به گفته فعالان اقتصادی، «بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین»، «بهره‌برداری از نیروی کار تحصیل کرده و بیکار» و «آموزش روش‌های تجارت و بازاریابی در کنار تولید» را می‌توان سه فرصت اقتصاد ایران نام برد که می‌توان با بهره‌گیری از انها تهدیدها را به فرصت تبدیل کرد.
راه امروز: تهدیدها و فرصت‌های اقتصاد ایران در سال 98 کدام است؟ نشست اخیر کمیسیون صنعت و تجارت اتاق بازرگانی ایران و آلمان فرصتی بود تا فعالان بخش خصوصی پیرامون مشکلات اقتصادی حاصل از محدودیت‌های داخلی و خارجی به بحث و تبادل نظر بپردازند. آنها با کالبد شکافی چالش‌های پیش روی خود در سال 98، به دنبال شناسایی فرصت‌هایی را بودند تا از آنها برای گذر از بحران استفاده کنند.
اعضای این کمیسیون بر این باورند، اقتصاد ایران اکنون با یک سردرگمی مواجه است و در موقعیت کنونی به جای تمرکز بر تحولات بین‌المللی، نگاه‌ها به فرصت‌ها و تحولات داخلی معطوف شود. اما از منظر آنها، دو عامل «تصدی‌گری دولت در اقتصاد» و «عدم اجرای درست قوانین و مقررات» فشار را بر بخش خصوصی دراین شرایط مضاعف کرده و عملا بخش خصوصی را به مرز تعطیلی کشانده است.
بنابه اظهارات آنها، موفقیت هر اقتصادی در دنیا به پشتوانه تقویت بخش خصوصی آن کشور است که در این میان، دولت‌ها نقش راهبردی و حمایتی دارند. اما این وضعیت در ایران کاملا برعکس است و دولت فرصتی برای طراحی، برنامه‌ریزی و حمایت از بخش خصوصی ندارد؛ چراکه خودش تولیدکننده، واردکننده و صادرکننده شده است. حال فرصت‌های اقتصاد 98 از نگاه صنعتی‌های اتاق ایران و آلمان کدامند؟ «بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین»، «بهره‌برداری از نیروی کار تحصیل کرده و بیکار» و «آموزش روش‌های تجارت و بازاریابی در کنار تولید» را می‌توان سه فرصت اقتصاد ایران نام برد که می‌توان با بهره‌گیری از انها تهدیدها را به فرصت تبدیل کرد.
سرگیجه در اقتصاد
هشتمین جلسه کمیسیون صنعت و تجارت اتاق بازرگانی ایران و آلمان در محل این اتاق و با حضور اعضا برگزار شد. در این جلسه سه گزارش اصلی از سوی «کارگروه حرفه ای- مهارتی»، «کارگروه اقتصادی» و «کارگروه کشاورزی و صنایع غذایی» تشریح شد که مورد توجه اعضا قرار گرفت. موضوع محوری این گزارش‌ها تهدیدها و فرصت‌های حرفه‌ای- مهارتی، اقتصادی و کشاورزی در ماه‌های آتی اقتصاد ایران بود.
در آغاز این نشست، بوطاق خانبوداغی، رییس کمیسیون صنایع و تجارت اتاق بازرگانی اتاق ایران و آلمان، به چالش‌های اقتصاد ایران اشاره کرد و گفت: باید بررسی کنیم که تا مشخص شود که چرا کشور ما با دارا بودن منابع و نیروی انسانی، با چنین مشکلاتی مواجه شده است. قوانین خوبی در حوزه مالیاتی و اقتصادی در کشور وجود دارد، اما اجرای آن با مشکل مواجه است. عدم اجرای درست قوانین، دست اندرکاران اقتصادی و فعالان بخش خصوصی را به دردسر انداخته است. او ادامه داد: دولت باید از دخالت در تجارت و اقتصاد دست کشیده و کار را به بخش خصوصی واگذار کند. دخالت‌های دولت در اقتصاد کشور باعث شده تا تمام فشار روی بخش خصوصی قرار بگیرد و عملا این بخش را تعطیل کند. خانبوداغی همچنین اظهار کرد: اصولا موفقیت هر اقتصادی در دنیا به پشتوانه تقویت بخش خصوصی آن کشور است. در واقع دولت‌ها نقش راهبردی و حمایتی دارند اما در کشور ما دولت فرصتی برای طراحی، برنامه‌ریزی و حمایت از بخش خصوصی ندارد؛ چراکه خودش تولیدکننده، واردکننده و صادرکننده شده است.
