی نباید با راه اندازی بازار متشکل ارزی امید چندانی به کاهش شدید قیمت ارز داشته باشند زیرا این بازار روی کف قیمت اثر چندانی نخواهد داشت و بیشتر به ثبات بازار و کاهش تلاطم های ارزی کمک می کند. به نظر می رسد هم اکنون راه اندازی بازار متشکل ارزی مهمترین برنامه دولت برای مهار تلاطم های بازار ارز، کنار زدن بازار دبی امارات و سلیمانیه عراق در تعیین قیمت ارز و به حاشیه راندن معاملات کف خیابان باشد. اما مهم ترین نکاتی که درباره این بازار وجود دارد چیست؟ اتاق تهران به بيان 10 نكته درباره بازار متشكل ارزي پرداخته است كه به شرح زير است:
1-بازار متشکل ارزی می تواند به شفافیت در بازار ارز و سامان دهی این بازار و همچنین کنترل فضای دلالان در معاملات ارزی و کف خیابان منجر شود.
2-هم اکنون بازار دبی و سلیمانیه عراق به عنوان مراجع مهم تعیین قیمت دلار و ارز در داخل کشور به شمار می روند ولی با راه اندازی بازار متشکل ارزی یا همان بورس ارز عملا اثرگذاری آن بازارها به شدت کاهش پیدا می کند.
3- بازیگران اصلی بازار متشکل شامل بانک مرکزی، بانک ها و صرافی های دارای مجوز می شوند. همچنین بعد از راه اندازی این بازار عملا امکان کنترل صرافی های غیرمجاز و... به وجود خواهد آمد.
4- در بازار متشکل ارزی فعلا امکانی برای خرید و فروش جزئی ارز از سوی افراد حقیقی وجود ندارد.
5- قرار است در بازار متشکل ارزی معاملات با اسکناس و نقد انجام شود بر این اساس صادرکنندگان و دارندگان ارز می توانند از طریق صرافی ها برای فروش، نرخ مورد نظر خود را در سامانه بازار متشکل به ثبت برسانند.
6- بازار متشکل جایگزین سامانه نیما نیست.
7- بازار متشکل ارزی کار خود را با دو یا سه ارز؛ دلار، یورو و درهم شروع خواهد کرد و قرار است به مرور زمان تعداد این ارزها افزایش پیدا کند.
8- سهامداران اصلی بازار متشکل، شامل کانون صرافان، کانون بانک های دولتی، کانون بانک های خصوصی و فرابورس هستند.
9- طبق اعلام مسئولان بانک مرکزی نرخ‌ها در بازار متشکل ارزی بر اساس عرضه و تقاضا و نظر کارشناسی تعیین خواهد شده.
10- طبق اعلام مسئولان بازار متشکل ارزی اگر عرضه ارز بیش از تقاضا و نیاز بازار باشد، بانک ها وارد شده و آن را خریداری می کنند.