در ادامه این نشست، مهدی پناهی از اعضای کارگروه اقتصادی با اشاره به سردرگمی اقتصادی در سال 1398 عنوان کرد: هم‌اکنون اقتصاد ایران با وجود محدودیت‌ها و اعمال سیاست‌های متناقض، دچار سردرگمی شده است اما اگر اعضا بتوانند در این سردگمی اقتصادی به یک منطق رویه برسند و استراتژی مشخصی برای خود تعیین کنند، می‌توانند در عبور از این وضعیت موفق شوند. او در ادامه با تاکید بر وضعیت رکود تورمی به عنوان غده سرطانی در اقتصاد کشور گفت: این پدیده می‌تواند صدمه زیادی به بخش‌های مختلف اقتصادی وارد کند. ما این نوع رکود را 5 بار در 40 سال گذشته تجربه کرده‌ایم، اما برای دومین بار در دهه 90 است که اقتصاد به آن دچار شده و این نشانه خوبی برای اقتصاد ایران نیست.
نقشه راه ترمیم اقتصاد چیست؟
از آن‌سو، سیف‌الله نیکنامی، مسوول کارگروه حرفه‌ای و مهارتی کمیسیون صنعت و تجارت اتاق بازرگانی ایران و آلمان با حساس خواند موقعیت کنونی اقتصاد کشور، این زمان را مرحله‌ای بسیار مهم برای بخش خصوصی دانست و اظهار کرد: این روزها باید بیش از آنکه نگاهی تیره به اوضاع اقتصادی داشته باشیم، باید به فرصت‌ها نگاه کرده و آنها را شکار کنیم؛ موضوعی که بیش از آنکه توجه به تحولات بین‌المللی داشته باشد، نگاهش به فرصت‌ها و تحولات در داخل کشور است. او در ادامه با اشاره برنامه‌ریزی دولت برای افزایش بهره‌وری نیروی کار در برنامه توسعه گفت: متاسفانه تنها 1.2 درصد از بهره‌وری مورد نظر دولت در برنامه ششم توسعه محقق شده است و این خود عامل اصلی عقب افتادگی اقتصاد ایران در سال‌های گذشته بوده است. به گفته نیکنامی، گرچه وجود جمع کثیری از نیروی کار تحصیل کرده و بیکار در سطح کشور یک ضعف بزرگ به حساب می‌آید، اما خود این موضوع می‌تواند فرصتی طلایی برای اقتصاد ایران باشد؛ به صورتی که کارگر 80 دلاری و متخصص را نمی‌توانید در هیچ کجای دنیا پیدا کنید.
نیکنامی با تشریح آموزش‌های فنی و حرفه‌ای پیشرفته در کشورهایی چون آلمان برای نیروی کار بیکار ایرانی آن را فرصتی طلایی دانست تا نه تنها نیروی کار ایرانی در کشور که در منطقه به عنوان سرمایه‌ای ارزشمند حضور داشته باشد.
او در این زمینه گفت: با صادرات نیروها و تکنیسین‌های ایرانی به کشورهای منطقه نه تنها باعث ارزآوری به کشور می‌شویم، بلکه موجب وابستگی تکنولوژیک این کشورها به ایران خواهیم شد. در مرحله بعدی نیز می‌توانیم با صادرات و خدمات تکنولوژیک به این کشورها، ارزش افزوده ایجاد کنیم. مسوول کارگروه حرفه‌ای و مهارتی و گردشگری کمیسیون صنعت و تجارت اتاق بازرگانی ایران و آلمان در ادامه گفت: سردرگمی دولت این فرصت را به بخش خصوصی داده که امروز از فرصت‌ها تمامی استفاده را ببرد و ایران را به هاب آموزشی و مهارتی منطقه تبدیل کند؛ تا به این صورت اقتصاد مهارتی جایگزین اقتصاد نفتی شود.
نیکنامی با اشاره به موضوع بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین آن را نقشه راهی برای ترمیم اقتصاد ایران دانست و در این باره اظهار کرد: بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین هم نیروی انسانی متخصص و به روز در اختیار صنعت ما قرار می‌دهد و هم بهره‌وری را به‌شدت افزایش می‌دهد. تکنولوژی‌هایی که می‌تواند در صنعت ساختمان‌سازی، کشاورزی یا گردشگری استفاده شود.
بخش دیگر این نشست به کارگروه کشاورزی و صنایع غذایی اختصاص داشت. در این بخش، فریدون گل افرا، مسوول کارگروه کشاورزی و صنایع غذایی کمیسیون صنعت و تجارت با اشاره به مشکلات موجود در بخش دولتی برای توسعه بخش کشاورزی، اظهار کرد: آینده ما جنگ آب است و ما باید این قدرت و فناوری را در اختیار کشاورزان مان قرار دهیم که بتوانند آب را شکار کنند.
او ادامه داد: دولت باید در این مسیر قدم بردارد و به کشاورزان ما این امکان را بدهد تا بتوانند برای کشف منابع جدید و استفاده بهینه از آب، از تکنولوژی‌های نوین بهره‌برداری کنند. او همچنین اظهار کرد: کشاورزان و نیروهای کار در این حوزه باید تربیت شوند و در این مورد آموزش ببیند؛ برای مثال گلخانه و گیاهان دارویی امروزه جایگاه بسیار مهم و سودآوری در بخش کشاورزی دارد.
بنابراین هم باید آموزش‌های تولید آن به کشاورزان و مشتاقان این حوزه داده شود و هم روش‌های تجارت و بازاریابی آن.
